- اشارة
- اشارة
- کتاب الهاء
- (باب الهاء وما بعدها فی المضاعف والمطابق)
- [باب الهاء وما بعدها فی الثلاثی]
- (باب الهاء والواو وما یثلثهما)
- باب الهاء والیاء وما یثلثهما
- باب الهاء والألف وما یثلثهما
- باب الهاء والباء وما یثلثهما
- باب الهاء والتاء وما یثلثهما
- باب الهاء والثاء وما یثلثهما
- باب الهاء والجیم وما یثلثهما
- باب الهاء والدال وما یثلثهما
- باب الهاءِ والذال وما یثلثهما
- باب الهاءِ والراءِ وما یثلثهما
- باب الهاء والزاء وما یثلثهما
- باب الهاء والسین وما یثلثهما
- باب الهاء والشین وما یثلثهما
- باب الهاء والصاد وما یثلثهما
- باب الهاء والضاد وما یثلثهما
- باب الهاء والطاء وما یثلثهما
- باب الهاء والعین وما یثلثهما
- باب الهاء والفاء وما یثلثهما
- باب الهاء والقاف وما یثلثهما
- باب الهاء والکاف وما یثلثهما
- باب الهاء واللام وما یثلثهما
- باب الهاء والمیم وما یثلثهما
- باب الهاء والنون وما یثلثهما
- باب ما جاءَ من کلام العرب علی أکثر من ثلاثة أحرف أوله هاءٌ
- کتاب الواو
- باب الواو وما معها فی المضاعف والمطابق
- [باب الواو وما معها فی الثلاثی]
- باب الواو والیاء وما یثلثهما
- باب الواو والهمزة وما یثلثهما
- باب الواو والباء وما یثلثهما
- باب الواو والتاء وما یثلثهما
- باب الواو والثاءِ وما یثلثهما
- باب الواو والجیم وما یثلثهما
- باب الواو والحاء وما یثلثهما
- باب الواو والخاء وما یثلثهما
- باب الواو والدال ما یثلثهما
- باب الواو والراء وما یثلثهما
- (باب الواو والزاء وما یثلثهما)
- (باب الواو والسین وما یثلثهما)
- [باب الواو والشین وما یثلثهما]
- باب الواو والصاد وما یثلثهما
- [باب الواو والضاد وما یثلثهما]
- باب الواو والطاء وما یثلثهما
- باب الواو والظاء وما یثلثهما
- باب الواو والعین وما یثلثهما
- [باب الواو والغین وما یثلثهما]
- باب الواو والفاء وما یثلثهما
- باب الواو والقاف وما یثلثهما
- باب الواو والکاف وما یثلثهما
- باب الواو واللام وما یثلثهما
- باب الواو والمیم وما یثلثهما
- باب الواو النون وما یثلثهما
- باب الواو والهاء وما یثلثهما
- کتاب الیاءْ
- الفهارس العامة
- تفسیر الإشارات إلی بعض المراجع
- خاتمة
معجم مقاییس اللغة المجلد 6
اشارة
سرشناسه : ابن فارس، اجمد بن فارس، - ق 395
عنوان و نام پدیدآور : معجم مقاییس اللغة/ لابی الحسین بن فارس بن زکریا؛ بتحقیق و ضبط عبدالسلام محمد هارون
مشخصات نشر : بیروت : دارالفکر ، 1399ق = 1979م = 1358.
مشخصات ظاهری : 6 ج
موضوع : زبان عربی -- واژه نامه ها -- متون قدیمی تا قرن 14
موضوع : زبان عربی -- واژه نامه
توضیح : «معجم مقاییس اللغة» اثر ابوالحسن احمد بن فارس بن زکریا ، از مهم ترین معاجم لغوی زبان عربی به شمار می رود که به کوشش عبدالسلام هارون مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده است.گفته می شود ابن فارس بسیار به ابن درید علاقه مند بوده و در بسیاری از کارهایش روش او را پیش می گرفته؛ لذا پس از این که ابن درید کتاب « الاشتقاق » را تالیف کرد، ابن فارس بر آن شد تا با تالیف معجمی کامل این ایده (اشتقاق) را پیاده کند؛ لذا کتابش را مقاییس نامید و به تعبیر بعضی محققان، او از این اسم، اشتقاق کبیر (در اصطلاح لغویون ) اراده کرده است. به اذعان ابن فارس (در مقدمه خود بر کتابش)، او سعی نموده از تمامی منابع لغوی پیشینیان بهره گیرد؛ لهذا کتاب های « العین » خلیل، « غریب الحدیث » ابو عبیده، « مصنف الغریب » ابوعبیده، « کتاب المنطق » ابن سکیت ، و « الجمهره » ابن درید را پنج منبع اصلی برای جمع آوری و تدوین کتابش برمی شمرد.
در این کتاب ابتداء مواد لغات (حروف اصلی کلمه) بر اساس حروف الفباء به 28 قسمت (یعنی 28 کتاب) تقسیم شده است و هر کتاب بر اساس حروف اصلی کلمات به سه باب تقسیم گردیده است؛ باب اول ثنایی مضاعف، باب دوم ثلاثی و باب سوم کلماتی که بیش از سه حرف اصلی دارند ( رباعی و خماسی )
دو قسم اول (ثنایی مضاعف و ثلاثی) بدین شکل مرتب شده اند، در هر بابی بعد از حرف اول (فاء الفعل) حرفی که در ترتیب هجایی، بعد از آن می آید مورد توجه واقع می شود تا این که به آخرین حرف از حروف الفباء برسیم؛ پس از آن دوباره از همزه شروع می شود تا این که به حرف اصلی (فاء الفعل) برسیم.
ص: 1