قرآن از منظر امام صادق (ع)

مشخصات كتاب

نويسنده : جواد ذوالجلالي

ناشر: مجله حوزه

مقدمه

روزي كه رسول خاتم (صلي الله عليه و آله و سلم) دو وزنه سنگين و دو ميراث گرانبها (قرآن و عترت) را به مردم معرفي كرد و براي نجات از گمراهي، تمسك به «ثقلين را توصيه فرمود، اهل بيت خويش را نيز به عنوان قرآن شناسان خبير معرفي كرد، تا پس از او، امت از ائمه الهام بگيرند و شاگردي عترت را با افتخار بپذيرند. صادق آل محمد (صلي الله عليه و آله و سلم)، درباره حبل المتين قرآن و شيوه بهره گيري از آن و جايگاه كلام الهي، سخنان نغز بسياري دارد كه در اين نوشته به اختصار به برخي از محورهاي تعاليم و توصيه هاي حضرتش اشاره مي كنيم، باشد كه جامعه قرآني و ولايي ما، از حضرت صادق (عليه السلام) سرمشق بگيرد و از سرچشمه هدايت قرآني، جان عطشناك خويش را سيراب سازد.

قرآن، تجلي گاه خدا

كلام الهي، جلوه اي از قدرت و علم و حكمت خداست و آيات قرآن،هر يك نشانه اي از عظمت الهي است. امام صادق (عليه السلام) در زمينه جلوه گاه بودن قرآن براي ذات مقدس خدا البته براي چشم هاي بيدار و دلهاي آگاه مي فرمايند: (لقد تجلي الله لخلقه في كلامه و لكنهم لايبصرون) [1] . خداوند بر خلق خويش در كلام خودش تجلي كرده است، ولي آنان خدا را نمي بينند.

گنجينه كامل

معارف قرآن بي پايان است. به تعبير خود قرآن (تبيانا لكل شيي ء)است; بيانگر هرچيز. هر پند و حكمت، هر حكم و قانون، هر علم و دانش ريشه در قرآن دارد. حتي براي آگاهي از سرگذشت پيشينيان و سرنوشت آيندگان و دانشهاي آسمان و زمين بايد به قرآن نگريست و به كمك اهل بيت عليهم السلام، از اين منبع و گنجينه كامل بهره گرفت. امام صادق (عليه السلام) مي فرمايند: «خداوند بي همتا و قدرتمند، كتاب خويش را بر شما نازل فرمود و او راستگو و نيكوكار است. در قرآن، خبر شما و خبر آنان كه پيش از شما بودند و آنان كه پس از شما خواهند آمد، همچنين خبرآسمان و زمين است...» و در سخن [2] ديگري به جنبه تبيان بودن قرآن چنين اشاره مي فرمايند: (ان الله انزل في القرآن تبيان كل شي ء، حتي و الله ما ترك شيئا يحتاج العباد اليه الا بينه للناس...) [3] . خداوند در قرآن، بيان هرچيز را نازل كرده است. به خدا قسم هيچ چيزي را كه بندگان به آن نيازمندند، فروگذار نكرده و براي مردم بيان فرموده است.

عهدنامه الهي

قرآن، عهدي استوار ميان خدا و مردم است و آيات اين كتاب، متن اين عهدنامه را بيان مي كند. در عهد نامه بايد نگريست، به آن بايد پايبند بود، مفاد آن را نبايد زير پاگذاشت. امام صادق (عليه السلام) درباره اين عهدنامه و لزوم تلاوت بخشي از آن در هرروز، چنين مي فرمايند: «القرآن عهدالله الي خلقه، فقد ينبغي للمرء المسلم ان ينظرفي عهده و ان يقراء منه في كل يوم خمسين آيه [4] . قرآن عهد خداوند نسبت به بندگان اوست.