گزارشي اجمالي از عزاداري امام حسين عليه السلام در دوران قاجار

مشخصات كتاب

گزارشي اجمالي از عزاداري امام حسين عليه السلام در دوران قاجار

محسن حسام ظاهري

چكيده

در اين نوشتار، پس از بيان مقدمه اي درباره چگونگي توجه شاهان قاجار به شعاير ديني، به ترتيب سلطنت ايشان به شيوه هاي عزاداري در عهد هر يك پرداخته است. مي توان گفت كه جز عهد ناصري، بقيه دوره ها به اجمال از نظر گذرانيده شده و حوادث و شيوه هاي عصر ناصري به صورت مفصل تري مورد بررسي قرار گرفته است.رونق بي سابقه عزاداري در عهد ناصر الدين شاه ، برپايي تكيه دولت و مراسم هاي تعزيه خواني، موافقت ها و مخالفت هاي علما با شبيه خواني، قمه زني، ورود مطالب بي پايه در روضه خواني ها و اقدام برخي از علما در برابر آن، شمايل كشي، چهل منبر و... از مسائلي است كه در عهد ناصري رخ نموده است.كليد واژه ها: عزاداري، قاجاريه، تكيه دولت، تعزيه خواني، خرافات ، قمه زني.شاهان قاجار دل بستگي و توجّه ويژه اي به رعايت آداب و برگزاري مناسك و شعائر ديني، از خود نشان مي دادند. برخي محقّقان، اين خوي را در تشابه با شاهان صفوي، به خصلت فرصت طلبي و عوام فريبي شاهانه آنان نسبت مي دهند؛ و در مقابل عدّه اي بر اين باورند كه شاهان قاجار را در اين مورد نمي توان با صفويان مشابه دانست؛ چرا كه قاجاريان، از قدرت سياسي و اجتماعي لازم، براي حكومت بهره مند بودند و نيازي به عوام فريبي و تظاهر از راه باور ديني مردم نداشتند و بنابر اين مظاهر دينداري آنان، نه از سرِ ريا كه از صدق باطن و اخلاص در اعتقادشان نشأت مي گرفته است. [1] البته در اين اختلاف نظر نيست كه دينداري قاجاريان چندان از دايره ظواهر و وجه عوامانه دين فراتر نمي رود و