بهائيت از ديدگاه محققان ايراني

مشخصات كتاب

عنوان: بهاييت از ديدگاه محققان ايراني

پديدآورنده: داود مهرورز

نشريه: زمانه

شماره نشريه: 61

سال: 1386

ماه: 7

تعداد صفحه: 25 _ 28

زبان: فارسي

موضوع: بررسي اشتراك نظر مورخان و محققان در مورد بهائيت و وابستگي آن به استعمار

مقدمه

اختلاف در نظر و تحليل همواره وجود داشته و مورخان و محققان را به دسته هاي مختلفي تقسيم و دسته بندي نموده است، اما در كنار اختلافات، مشتركاني نيز وجود دارد كه بايد به آن ها توجه نمود، در اين صورت شناخت بهتري از تحولات مورد بررسي حاصل مي آيد. نكته اي كه در خصوص بهائيت در خور تأمل است اشتراك نظر و توافق مورخان و محققان (با وجود گرايش هاي متنوع سياسي و فكري) در وابستگي سران بهائيت به استعمار مي باشد. مقاله ي پيش رو، اشتراك نظر آن ها را نشان داده است. مورخان و محققان ايراني درباره ي وجود پيوند ميان باب و بابيت نخستين با كانون هاي استعماري، دو نطر متفاوت ابراز كرده اند. عده اي از آن ها، با استناد به دسته اي از قرائن و شواهد تاريخي، كه به سادگي نمي توان از كنار آن ها عبور كرد، قدرت هاي استعماري را در ايجاد و پيدايش اصل جنبش بابيگري دخيل و مؤثر مي دانند و عده اي ديگر، بابيت را، در بنياد، جنبشي خود جوش شمرده و بر اين باورند كه مداخله ي قدرت هاي استكباري در اين جنبش، پس از شروع و گسترش آن بوده است. مورخان و محققان ياد شده، اما، نوعا درباره ي دست داشتن دولت استعماري در ايجاد بهائيت (يا دست كم: تقويت و پيشبرد آن) تقريبا متفق اند و حتي بسياري از كساني كه «بابيگري» را جنبشي به اصطلاح خلقي و انقلابي شمرده، درباره ي «بهائيت» تصريح كرده اند كه از اساس، ريشه اي استعماري داشته است. در