منطق حسيني رويارو با خشونت و خودكامگي اموي

مشخصات كتاب

نويسنده: محمد جواد صاحبي

نشريه: فقه و اصول » حكومت اسلامي » زمستان 1381 - شماره 26

مقدمه

واژه خشونت در ادبيات سياسي سالهاي اخير نگاههاي مختلفي را به سوي خود معطوف داشته است. اين مفهوم در سه عرصه قابل پي گيري و تعريف است:1. خشونت در عرصه اخلاق فردي؛ در اين عرصه افرادي كه داراي رأفت، عطوفت، عفو و گذشت نيستند و مستبد و خودراي مي باشند، خشن ناميده مي شوند و اما كساني كه براي اعتقادات خود ارزش قائلند هستند و در اجراي احكام خدا قاطعيت دارند و در برابر متجاوزان به حدود الهي و براندازان نظام الهي قد علم مي كنند و با قدرت آنان را سركوب مي سازند و از گناه كاران مصرّ متنفرند و براي اظهار نفرت از آنان در صورت لزوم چهره درهم مي كنند و... ناميدن اينان به افراد خشن صحيح نيست.2. خشونت در عرصه سياست و حكمراني؛ در اين عرصه به افرادي كه فقط با توسل به زور، سركوب و تحميل و بدون منطق، دعوت و جذب، براي تصاحب حاكميت اقدام مي كنند و در تداوم حاكميت نيز، به همين شيوه ها متوسل مي شوند، خشن گفته مي شود و اين شيوه خشونت آميز است. اما چنانچه با منطق و دعوت و جذب اقدام شد و موانعي سر راه تبليغ قرار گرفت، توسل به قهر براي رفع آن، خشونت نيست، همچنان كه اگر حاكميت محقّق، مورد تهديد افراد خشن قرار گرفت، سركوب آن قهر و خشونت نيست يا اگر خشونت هم نام بگيرد، جايز و بلكه لازم است.3. خشونت در عرصه قانون گذاري؛ يعني قانون گذار در جعل قانون رعايت تناسب جرم و مجازات را نكرده باشد و بدون وجود جهات تنبيهي و