- مشخصات کتاب
- جلد اول
- اشاره
- تقدیم به:
- پیشگفتار
- 1- قرآن تنها کتابی است که:
- 2- شناخت قرآن
- 3- علوم قرآنی
- درس اول کتابشناسی در علوم قرآنی
- درس دوم عظمت و ارزش قرآن و لزوم تمسک به آن
- درس سوم تلاوت قرآن و آداب آن
- درس چهارم شناخت قرآن و اقسام آن
- اشاره
- 1- آیا قرآن شناختنی است؟
- اشاره
- الف- قرآن برای عرب زبانان بدون مراجعه به اهلش، قابل فهم است
- ب- فهم ظاهر و باطن قرآن مخصوص راسخین در علم است
- ج- ظاهر قرآن حجت نیست و فهم باطن آن هم مخصوص عدهای است
- د- باطن قرآن دور از دسترس بشر است و بشر، تنها موظف به فهم و عمل به ظاهر آن است
- ه- ظاهر و باطن قرآن با رجوع به اهلش برای همه قابل فهم و حجت است
- چند اشکال
- 2- ضرورت شناخت قرآن
- 3- اقسام شناخت قرآن «1»
- درس پنجم قرآن کلام خداست نه قول بشر
- درس ششم اعجاز قرآن
- اشاره
- الف- اعجاز و مباحث مربوط به آن
- ب- اعجاز قرآن و جوانب آن
- وجوه اعجاز قرآن
- درس هفتم مصونیت قرآن از تحریف
- درس هشتم اهداف قرآن
- درس نهم شرایط و موانع بهرهمند شدن از قرآن
- درس دهم وحی یا شعور مرموز
- اشاره
- 1- وحی در لغت
- 2- وحی در قرآن و سنت
- 3- وحی از دیدگاه فلاسفه قدیم
- 4- وحی از دیدگاه فلاسفه جدید
- 5- وحی از دیدگاه دانشمندان مادی
- 6- آیا وحی زاییده نبوغ است؟
- اشاره
- 1- «عشق»:
- 2- «ستمکشی طولانی:»
- 3- «در اقلیت و شرایط نامساعد اجتماعی بودن»:
- 4- «کودکی»:
- 5- «تنهایی»:
- 6- «پرورش نخستین»:
- 7- حقیقت وحی چیست؟
- 8- امکان وحی
- 9- کیفیت وحی به پیامبران
- 10- پیامبر چگونه یقین میکند که وحی از سوی خداست؟
- یک افترا و پاسخ آن
- 11- افسانه غرانیق یا افترائی دیگر بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم
- 12- آغاز نزول وحی «1»
- 13- انقطاع وحی
- درس یازدهم تاریخ قرآن
- اشاره
- 1- نزول قرآن
- 2- ترتیب نزول آیات و سور قرآن
- 3- نظم کلمات قرآن
- 4- اسامی قرآن «2»
- 5- اوصاف قرآن
- 6- آیات قرآن
- 7- سور قرآن
- 8- حروف مقطعه قرآن «1»
- 9- زبان و لغت قرآن
- 10- نگارش قرآن
- 11- کاتبان قرآن «1»
- 12- جمع آوری قرآن
- 13- حافظان قرآن «1»
- 14- قرائت قرآن
- 15- نقطه گذاری و شکل دادن به قرآن «3»
- 16- سیر تکاملی در خطّ قرآن «2»
- 17- نخستین چاپ قرآن «1»
- سؤالات:
- درس دوازدهم قرائت و طبقات قرّاء
- درس سیزدهم اختلاف قرائات و مباحث مربوط به آن
- درس چهاردهم علل و عوامل پیدایش اختلاف در قرائات
- درس پانزدهم تواتر قرآن یا تواتر قرائات؟
- جلد دوم
- اشاره
- تقدیم به:
- پیشگفتار
- درس شانزدهم تفسیر و طبقات مفسرین
- اشاره
- 1- مفهوم تفسیر «1»
- 2- آغاز پیدایش تفسیر و نخستین مفسر قرآن
- 3- تفسیر در دوران صحابه
- اشاره
- الف- امیر المؤمنین علی علیه السّلام (متوفای 40 ه ق)
- ب- عبد اللّه بن عباس (متوفای 68 ه ق)
- ج- عبد اللّه بن مسعود (متوفای 32 ه ق)
- د- ابیّ بن کعب (متوفای میان 19 تا 32 ه ق)
- ه- زید بن ثابت بن ضحاک انصاری (متوفای 45 ه ق)
- و- جابر بن عبد اللّه انصاری (متوفای 74 ه ق)
- ویژگیها و امتیازات تفسیر صحابه
- اشاره:
- تذکر:
- 4- تفسیر در دوران تابعین «1»
- 5- طبقات مفسرین «2»
- سؤالات:
- درس هفدهم روشهای تفسیری
- درس هیجدهم مصادر تفسیر «1»
- درس نوزدهم علل پیدایش اختلاف در تفسیر
- درس بیستم آشنایی با کتب تفسیر «1»
- درس بیست و یکم توضیح برخی از لغات و اصطلاحات قرآن
- اشاره
- 1- تفسیر
- 2- تأویل
- 3- محکم و متشابه
- 4- ناسخ و منسوخ
- 5- تنزیل و انزال
- 6- نزول و نزل
- 7- جری و تطبیق
- 8- ظاهر و باطن
- سؤالات:
- درس بیست و دوم حجیّت ظواهر قرآن «1»
- درس بیست و سوم نگارش و جمع آوری قرآن «1»
- اشاره
- 1- جمع آوری قرآن در حیات پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم
- 2- جمع آوری قرآن پس از رحلت رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم
- اشاره
- الف- جمع آوری قرآن توسط امیر المؤمنین علیه السّلام
- ب- جمع آوری قرآن به دستور ابا بکر توسط زید بن ثابت
- ج- جمع آوری قرآن توسط بعضی از صحابه «4»
- د- جمع آوری قرآن به دستور عثمان «4»
- اشاره
- اختلاف مصحفها با یکدیگر
- نمونههایی از این اختلافات بین مردم
- ورود حذیفه به مدینه
- مشورت عثمان با صحابه
- تشکیل کمیته برای توحید مصاحف
- چند سؤال
- 1- کمیته توحید مصاحف از چه منبعی استفاده میکرد؟
- 2- آیا اعضای کمیته در نگارش قرآن هماهنگ بودند؟
- 3- توحید مصاحف در چه سالی واقع شده است؟
- 4- آیا صحابه در توحید مصاحف با عثمان همراه و موافق بودند؟
- 5- مصاحف عثمانی در چند نسخه تنظیم شده بود؟
- 6- آیا مصاحف عثمانی با هم اختلاف داشتند؟
- 7- آیا عثمان دستور احراق بقیه مصاحف را داد؟
- سؤالات:
- درس بیست و چهارم اسباب نزول
- اشاره
- 1- معانی لغوی و اصطلاحی اسباب نزول
- 2- انواع آیات و سور قرآنی در رابطه با اسباب نزول
- 3- انواع اسباب نزول
- 4- ارزش و اهمیّت شناخت اسباب نزول و فواید آن
- 5- آیا در اسباب نزول، معیار عموم لفظ است یا خصوص سبب؟
- 6- در صورت تعدّد اسباب نزول، معیار کدامیک از آنهاست؟
- 7- مصدر اسباب النزول چیست؟ عقل یا نقل «2»؟
- سؤالات:
- درس بیست و پنجم مقایسه معارف قرآن با تورات و انجیل «1»
- مقدمه
- 1- اثبات تحریف تورات و انجیل و عدم تحریف قرآن
- 2- خدا در دیدگاه تورات، انجیل و قرآن
- 3- پیامبران در دیدگاه تورات، انجیل و قرآن
- 4- گناه بخشی در کتاب انجیل و قرآن
- 5- موضوع صلب و به دار کشیدن عیسی در انجیل و قرآن
- 6- نسب عیسی مسیح علیه السّلام در انجیل و قرآن
- سؤالات:
- درس بیست و ششم تشبیهات، مثالها و کنایات قرآن
- اشاره
- 1- تعریف مثل و امتیاز آن با مثل
- 2- انواع مثل «1»
- 3- ارزش و فواید مثل
- 4- نموداری از تشبیهات و مثالهای قرآن
- اشاره
- الف- تشبیه ایمان و کفر به نور و ظلمت
- ب- تشبیه مؤمن و غیر مؤمن به بینا و شنوا و نابینا و کر
- ج- تشبیه اعمال کافر به خاکستر در برابر باد تند
- د- تشبیه اعمال کافران به سراب
- ه- تشبیه مشرک به کسی که از آسمان سقوط کرده است
- و- تشبیه غلافلان بیخبر به چهار پایان
- ز- تشبیه منافقان به چوبهای خشک
- ح- تشبیه زندگی دنیا به بازی و سرگرمی
- ط- تشبیه خروج انسانها از قبر به ملخهای پراکنده
- ی- تشبیه آسمان به هنگام وقوع قیامت به منظره روغن مذاب
- ک- تشبیه کوهها به هنگام قیامت به پشمهای حلاجی شده
- ل- تشبیه پهنه بهشت به پهنه آسمان و زمین
- م- تشبیه همسران بهشتی به مروارید پنهان در صدف
- ن- تشبیه مسئولیّت و گناه به بار سنگین
- س- تشبیه قرآن به نسخه شفابخش
- 5- کنایات و اهمیّت آن در کلام عرب «1»
- 6- نموداری از کنایات قرآن
- سؤالات:
- درس بیست و هفتم سوگندهای قرآن
- درس بیست و هشتم جاذبه و تأثیر قرآن
- درس بیست و نهم نقش قرآن در پیدایش علوم
- درس سیام داستانهای قرآن
- اشاره:
- 1- داستانهای مستند یا تخیّلی
- 2- متانت بیان و محتوای داستانهای قرآن
- 3- معرفی الگوهای بزرگ در داستانهای قرآن
- 4- مقایسه عهدین با قرآن در نقل داستان
- 5- آثار فکری و عقیدتی داستانهای قرآن
- 6- آثار تربیتی داستانهای قرآن
- فهرست منابع
درسهایی از علوم قرآنی (طاهری)
مشخصات کتاب
سرشناسه : طاهری حبیب الله - 1328
عنوان و نام پدیدآور : درسهایی از علوم قرآنی تالیف حبیب الله طاهری مشخصات نشر : تهران سازمان اوقاف و امور خیریه انتشارات اسوه 1377.
مشخصات ظاهری : ج 2
شابک : 28000ریال دوره 2جلدی ؛ 28000ریال دوره 2جلدی ؛ 28000ریال دوره 2جلدی ؛ 28000ریال دوره 2جلدی
وضعیت فهرست نویسی : فهرستنویسی قبلی یادداشت : کتابنامه موضوع : قرآن -- علوم قرآنی موضوع : قرآن -- بررسی و شناخت شناسه افزوده : سازمان اوقاف و امور خیریه انتشارات مدرسه رده بندی کنگره : BP69/5/ط2د4
رده بندی دیویی : 297/15
شماره کتابشناسی ملی : م 78-2197
جلد اول
اشاره
بسم اللّه الرحمن الرحیم
تقدیم به:
ساحت مقدس نبی اعظم اسلام: حضرت محمد مصطفی صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و اهل بیت معصوم و پاک او علیهم السّلام و تقدیم ثواب آن به روح پر فتوح پدر بزرگوارم «شیخ حسین طاهری» که معلم قرآن من بود و دهها نفر از محضر پر فیضش، قرآن را فرا گرفته و با کلام الهی آشنا شدند، اللّهمّ تقبّل منّا إنّک أنت السّمیع العلیم.
مؤلف
درسهایی از علوم قرآنی(طاهری)، ج 1، ص: 6
1- قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً «1».
یعنی: «پیامبر به پیشگاه خدا عرضه داشت: پروردگارا! این قوم من، قرآن را ترک گفته و از آن دوری جستند».
2- «إلی اللّه أشکوا من معشر یعیشون جهّالا و یموتون ضلالا لیس فیهم أبور من الکتاب إذا تلی حقّ تلاوته و لا سلعه أنفق بیعا و لا أغلی ثمنا من الکتاب إذا حرّف عن مواضعه» «2».
یعنی: «به خداوند شکایت می برم از گروهی که زندگی می کنند در حال نادانی و می میرند در حال گمراهی، در نزد آنان کالایی کم بهاتر از قرآن نیست! اگر بحق تلاوت (تفسیر) شود و کالایی پر فروشتر و گرانبهاتر از قرآن نیست، اگر از مواضع خود منحرف گردد».
قال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: «فإذا التبست علیکم الفتن کقطع اللّیل المظلم فعلیکم بالقرآن» «3».
یعنی: رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله و سلّم فرمودند: «هر گاه فتنه ها همانند پاره های شب تاریک به شما رو آورد، به قرآن پناه برید». (1) سوره فرقان، آیه 30.
(2) نهج البلاغه، خطبه 17.
(3) اصول کافی ج 2، کتاب فضل القرآن ج 2.
درسهایی