آرشیو دروس خارج فقه آیت الله سیدکاظم مصطفوی نیا 88

بحث فقه از اشرف بحثها و علم فقه اشرف علوم است. در روایتی از امیرالمؤمنین سلام الله تعالی علیه آمده است که بقیه علوم فنون اند. علم فقط فقه است. در روایتی از امام موسی بن جعفر سلام الله تعالی علیه: «تفقّهوا فی دین اللّه فإنّ الفقه مفتاح البصیره و تمام العباده و السبب إلی المنازل الرفیعه و الرتب الجلیله فی الدین و الدنیا» (1) .یک روایت صحیحه هم هست که صحیحه ابان بن تغلب است امام صادق سلام الله علیه می فرماید:«لوددت أنّ أصحابی ضُرِبَت رؤوسهم بالسیاط حتی یتفقّهوا» (2) ، دوست دارم اصحاب من با سیاط به سرشان بخورد تا تعلیم فقه بکنند. فقه این قدر عظمت و ارزش دارد.می دانیم هر علمی را که بحث می کنیم سه تا نکته را به عنوان نکات مقدماتی در مقدمه آن علم باید تعرض کنیم تا نمای آن علم و شمای دور آن علم برای ما روشن بشود. این سه تا نکته از آن هشت نکته ای است که در منطق آمده است که به آنها رؤوس ثمانیه می گویند. در منطق ارسطویی آورده اند رؤوس ثمانیه یعنی هشت تا سر نخ بحث در مقدمه، تا علم از دور معرفی بشود که چه علمی است. ما از آن هشت تا سه تا را گرفته ایم:

1- تعریف علم

2- موضوع علم

3- غرض علم که در اصول هم این را داریم و الآن بین فقهاء هم این مرسوم است. ما الآن که به حول و قوه خداوند فقه بحث می کنیم این سه نکته را تعرض کنیم:

ص: 1