سينای دانش: ويژه نامه آيت الله آخوند خراسانی

معرفي اجمالي :
کتاب سینای دانش: ویژه نامه آیت الله آخوند خراسانی ؛ نویسنده آن مهدی مکی و ناشر آن صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز پژوهش های اسلامی می باشد .
موضوع :
آخوند خراساني، محمدكاظم بن حسين، ۱۲۵۵ - ۱۳۲۹ق. -- سرگذشتنامه ، مجتهدان و علما -- ايران -- سرگذشتنامه
ساختار :
کتاب به زبان فارسی در یک جلد تنظیم شده و مشتمل بر یک مقدمه که نویسنده کتاب توضیحات مختصری را بیان کرده است . و همچنین شامل بخش های ذیل می باشد و در آخر کتابنامه کتاب ذکر گردیده است .
فصل اول: زندگي خانوادگي؛
فصل دوم: زندگي علمي؛
فصل سوم: آثار و نگاشته ها؛
فصل چهارم: ويژگي هاي اخلاقي؛
فصل پنجم: خدمات فرهنگي ـ اجتماعي؛
فصل ششم: فعاليت هاي سياسي؛
فصل هفتم: غروب آفتاب؛
فصل هشتم: آخوند از نگاه ديگران؛
فصل نهم: انديشه ها؛
فصل دهم: همراه با برنامه سازان؛
گزارش محتوا :
تجليل از بزرگان دين و بزرگداشت فرزندان راستين هر ملت، بر عهده افراد آن ملت است. گرامي داشت عالمان بزرگ شيعه يكي از راه هاي سعادتمندي در زندگي دنيا وآخرت است و اهانت به عالمان متعهد و پرهيزگار، گناهي نابخشودني است كه به بدبختي، كوتاهي عمر و بي تقوايي مي انجامد.
وظيفه عالمان دين است كه با تفقه در دين و شناخت زمان، مكان و مخاطب، مردم را به سوي نور هدايت كنند. يكي از وظيفه هاي مهم آنان نيز همكاري با مردم در امور عمومي و مصالح كلي مسلمانان است. نقش آفريني عالمان آگاه و بيدار در دگرگوني هاي سياسي ـ اجتماعي يكي از زيباترين برگ هاي تاريخ معاصر ايران به شمار مي رود. بخش برجسته اي از تاريخ معاصر روحانيت شيعه، به مبارزه با استعمار و استبداد مربوط مي شود و يكي از عرصه هاي سياسي مهمي كه فقيهان شيعه در آن نقش عملي و علمي فراواني داشتند، نهضت مشروطيت است.
نتيجه پيروزي اصولي ها بر اخباري ها، حضور تقريباً پيروز و موفق عالمان ديني در تمام دگرگوني هاي سياسي معاصر بود كه همواره مرجع تقليدي در رأس آن قرار داشت. يكي از عوامل شكست، ناكامي و انحراف مشروطه (غير از حضور بيگانگان و روشن فكران غرب زده) دوري مرجع ديني از كانون مبارزه بود. بي شك، نهضت مشروطه ثمره هاي فراواني از خود بر جاي گذاشت و ايران را وارد مرحله جديد حيات سياسي، اجتماعي و فرهنگي كرد؛ يعني مردم با مفاهيم «مجلس شورا»، «انتخابات»، «اكثريت»، «آزادي»، «مساوات» و... آشنا شدند.
مرحوم آخوند خراساني شخصيت نادري بود كه علم و سياست را در خود جمع داشت؛ بزرگ مردي كه با زحمت و اشتياق فراوان تحصيل كرد تا اينكه بر قلّه بلند مرجعيت تكيه زد. دانشمندي كه كتاب كفاية الاصول او نزديك به صد سال است در سطح عالي حوزه هاي علميه شيعه تدريس مي شود.
رويدادهايي كه درباره ويژگي هاي اخلاقي آخوند خراساني بيان مي شود و نيز روش عملي او در همه مسائل اعتقادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي بيانگر آن است كه او در عمل، مردي موحّد بود؛ توحيد به او آرامشي داده بود كه در هيچ پيشامدي، سستي و نااميدي به او راه نمي يافت. ايمان راسخش به او قدرت و شجاعتي بخشيده بود كه از هيچ امر ناگواري نمي هراسيد و براي به دست آوردن سودي موهوم و زدودن زياني خيالي، وظيفه اش را ترك نمي كرد. وي همواره به خدا اعتقاد و توكل داشت و براساس اين تكيه گاه، در برابر هر باطلي، مردانه مي ايستاد و از هر حقيقتي دفاع مي كرد؛ هرچند اين ايستادگي، براي احقاق حق و ابطال باطل، ديگران را خوش نمي آمد. او به حقيقت و تمام جلوه هاي آن عشق مي ورزيد و شجاعتي چشم گير داشت كه از نيروي ايمان و بزرگي روح او سرچشمه مي گرفت. وي در عين حال، بسيار باهوش، خوش فهم و بيدار بود. قدرتمندي بود كه در صحنه هاي سياسي و اجتماعي براساس ايمان و باورهاي استوار خود حركت مي كرد؛ مرجعي ديني بود كه خواهان قطع دست بيگانه از كشور و رواج صنايع و دانش هاي نوين بود و فقرزدايي، تأمين عدالت اجتماعي بر پايه قوانين شرعي و اسلامي با نظارت فقيهان و ايجاد ارتش مدرن و مسلح براي پاسداري از كيان كشور، آرزوي او بود.
صاحب كفايه از بزرگاني است كه در شناخت بزرگي مقام سياسي او كوتاهي شده و شخصيت سياسي و مجاهدت هاي ملّي و ميهني اش تحريف گشته يا به فراموشي سپرده شده است. جايگاه آخوند خراساني در عالم اسلام، جايگاه بلندي است. از صدر اسلام تا عصر وي، استادي مانند او كمتر ظهور كرده است. وي شخصيتي جامع در علوم عقلي و نقلي است و سياستمداري است كه شاه را به امضاي حكم قانون اساسي و متمم آن وادار كرد؛ مجاهدي كه در مبارزه با ستم در دوران استبداد صغير و اشغالگري بيگانه، حكم جهاد صادر كرد، ولي با اين وجود، كمتر نامي از او در كتاب هاي درسي تاريخ درباره نهضت مشروطيت ديده مي شود. تربيت يافته مكتب ميرزاي شيرازي، آن گاه كه فرياد مظلوميت مردم مسلمان ايران به نجف مي رسد، به اين ندا پاسخ مثبت مي دهد و فتواي تشييد مباني حكومت الهي و وجوب وحدت امت اسلامي را صادر مي كند و مشروطيت را كه گامي به سوي استقرار عدالت بود، به وجود مي آورد. هر چند عوامل نفوذي و استعمار با سوء استفاده از مشروطيت، پي آمدهاي ناروايي بر آن بار كردند، ولي اساس كار و هسته اوليه و نقطه مركزي آن براساس نيت پاك و اقدام الهي استوار بود. او نهضت را به حكم موازين اسلامي با امر به معروف و نهي از منكر آغاز كرد و چون نتيجه مطلوبي به دست نياورد، حكم عزل شاه و جهاد را صادر كرد و تصميم به حضور در جهاد گرفت كه البته به حكم تقدير، در جوار مرقد مطهر علي عليه السلام آرام گرفت. خداوند، مقام او را والا و جايگاهش را در بهشت، متعالي سازد.
منابع مقاله :
مقدمه و متن كتاب.
وضعيت کتاب :
فهرست مطالب در ابتدای کتاب و منابع نوشته ها در پايان کتاب بيان شده است. در پایین هر صفحه پاورقى ها نیز آمده است.
سيناي دانش: ويژه نامه آيت الله آخوند خراساني
مشخصات كتاب:
سرشناسه : مكي، مهدي
عنوان و نام پديدآور : سيناي دانش: ويژه نامه آيت الله آخوند خراساني/مهدي مكي.
مشخصات نشر : قم:تهران: مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما، ۱۳۸۳.
مشخصات ظاهري : [۴]، ۱۲۸ ص.
فروست : مركز پژوهش هاي اسلامي صدا و سيما؛ ۸۱۹.
شابك : ۸۵۰۰ ريال 964-8606-45-5:
يادداشت : كتابنامه: ص. [۱۲۷] - ۱۲۸؛ همچنين به صورت زيرنويس.
موضوع : آخوند خراساني، محمدكاظم بن حسين، ۱۲۵۵ - ۱۳۲۹ق. -- سرگذشتنامه.
موضوع : مجتهدان و علما -- ايران -- سرگذشتنامه.
شناسه افزوده : صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران. مركز پژوهشهاي اسلامي
رده بندي كنگره : BP۵۵/۳/آ۳ م۷
رده بندي ديويي : ۲۹۷/۹۹۸
شماره كتابشناسي ملي : م۸۵-۲۸۷۴۷
ص: 1

عناوين اصلي كتاب شامل:
اشاره؛ ديباچه؛ پيش گفتار؛ فصل اول: زندگي خانوادگي؛ فصل دوم: زندگي علمي؛ فصل سوم: آثار و نگاشته ها؛ فصل چهارم: ويژگي هاي اخلاقي؛ فصل پنجم: خدمات فرهنگي ـ اجتماعي؛ فصل ششم: فعاليت هاي سياسي؛ فصل هفتم: غروب آفتاب؛ فصل هشتم: آخوند از نگاه ديگران؛ فصل نهم: انديشه ها؛ فصل دهم: همراه با برنامه سازان؛ كتاب نامه