"
next
مطالعه کتاب دانستنی های قضاوت
فهرست کتاب
مشخصات کتاب


مورد علاقه:
0

دانلود کتاب


مشاهده صفحه کامل دانلود

دانستنیهای قضاوت

مشخصات کتاب

سرشناسه:مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان،1390

عنوان و نام پدیدآور:دانستنیهای قضاوت/ واحد تحقیقات مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.

گرد آوری مطالب از کلیه سایت های حقوقی و قضائی ایران صورت گرفته است.

مشخصات نشر دیجیتالی:اصفهان:مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان 1390.

مشخصات ظاهری:نرم افزار تلفن همراه ، رایانه و کتاب

موضوع:دانستنیها

احادیث

قضاوت

حدیث1

امام صادق علیه السلام :

إذا قامَ قائمُ آلِ محمّدٍ علَیهِ وعلَیهِمُ السلامُ حَکَمَ بینَ الناسِ بحُکمِ داودَ ، لا یَحتاجُ إلی بَیِّنهٍ ، یُلهِمُهُ اللّه ُ تعالی فَیَحکُمُ بعِلمِهِ .

زم_ان_ی ک_ه ق_ائم آل محمّد علیه السلام ، ق_یام کند ، به حکم داود میان مردم داوری می کند و نیازی به بیّنه (شهود و مدرک) ندارد . خداوند متعال این حکم را به او الهام می کند و او به علمش قضاوت می کند .

بحار الأنوار : 14 / 14 / 23 منتخب میزان الحکمه : 472

حدیث2

امام علی علیه السلام :

خَمسَهُ أشیاءَ یَجِبُ علَی القاضی الأخْذُ فیها بظاهِرِ الحُکمِ : الوِلایَهُ والمَناکِحُ والمَواریثُ والذَّبایحُ والشَّهاداتُ ، إذا کانَ ظاهرُ الشُّهودِ مَأمونا جازَت شَهادَتُهُم ولا یَسألُ عن باطِنِهم .

پنج چیز است که باید قاضی (درباره آنها)به ظاهِر حُکم عمل کند : ولایت (حقّ ولایت و سرپرستی که خداوند ، یا امام برای هر کس ، یا ولیّ طفل قرار داده است) ، همسران (یعنی مسأله زناشویی که بین مسلمانان مشهوراست) ، میراثها ، ذبایح(حلال بودن کشتار مسلمانان) و شهادات . هر گاه شهود ، در ظاهر امین و در خور اعتماد باشند ، شهادتشان پذیرفته است و لازم نیست از باطن آنها جست وجو کرد .

الخصال : 311 / 88 منتخب میزان الحکمه : 472

حدیث3

امام باقر علیه السلام :

إنّ المرأهَ لا تُولَّی القَضاءَ ولا تُولَّی الإمارَهَ .

زن ، نه عهده دار م_سند ق_ضاوت می شود و نه عهده دار منصب امارت .

بحار الأنوار : 104 / 275 / 1

حدیث4

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

لا تکونُ المَرأهُ حَکَما تَقضی بینَ العامَّهِ .

زن ، نباید قاضی باشد و میان مردم داوری کند .

کنز العمّال : 14921 منتخب میزان الحکمه : 472

حدیث5

امام صادق علیه السلام :

القُضاهُ أربَعهٌ : ثلاثهٌ فی النارِ وواحِدٌ فی الجَنّهِ : رجُلٌ قَضی بجَورٍ وهُو یَعلَمُ فهُو فی النارِ ، ورَجُلٌ قَضی بجَورٍ وهو لا یَعلَمُ فهُو فی النارِ ، ورجلٌ قَضی بالحَقِّ وهُو لا یَعلَمُ فهُو فی النارِ ، ورجُلٌ قَضی بالحَقِّ وهو یَعلَمُ فهُو فی الجَنّهِ .

قاضیان چهار گروهند : سه گروه در آتشند و یک گروه در بهشت . مردی که دانسته حکم ناحقّ صادر کند ، این قاضی در آتش است . مردی که ندانسته (و بی اطلاع از احکام و قوانین) حکم ناحقّ دهد ، این نیز در آتش است . مردی که ندانسته حکم درست و حقّ صادر کند ، این هم در آتش است و مردی که دانسته حکم حقّ و درست را صادر کند ، این قاضی در بهشت است .

الکافی : 7 / 407 / 1 منتخب میزان الحکمه : 472

حدیث6

امام علی علیه السلام :

یَدُ اللّه فوقَ رَأسِ الحاکِمِ تُرَفرِفُ بالرَّحمَهِ، فإذا حافَ وَکَلَهُ اللّه ُ إلی نفسِهِ .

دست رحمت خدا ، بر فراز سر قاضی در حرکت است . پس هر گاه ستم و حقّ کشی کند ، خداوند او را به خودش وا می گذارد .

الکافی : 7 / 410 / 1

حدیث7

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ما مِن قاضٍ مِن قُضاهِ المُسلمینَ إلاّ ومَعهُ مَلَکانِ یُسَدِّدانِهِ إلَی الحَقِّ مالَم یُرِدْ غیرَهُ ، فإذا أرادَ غیرَهُ وجارَ مُتَعمِّدا تَبَرَّأَ مِنهُ المَلَکانِ ووَکَلاهُ إلی نفسِهِ .

هیچ قاضی ای از قاضیان مسلمانان نیست ، مگر این که دو فرشته با اویند و تا زمانی که خواهان حقیقت باشد ، او را به سوی آن راهنمایی می کنند . امّا هر گاه در پی حقیقت نبود و عمدا ستم و حقّ کشی کرد ، آن دو فرشته از او بیزاری می جویند و وی را به خودش وامی گذارند .

کنزالعمّال : 14993

حدیث8

امیر المؤمنین علیٌّ علیه السلام

لِشُرَیحٍ: لا تُسارَّ أحَدا فی مَجلِسِکَ ، وإن غَضِبتَ فَقُمْ ، فلا تَقضِیَنَّ فأنتَ غَضبانُ .

امام علی علیه السلام - خطاب به شریح- فرمودند: در مجلس قضاوت با کسی در گوشی صحبت مکن و اگر عصبانی شدی ، برخیز و در حال خشم هرگز داوری مکن .

الکافی : 7 / 413 / 5

حدیث9

امیر المؤمنین علیٌّ علیه السلام

لِشُرَیحٍ: ولا تَقعُدَنَّ فی مَجلِسِ القَضاءِ حتّی تَطعَم .

امام علی علیه السلام

- خطاب به شریح- فرمودند: در مجلس قضاوت منشین ، مگر این که قبلاً چیزی بخوری .

الکافی : 7 / 413 / 1 منتخب میزان الحکمه : 472

حدیث10

امیر المؤمنین علیٌّ علیه السلام

لِشُرَیحٍ: إیّاکَ والتَّضَجُّرَ والتَّأذِّیَ فی مَجلِسِ القَضاءِ ، الذی أوجَبَ اللّه ُ فیهِ الأجرَ ، ویُحسِنُ فیهِ الذُّخرَ لِمَن قَضی بالحَقِّ .

امام علی علیه السلام - خطاب به شریح- فرم.دند: مبادا در مجلس قضاوت اظهار خستگی و ناراحتی کنی ؛ مجلسی که خداوند در آن پاداش قرار داده و برای کسی که به حقّ داوری کند ذخیره خوبی در نظر گرفته است .

الکافی : 7 / 413 / 1

حدیث11

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَنِ ابتُلِیَ بالقَضاءِ بینَ المُسلمینَ فَلْیَعدِلْ بَینَهُم فی لَحظِهِ وإشارَتِهِ ومَقعدِهِ ومَجلِسِهِ .

هر که به داوری کردن میان مسلمانان مبتلا شود ، باید در نگاهها و اشاره کردنها و جای نشستن و نحوه نشستن خود نسبت به آنها به یکسان رفتار کند .

کنزالعمّال : 15032 منتخب میزان الحکمه : 470

حدیث12

امیر المؤمنین علیٌّ علیه السلام

لِشُرَیحٍ: ثُمّ واسِ بینَ المسلمینَ بوَجهِکَ ومَنطِقِکَ ومَجلِسِکَ ، حتّی لا یَطمَعَ قَریبُکَ فی حَیفِکَ ، ولا یَیأسَ عَدُوُّکَ مِن عَدلِکَ .

امام علی علیه السلام - خطاب به شریح- فرمودند: میان مسلمانان در نگاه کردن و سخن گفتن و نشستنت برابری را رعایت کن ، تا نزدیکانت به جانبداری (و ستم) تو امید نبندند و دشمنانت از دادگری تو ، نومید نشوند .

وسائل الشیعه : 18 / 155 / 1

حدیث13

امام صادق علیه السلام :

لا یَطمَعَنَّ قَلیلُ الفِقهِ فی القَضاءِ .

کسی که اندکی فقه (مسائل حقوقی و احکام قضایی) می داند ، هرگز نباید به کار قضاوت چشم طمع داشته باشد .

بحار الأنوار : 104 / 264 / 5

حدیث14

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم:

مَنِ ابتَغی القَضاءَ وسَألَ فیهِ الشُّفَعاءَ وُکِلَ إلی نفسِهِ ، ومَن اُکرِهَ علَیهِ أنزَلَ اللّه ُ علَیهِ مَلَکا یُسَدِّدُهُ .

هرکه جویای منصب قضاوت باشدو برای رسیدن به آن متوسّل به این و آن شود، خداوند او را به خودش واگذارد و هرکه مجبور به پذیرفتن آن شود، خداوند فرشته ای بر او فرو فرستد که استوارش بدارد .

کنزالعمّال : 14994 منتخب میزان الحکمه : 470

حدیث15

امام صادق علیه السلام :

إنَّ النَّواویسَ شَکَت إلَی اللّه عز و جل شِدَّهَ حَرِّها ، فقالَ لَها عز و جل : اسکُتی ؛ فإنَّ مَواضِعَ القُضاهِ أشَدُّ حَرّا مِنکِ !

نواویس (که جایگاهی است در دوزخ) از گرمای سخت خود به درگاه خداوند عز و جل شکایت کرد . پس خداوند عز و جل خطاب بدان فرمود : ساکت باش ؛ همانا جایگاه قاضیان(ناعادل)، گرمایَش سخت تر از توست!.

الفقیه : 3 / 6 / 3226 منتخب میزان الحکمه : 470

حدیث16

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

إنَّ القاضیَ العَدلَ لَیُجاءُبهِ یَومَ القِیامَهِ فَیَلقَی مِن شِدَّهِ الحِسابِ ما یَتَمَنّی أن لا یکونَ قَضی بینَ اثنَینِ فی تَمرَهٍ قَطُّ .

در روز قیامت قاضی دادگ_ر را می آورند و چنان حساب سختی از او کشیده می شود ، که آرزو می کند کاش هرگز حتّی درباره یک خرما میان دو نفر داوری نکرده بود .

کنزالعمّال : 14988 منتخب میزان الحکمه : 470

حدیث17

امام صادق علیه السلام :

اتَّقُوا الحُکومَهَ ؛ فإنَّ الحُکومَهَ إنّما هی لِلإمامِ العالِمِ بالقَضاءِ ،العادِلِ فی المُسلمینَ ، لِنَبیٍّ أو وَصیِّ نبیٍّ .

از داوری کردن بپرهیزید ؛ زیرا (منصب) داوری در حقیقت از آنِ امامی است که در قضاوت دانا باشد و در میان مسلمانان به عدالت حکم کند ؛ از آنِ پیغمبر یا وصیّ پیغمبر .

الکافی : 7 / 406 / 1 منتخب میزان الحکمه : 470

حدیث18

امام علی(سلام الله علیه):

أفضَلُ الْخَلقِ أقضاهُم بِالْحَقِّ؛

برترین مردم، داورترین آنها به حق است.

غررالحکم ودررالکلم، ح 3323

حدیث19

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من حکم بین اثنین تحاکما إلیه فلم یقض بینهما بالحقّ فعلیه لعنه اللَّه؛

هر که میان دو کس که داوری بدو برند، داوری کند و به حق میانشان قضاوت نکند لعنت خدا بر او باد.

نهج الفصاحه

حدیث20

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

قاضیان فی النار و قاض فی الجنّه: قاض عرف الحقّ فقضی به فهو فی الجنّه، و قاض عرف الحقّ فجار متعمّدا أو قضی بغیر علم فهما فی النّار؛

دو قاضی در جهنمد و قاضی ای در بهشت است: قاضی ای که حق را بشناسد و بدان حکم کند در بهشت است، و قاضی ای که حق را بشناسد و دانسته منحرف شود، یا ندانسته قضاوت کند هر دو در جهنم اند.

نهج الفصاحه

حدیث21

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إنّ اللَّه تعالی مع القاضی ما لم یحف عمدا؛

خداوند تا هنگامی که قاضی از روی عمد ستم نکند، یار اوست.

نهج الفصاحه

حدیث22

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

اللَّه مع القاضی ما لم یجر فإذا جار تخلّی اللَّه عنه و لزمه الشّیطان؛

خداوند یار قاضی است تا موقعی که ستم نکند، وقتی ستم کرد خدا او را رها می کند و شیطان قرین او می شود.

نهج الفصاحه

حدیث23

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إذا أراد اللَّه بقوم خیرا ولّی علیهم حلماءهم و قضی بینهم علمائهم و جعل المال فی سمحائهم و إذا أراد بقوم شرّا ولّی علیهم سفهائهم و قضی بینهم جهّالهم و جعل المال فی بخلائهم؛

وقتی خداوند برای قومی نیکی خواهد خردمندانشان را بر آنها فرمانروا سازد و دانشمندانشان میان آنها قضاوت کند و مال را به دست بخشندگان دهد و وقتی برای قومی بدی خواهد سفیهانشان را بر آنها فرمانروا سازد و نادانان میان آنها قضاوت کنند و مال را به دست بخیلانشان دهد.

نهج الفصاحه

حدیث24

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

إذا ابتلی أحدکم بالقضاء بین المسلمین فلا یقض و هو غضبان و لیسوّ بینهم فی النّظر و المجلس و الإشاره؛

اگر یکی از شما بکار قضاوت میان مسلمانان دچار شود باید به هنگام غضب از قضاوت خودداری کند و میان ارباب دعوی در نگاه و نشیمن گاه و اشاره تفاوتی نگذارد.

نهج الفصاحه

حدیث25

پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أخذ الأمیر الهدیّه سحت و قبول القاضی الرّشوه کفر؛

هدیه گرفتن امیر نارواست و رشوه گرفتن قاضی کفر است.

نهج الفصاحه

حدیث26

امام صادق علیه السلام می فرمایند:

خَیْرُ النّاسِ قُضاهُ الْحَقِّ؛

بهترین مردم کسانی هستند که به حق قضاوت کنند.

بحارالانوار، ج 104، ص 266، ح 20.

حدیث27

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند :

اِذا حَکَمْتُمْ فَاعْدِلوا وَ اِذا قُلْتُمْ فَاَحْسِنوا فَاِنَّ اللّه َ مُحْسِنٌ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ؛

هرگاه قضاوت می کنید، عادلانه قضاوت کنید و هرگاه سخن می گویید، نیکو بگویید، زیرا خداوند نیکوکار است و نیکوکاران را دوست دارد.

نهج الفصاحه، ح 200.

حدیث28

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم :

اِنَّ اللّه َ یُحِبُّ الْعَبدَ اَنْ یَکُونَ سَهْلَ الْبَیْعِ وَ سَهْلَ الشِّراءِ وَ سَهْلَ القَضاءِ وَ سَهْلَ الاِقْتِضاءِ؛

خداوند بنده ای را که در خرید و فروش و قضاوت و پذیرش قضاوت آسان گیر باشد دوست دارد.

دعائم الاسلام، ج 1، ص 17 .

حدیث29

قال الامام علی - علیه السلام - : لَیسَ مِنَ العَدلِ القَضَاءُ عَلَی الثَّقَهِ بِالظَّنِّ.

امام علی - علیه السلام - فرمودند: قضاوتی که با تکیه به ظن و گمان باشد، عادلانه نیست.

«نهج البلاغه، حکمت 220»

گواهی دادن

حدیث1

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم

وقد سُئلَ عن الشهادَهِ:هل تَرَی الشمسَ ؟ علی مِثلِها فَاشهَدْ أو دَعْ .

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم - در پاسخ به پرسش از شهادت دادن- فرمودند: آفتاب را می بینی ؟ هرگاه موضوع به همین روشنی بود شهادت بده و گرنه خودداری کن .

وسائل الشیعه : 18 / 250 / 3

حدیث2

امیر المؤمنین علیٌّ علیه السلام

لِشُرَیحٍ: اِعلَمْ أنّ المسلمینَ عُدولٌ بعضُهُم عَلی بَعضٍ ، إلاّ مَجلودا فی حَدٍّ لَم یَتُب مِنهُ ، أو مَعروفاً بشهادَهِ الزُّورِ ، أو ظَنِیناً .

امام علی علیه السلام - خطاب به شریح- فرمودند: بدان که مسلمانان نسبت به یکدیگر عادل به شمار می آیند ، مگر کسی که به کیفر گناهی حدّ خورده و توبه نکرده باشد یا به شهادت دروغ دادن شهرت داشته باشد یا گمانِ بد درباره او برده شود (و مظنون باشد) .

الفقیه : 13 / 15 / 3243 منتخب میزان الحکمه : 304

حدیث3

امام صادق علیه السلام :

لا أقبَلُ شهادَهَ الفاسِقِ إلاّعلی نَفسِهِ .

شهادت فاسق را جز بر ضدّ خودش نمی پذیرم .

الکافی : 7 / 395 / 5

حدیث4

امام صادق علیه السلام :

إنّ أمیرَ المؤمنینَ علیه السلام کانَ لا یَقبَلُ شهادَهَ فَحّاشٍ ، ولا ذِی مُخْزِیَهٍ فی الدِّینِ .

امیر المؤمنین علیه السلام نَ_ه ش_هادت آدم ف_حّاش و بد زبان را می پذیرفت و نه شهادت کسی را که سوء پیشینه دینی داشت.

الکافی : 7 / 396 / 7 منتخب میزان الحکمه : 304

حدیث5

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن رَجَعَ عن شهادَتِهِ وکَتَمَها ، أطعَمَهُ اللّه لَحمَهُ علی رُؤوسِ الخَلائقِ ، ویَدخُلُ النارَ وهو یَلُوکُ لِسانَهُ .

هرکه از شهادت خود برگردد و آن را کتمان کند ، خداوند در حضور خلایق گوشتش را به وی بخوراند و در حالی که زبان خود را می جود به دوزخ رود.

ثواب الأعمال : 333 منتخب میزان الحکمه : 304

حدیث6

امام صادق علیه السلام :

إذا دُعِیتَ إلی الشهادَهِ فَأجِبْ .

هرگاه برای شهادت دادن فرا خوانده شدی ، اجابت کن .

التهذیب : 6 / 275 / 752 منتخب میزان الحکمه : 304

حدیث7

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن کَتَمَ شَهادَهً إذا دُعِیَ إلَیها کانَ کَمَن شَهِدَ بِالزُّورِ .

هر کسی هنگامی ک_ه ب_رای ش_ه_ادت دادن فرا خوانده شود آن را کتمان کند، همانند کسی است که شهادتِ دروغ دهد.

کنز العمّال : 17743

حدیث8

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن شَهِدَ شهادَهَ حَقٍّ لِیُحیِیَ بها حَقَّ امرِئٍ مُسلمٍ أتی یَومَ القِیامَهِ ولِوَجهِهِ نُورٌ مَدَّ البَصَرِ ، یَعرِفُهُ الخلایِقُ بِاسمِهِ ونَسَبهِ .

کسی که برای زنده کردن حقّ یک نفر مسلمان شهادت حقّ بدهد ، روز قیامت در حالی آورده می شود که پرتوِ نور چهره اش تا چشم کار می کند دیده می شود و خلایق او را به نام و نسب می شناسد .

بحار الأنوار : 104 / 311 / 9 منتخب میزان الحکمه : 304

حدیث9

امام علی علیه السلام :

القِسْطُ رُوحُ الشهادَهِ .

عدالت ، روح شهادت دادن است .

غرر الحکم : 356 منتخب میزان الحکمه : 304

حدیث10

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند :

وَ مَن شَهِدَ شَهادَهَ حَقٍّ لِیُحیِیَ بِها حَقَّ امرِی ءٍ مُسلِمٍ اَتی یَومَ القیامَهِ وَ لِوَجهِهِ نورٌ مَدَّ البَصَرِ تَعرِفُهُ الخَلایِقُ بِاسمِهِ وَ نَسَبِهِ ؛

کسی که برای زنده کردن حق یک مسلمان، شهادت حقّ بدهد، روز قیامت در حالی آورده می شود که پرتو نور چهره اش، تا چشم کار می کند دیده می شود و خلایق او را به نام و نسب می شناسند.

(کافی، ج 7، ص 381، ح 1)

حدیث11

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من شهد شهاده یستباح بها مال امرئ مسلم أو یسفک بها دم فقد أوجب النّار؛

هر که شهادتی دهد که به سبب آن مال مرد مسلمانی را بخورند یا خونی بریزند مستحق جهنم است.

نهج الفصاحه

حدیث12

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

من کتم شهاده إذا دعی إلیها کان کمن شهد بالزّور؛

هر که شهادتی را که از او خواسته اند نهان دارد چنان است که شهادت دروغ داده باشد.

نهج الفصاحه

حدیث13

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

لن تزول قدم شاهد الزّور حتّی یوجب اللَّه له النّار؛

شاهد دروغ از جا نرود تا خداوند جهنم را بر او واجب کند.

نهج الفصاحه

حدیث14

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

شاهد الزّور لا تزول قدماه حتّی یوجب اللَّه له النّار؛

شاهد دروغ قدم برندارد تا جهنم بر او واجب شود.

نهج الفصاحه

حدیث15

أکرموا الشّهود فإنّ اللَّه یستخرج بهم الحقوق و یدفع بهم الظّلم؛

شاهدان را گرامی شمارید زیرا خدا حقوق کسان را به وسیله آنان احقاق می کند و ستم را به وسیله آنها دفع می نماید.

نهج الفصاحه

حدیث16

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:

أکبر الکبائر الإشراک باللَّه و قتل النّفس و عقوق الوالدین و شهاده الزور؛

بزرگترین گناهان بزرگ شرک به خدا و قتل نفس و بد رفتاری با پدر و مادر و شهادت دروغ است.

نهج الفصاحه

حدیث17

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند :

وَ مَنْ شَهِدَ شَهادَهَ حَقٍّ لِیُحْیِیَ بِها حَقَّ امْرِی ءٍ مُسْلِمٍ اَتی یَوْمَ الْقیامَهِ وَ لِوَجْهِهِ نورٌ مَدَّ الْبَصَرِ تَعْرِفُهُ الْخَلایِقُ بِاسْمِهِ وَ نَسَبِهِ ؛

کسی که برای زنده کردن حق یک مسلمان، شهادت حقّ بدهد، روز قیامت در حالی آورده می شود که پرتو نور چهره اش، تا چشم کار می کند دیده می شود و خلایق او را به نام و نسب می شناسند.

کافی، ج 7، ص 381، ح 1 .

حدیث18

امام صادق علیه السلام :

لا تَشهَدَنَّ بشهادَهٍ حتّی تَعرِفَها کما تَعرِفُ کَفَّکَ .

نباید شهادتی بدهی، مگر هنگامی که آن را مانند کف دستت بشناسی .

الکافی : 7 / 383 / 3

قوانین قضایی

حدیث1

امام صادق علیه السلام :

إنّ علیّا علیه السلام کان یُطعِمُ مَن خلّدَ فی السِّجْنِ مِن بیتِ مالِ المسلمینَ .

علی علیه السلام کسی را که زندانی می شد ، از بیت المال مسلمانان غذا می داد .

وسائل الشیعه : 11 / 69 / 2 منتخب میزان الحکمه : 20

حدیث2

امام صادق علیه السلام :

إنَّ أمیرَ المؤمنینَ علیه السلام ألقَی صِبیانُ الکُتّابِ ألواحَهُم بینَ یدَیهِ لِیُخَیِّرَ بینَهُم ، فقالَ : أما إنّها حُکومَهٌ ! والجَورُ فیها کالجَورِ فی الحُکمِ ! أبلِغُوا مُعَلِّمَکُم إن ضَرَبَکُم فَوقَ ثلاثِ ضَرَباتٍ فی الأدَبِ اقتُصَّ مِنهُ .

کودکان مکتبی دستخطهای خود را در مقابل امیرالمؤمنین نهادند ، تا بهترین آنها را انتخاب کند ؛ حضرت فرمود : هان ! این یک داوری است ! و ظلم در این باره ، مانند ظلم در قضاوت است ! به معلّم خود بگویید که اگر برای تنبیه بیش از سه ضربه بزند ، قصاص می شود .

وسائل الشیعه : 18 / 582 / 2 منتخب میزان الحکمه : 472

حدیث3

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

مَن عَفا عَن دَمٍ لم یَکُن لَهُ ثَوابٌ إلاّ الجَنّهُ .

هرکه از (قصاص) خونی گذشت کند ، او را پاداشی جز بهشت نباشد .

کنزالعمّال : 39854

حدیث4

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم :

ما مِن رَجُلٍ مُسلمٍ یُصابُ بشَیءٍ فی جَسَدِهِ فَیَتَصَدَّقُ بهِ إلاّ رَفَعَهُ اللّه بهِ دَرجَهً وحَطَّ عَنهُ بهِ خَطیئهً .

هیچ مرد مسلمانی نیست که به قسمتی از بدنش آسیبی وارد شود و از (قصاص) آن درگذرد ، مگر این که خداوند به سببِ آن یک درجه بالایش بَرد و یک گناه از او بزداید .

کنز العمّال : 39850 منتخب میزان الحکمه : 466

حدیث5

امام علی علیه السلام :

الحَبسُ بَعدَ معرِفَهِ الحقِّ ظُلْم .

زندانی کردن ، پس از پی بردن به حقیقت، ظلم است .

مستدرک الوسائل : 17 / 403 / 21672 منتخب میزان الحکمه : 130

حدیث6

امام علی علیه السلام :

إذا ارْتَدَّتِ المَرأهُ عنِ الإسلامِ لَم تُقْتَلْ ، ولکنْ تُحْبَسُ أبدا .

هرگاه زن مرتد شود ، کشته نمی شود بلکه به زندان ابد محکوم می گردد .

تهذیب الأحکام : 10 / 142 / 569 منتخب میزان الحکمه : 128

حدیث7

امام صادق علیه السلام :

لا یُقطَعُ السّارِقُ فیعامِ سَنَهٍ یَعنِی فی عامِ مَجاعَهٍ .

در سالهای قحطی و گرسنگی ، دست سارق قطع نمی شود .

الکافی : 7 / 231 / 2 منتخب میزان الحکمه : 272

حدیث8

امام صادق علیه السلام :

السّارقُ إذا جاءَ مِن قِبَلِ نَفسِهِ تائبا إلی اللّه ، ورَدَّ سَرِقَتَهُ عَلی صاحِبِها ، فلا قَطعَ علَیهِ .

دزد اگ_ر ب_ا پ_ای خ_ود بیاید و خ_ودش را معرفی کند و به درگاه خدا توبه برد و مال دزدی را به صاحبش برگرداند ، دستش قطع نمی شود .

تهذیب الأحکام : 10 / 122 / 489 منتخب میزان الحکمه : 272

حدیث9

امام صادق علیه السلام :

لا یُقطَعُ الأجیرُ والضَّیفُ إذا سَرَقَ ؛ لأنّهُما مُؤتَمَنانِ .

کارگر و میهمان اگر دزدی کنند دستشان قطع نمی شود ؛ چون آنها مورد اعتمادند .

علل الشرائع : 535 / 1 منتخب میزان الحکمه : 272

حدیث10

الإمامُ الصّادقُ علیه السلام

لمّا سُئلَ : المؤمنُ یَقتُلُ المؤمنَ مُتَعمِّدا هَل لَهُ تَوبَهٌ ؟: إن کانَ قَتَلَهُ لاِءیمانِهِ فلا تَوبهَ لَهُ ، وإن کانَ قَتَلَهُ لِغَضَبٍ أو لِسَبَبِ شیءٍ مِن أمرِ الدنیا فإنَّ توبَتَهُ أن یُقادَ مِنهُ .

امام صادق علیه السلام

- در پاسخ به این پرسش که : اگر مؤمن عمدا مؤمنی را بکشد آیا توبه دارد؟- فرمودند: اگر به خاطر ایمانش او را کشته باشد ، توبه ندارد . ولی اگر از روی خشم یا به انگیزه امری از امور دنیا بکشد ، توبه اش این است که قصاص شود .

الکافی : 7 / 276 / 2 منتخب میزان الحکمه : 458

حدیث11

الإمام علیّ علیه السلام :

یَجِبُ عَلَی الإِمامِ أن یَحبِسَ الفُسّاقَ مِنَ العُلَماءِ ، وَالجُهّالَ مِنَ الأَطِبّاءِ .

امام علی علیه السلام :

بر امام ، لازم است عالمان تبهکار و پزشکان ناآگاه را به زندان درافکند .

تهذیب الأحکام ، جلد 6 ، صفحه 319 ، حدیث 878 ، کتاب من لا یحضره الفقیه ، جلد 3 ، صفحه 31 ، حدیث 3266 دانش نامه احادیث پزشکی : 1 / 68

کتابخانه

1- نظام حقوق زن دراسلام

مشخصات کتاب

عنوان و نام پدیدآور : نظام حقوق زن دراسلام/مرتضی مطهری

مشخصات نشر : قم: حکمت، 1357

مشخصات ظاهری : بیست ونه،437ص.

وضعیت فهرست نویسی : در انتظار فهرستنویسی (اطلاعات ثبت)

یادداشت : چاپ هشتم

شماره کتابشناسی ملی : 1836565

مقدمه

قسمت اول

صفحه11

باسمه تعالی

مقتضیات عصر ما ایجاب می کند که بسیاری از مسائل مجددا مورد ارزیابی

قرار گیرد و به ارزیابیهای گذشته بسنده نشود . " نظام حقوق و تکالیف

خانوادگی " از جمله این سلسله مسائل است .

در این عصر ، به عللی که بعدا به آنها اشاره خواهم کرد ، چنین فرض شده

که مسأله اساسی در این زمینه " آزادی " زن و " تساوی حقوق " او با

مرد است ، همه مسائل دیگر فرع این دو مسأله است .

ولی از نظر ما ، اساسی ترین مسأله در مورد " نظام حقوق خانوادگی " - و

لا اقل در ردیف مسائل اساسی - اینست که آیا نظام خانوادگی نظامی است

مستقل از سایر نظامات اجتماعی و منطق و معیار ویژه ای دارد جدا از منطقها

و معیارهائی که در سایر تأسیسات اجتماعی به کار می رود ؟ یا هیچگونه

تفاوتی میان این واحد اجتماعی با سایر واحدها نیست ؟ بر این واحد همان

منطق و همان فلسفه و همان معیارها حاکم است که بر سایر واحدها و مؤسسات

اجتماعی ؟ .

ریشه این تردید " دو جنسی " بودن دو رکن اصلی

صفحه13

این واحد از یک طرف و توالی نسلی والدین و فرزندان از جانب دیگر است

. دستگاه آفرینش اعضاء این واحد را در وضعهای " نامشابه " و "

ناهمسانی " و با کیفیات و چگونگیهای مختلفی قرار داده است . اجتماع

خانوادگی ، اجتماعی است "

1 تا 2672