مكتوبي از ابوالفضل گلپايگاني در باب معاد و مباحثه وي با حكيم جلوه

مشخصات كتاب

مؤلف: فاطمه نورايي نژاد

فصلنامه مطالعات تاريخي / ويژه نامه بهائيت / سال 4 / شماره 17 / 1386

برگرفته از:

مقدمه

پس از انتقال پايتخت ايران به تهران در دوره قاجار، به تدريج و با ساخت مساجد و مدارس و مهاجرت برخي علما، اين شهر مركزيتي فرهنگي و فكري يافت. به خواست مؤسس مدرسه مروي [1] ، فتحعليشاه قاجار از حكيم ملا علي نوري [2] يكي از بزرگ ترين استادان مكتب فلسفي اصفهان براي تدريس دعوت نمود. او به سبب كهولت سن و فزوني طلاب، به جاي خويش يكي از مجرب ترين شاگردانش يعني ملا عبدالله مدرس زنوزي [3] را روانه تهران كرد. بدين ترتيب از 1237 ق حوزه حكمي و فلسفي تهران نه تنها وارث مكتب فلسفي اصفهان گرديد بلكه به دلايلي چند به عنوان حوزه مستقلي در تاريخ فلسفه اسلامي به شمار آمد. [4] در اين زمان علاوه بر آنكه به خاطر توجه خاص شاه قاجار به ملا عبدالله زنوزي، فلسفه در صورت و در معنا رو به پيشرفت نهاد، شاگرداني نيز تربيت مي شدند كه هم سعي در مطالعه فلسفه صدرايي با شيوه اي نو داشتند و هم به مرور و با ورود علوم جديد [5] اقدام به دفاع از فلسفه و الهيات اسلامي و تصحيح كتاب شناسي كتب درسي قديم فلسفه مي نمودند. [6] . اين روند با هجرت حكماي اربعه، آقاي محمدرضا قمشه اي [7] ، آقا علي حكيم مدرس زنوزي [8] ، آقا ميرزا سيد ابوالحسن جلوه و آقا ميرزا حسين سبزواري [9] از اصفهان و سبزوار به تهران تثبيت شد [10] و چنان رونقي به حوزه فلسفي و عرفاني تهران بخشيد كه علاقه مندان به حكمت براي بهره مندي