- مشخصات كتاب
- كليات
- فلسفه دين و كلام جديد
- چيستي دين
- آيا دين همان عرفان نفس و تصوف نيست ؟
- دين يعني چه؟
- دين چيست؟
- مراحل و سطوح مختلف دين كدامند؟
- آيا دين نفس الامرى متعدد است و خداوند براى هر فرد، يا گروهى از افراد نسخه اى خاص براى رستگارى دارد؟
- آيا عناصر دين نفس الامرى همگى جهان شمول و غير وابسته به موقعيت و همه زمانى و همه جايى هستند؟ يا در بين آنها عناصر موقعيتى، وابسته به زمان و مكان و موقعيت خاص نيز وجود دارد؟
- چگونه مى توان به ساحت دين نفس الامرى راه يافت و از آن نسخه ى شفا بخش آگاه شد؟
- ويژگى هاى دين مرسل چيست؟
- دين چيست؟ اهداف آن كدام است؟ آيا براى زندگى انسان نقش دين ضرورى است؟
- دين به چه معناست؟
- با توجه به آيه 19 سوره آل عمران كه دين نزد خدا اسلام است آيه 68 سوره مايده را چگونه توجيه مي كنيد و تكليف پيروان ساير اديان چيست ؟
- آيا دين ما عقلاني است يا احساساتي؟
- يك تعريف كلي از دين بيان كنيد.
- شما به عنوان يك عالم ديني و جامعه شناس ، دين را چگونه تعريف مي كنيد؟ آيا مي توانيم به تعريف واحد و عموما پذيرفته شده اي از دين برسيم؟ و يا نه ، فقط مي توانيم ويژگي ها و يا كاركردهاي دين را برشمريم؟ دينداران و دين شناسان هر يك پاسخي به سوال مزبور مي دهند ح
- لطفاً ادياني را كه قرآن از آنها نام برده نوشته و بفرماييد كه داراي چه ويژگيهايي هستند؟
- همة دين در چيست
- منشا دين
- اگر انسان در محيطي كه هيچ گونه صحبتي از خدا، رسول و دين نبود، به دنيا مي آمد آيا باز هم به سراغ دين و خدا و رسول مي رفت و اگر مي رفت چه چيزي ضرورت وجود آن را نشان مي داد؟
- نظر فرويد در مورد خاستگاه دين چيست وچگونه نقد مي شود؟ نظريهء صحيح چيست ؟ آيا نظريهء جهل و ترس در موردخاستگاه دين صحيح است ؟ چرا؟
- چرا اصلاً بايد معتقد به دين و اسلام باشيم؟
- چرا گروهي به خدا يا مذهب گرايش ندارند؟
- نظريه آگوست كنت دربارهي منشا اعتقاد به خدا و نقد آن چيست؟
- تصوير انساني خدا كه كليسا ارائه ميكرد، چگونه سبب دين گريزي مردم شد؟
- «آگوست كنت»، ادوار زندگي بشر از نظر تفكر علمي و فلسفي را به چند بخش، تقسيم كرده است و ايراد تقسيمبندي او، چيست؟
- اعتقاد به مبدا از چه زماني وجود داشته است؟
- آيا اعتقاد ملحدان كه عامل پيدايش ايمان به خدا، معلول ترس و جهل مردم است، نه فطرت آنها صحيح است؟
- مقصود «اگوست كنت» از مراحل سه گانه فلسفه و علم چيست؟ اين نظريه چه اشكالاتي دارد؟
- مقصود «اگوست كنت» از مراحل سه گانه فلسفه و علم چيست؟ اين نظريه چه اشكالاتي دارد؟
- آيا نظريهانديشة بي نيازي بشر از خدا در سخنان «اگوست كنت» نظرية شخصي او بود يا يك جريان فكري؟
- چرا در زمان قديم مردم نميخواستند به خداي واقعي ايمان بياورند؟ همراه با جواب قانع كننده بيان فرماييد.
- فرويد روان شناس معروف ميگويد: انسان نيازمند است كه در دل حس كند كه كسي بزرگتر و قويتر از وي، پشتيبان او است و بنابراين به پرستش موجودي كه خدا ناميده ميشود، نياز پيدا ميكند. در اصل خدا وجود نداشته و اين تصوّرات آنان است كه به جهت داشتن پشتيبان و پناه
- نظر (فرويد) كه ترس را منشاء اعتقاد به خدا و دينداري دانسته , صحيح است ؟
- آيا بشر از آغاز پيدايش، خداشناس بوده است؟
- چرا بشر همواره ديندار بوده است ؟
- قلمرو دين
- تعريف جامع و مانع از دين به دست داده، و بفر ماييد: از منظر فلسفه دين، شريعت اسلام در چه حوزه هايي مدّعي رسالت و دخالت است؟
- آيا اين سخن كه اسلام در همه شئون زندگي راه حل دارد صحيح است؟
- گـروهى خاتميت دين و كمال آن را به اين معنا گرفته اند كه دين تنها به بيان ارزشهاى حاكم بر زنـدگـى بـشـر مى پردازد و از تدوين و تنظيم احكام , قوانين ومقررات سياسى , اقتصادى انسان پرهيز مى نمايد . تـدويـن احـكـام و قوانين كارى بشرى است كه به تناسب محيط طبيع
- اگـر نـظـام اجتماعى اسلام چنانكه ادعا شده كامل و جامع باشد و همه جهات لازم براى سعادت انـسـان را در نـظر گرفته باشد و آزادى عقيده را نيز منتفى بداند ,لازمه اش اين است كه جامعه دچار ركود و خمودى شده , از رشد و كمال باز ماند . زيرا رشد و كمال نيازمند نشاط
- چرا طرح معتدلى مى توان درباره ى جامعيت انديشه ى اسلامى ارايه نمود؟
- آيا از نظر قرآن هدف ارسال انبياء و رسل مربوط به امر آخرت است و يا اينكه به زندگي دنيوي انسانها نيز مربوط است؟
- قلمرو دين در زندگي بشرتا كجا است؟
- قلمرو دين در زندگي تا چه حد است ؟
- چرا پيامبر اكرم (ص ) عرب جاهل را مسلمان كرد ولي ما امروز از دين گريزانيم ؟
- در جهان پيشرفته با توجه به گستردگي اطلاعات و تجربيات بشري، قرآن چه نقشي ميتواند در زندگي بشري و دهكده جهاني ايفا كند؟
- اين كه گفته ميشود قرآن كريم بر احكام شرعي مسائل اجتماعي سياسي و... مشتمل ميباشد; آيا اين موضوعات جداگانه در آن بيان شده يا اين كه قرآن كريم ضمن يك هدف واحد، موضوعات ياد شده را بيان فرموده است
- مادي شدن دين يعني چه؟
- قلمرو دين تا كجاست؟
- مقصود از دين اقلّي و اكثري چيست؟
- چرا حتما بايد دين اسلام را انتخاب كرد؟
- ايمان
- چگونه ميتوان ايمان واقعي پيدا كرد؟
- ايمان يعني چه ؟
- درجات ايمان را مورد دانسته اند كه چهار تاي اول آن به ترتيب: اسلام، ايمان، تقوا و يقين مي باشد. شش تاي ديگر باقي مي ماند. خواهشمندم ده درجة ايمان را براي اينجانب ارسال داريد.
- اين سخن را كه در مورد اعتقاد ميگويند: عقيده جازم و يقين مطلق مورد نظر است؛ اما ايمان تا حدي با شك توام است، البته شكي تلطيف يافته و توأم با اميد؛ شرح كامل دهيد.
- ايمان به «خدا» چه آثاري دارد؟
- دربارهي ايمان و فوايد آن و اوصاف توضيحاتي ارائه فرماييد ؟
- رابطه ايمان و اسلام چگونه است ؟
- مقصود از كفر، شرك، نفاق و ايمان كه در آيات متعدد قرآن به كار رفته و علل آنها چيست؟
- رابطه ايمان و اسلام چيست؟
- در ديدگاه قرآن عقيده هر يك از منافقان و مؤمنان، چه نمود بيروني در رفتار و روحيات آنان دارد؟
- برتراند راسل ، در مورد نياز انسان به ايمان چه گفته است؟
- چگونه مي توان اعتقاد صحيح به دست آورد؟
- ايمان به چه چيزي گفته مي شود، و فرق آن با اسلام چيست؟ براي تحكيم پايه هاي ايمان چه بايد كرد؟
- از آن جا كه نشانه مسلمان بودن داشتن ايمان است، چطور يك نفر ميتواند به ايمان داشتن خود يقين داشته باشد، به عبارت ديگر: نشانه ايمان كامل چيست؟
- چه تفاوتي ميان شناخت يك موضوع و ايمان به آن وجود دارد؟
- فرق مؤمن با مسلمان در چيست؟ مؤمن واقعي كيست؟
- اصولاً فرق ميان اعتقاد و ايمان چيست؟ در صورتي كه فرقي ندارند، بيان كنيد.
- آيا ايمان به امور غيبي، مقدمه ايمان به خداوند است يا ايمان به خداوند را آسانتر ميكند؟ آيا عشق و محبّت از امور غيبي بوده و در افزايش ايمان مؤثر است؟
- ايمان واقعي چيست؟ آيا همين كه بگوييم يقين داريم كه خدايي هست و از او اطاعت مي كنيم، كافي است؟
- آثار بي ايماني چيست؟
- حقيقت ايمان و كفر و رابطه آنها با علم و جهل را شرح دهيد ؟
- اسلام و كفر فقهى چه نسبتى با ايمان و كفر كلامى دارد ؟
- اينكه قرآن مى گويد : مومنان ايمان به غيب دارند آيا به معناى دستيابى آنان به غيب است ؟
- آيا ممكن است كسي اعتقاداً الهي و عملاً مادي باشد و بالعكس؟
- ايمان مذهبي چگونه بهجت و انبساط ميآفريند؟
- ايمان مذهبي چگونه ناراحتيها را كاهش ميدهد؟
- آيا اين سخن درست است كه بر اساس قانون فرا گير عليت، هر كس تلاش كند نتيجه كوشش و رنج خود را خواهد ديد و هر كس از علوم تجربي بهره مند بود از طبيعت بهره مي برد و ربطي به ايمان وكفر فاعل ندارد؟
- با عنايت به آن كه حقيقت «ايمان» همان اعتقاد قلبي است، آيا همين مقدار براي رستگاري كافي است؟
- ويژگي سه گروه كافران ، منافقان و مومنان را توضيح دهيد.
- خدا از همه رازهاى نهانى آگاه است. اعتقاد به خدا و اعتقاد به آگاهى او بر همه رازهاى نهانى در زندگى انسان چه اثر عملى دارد؟
- رابطه ايمان با آگاهى چيست؟
- فرق ميان مؤمن و مسلمان چيست؟
- تفاوت مومن با مسلمان در چيست ؟
- ايمان چيست ؟ هدايت به چه معناست ؟ آيا شرط داشتن ولايت علي شرط لازم و كافي براي ايمان است يا خير. يا آيا طبق گفته و استناد دكتر علي شريعتي ، شرط اصالت عمل را هم بايد داشته باشد يا نه؟
- به نظر شما چرا خداوند اساس خوشبختي يا بدبختي انسانها را بر مبناي ايمان قرار داده است ايماني كه نه مي توان آن را به درستي تعريف يا مشخص كرد.
- 26- رابطة ايمان و علم چيست؟ آيا ايمان همان علم است يا چيز ديگري است؟
- فلسفه كنيز و برده داري در اسلام چيست ؟
- آيا شك در مسايل اعتقادى، از انسان سلب ايمان مى كند؟
- بعضي مواقع در اصول اعتقادي (توحيد، نبوت ومعاد) و يا ادعيه در ما تشكيك بوجود مي آيد، علت چيست و چگونه عمل كنيم؟
- چرا شك و ترديد در مباني ديني مذموم واقع ميشود. مگر نبايد دين را با استدلال پذيرفت؟
- آيا شك در مسايل اعتقادي، از انسان سلب ايمان ميكند؟
- دين و اخلاق
- اخلاق نسبي است يا مطلق؟
- پرسش: اين مسئله را كه همه چيز و همه حكم نسبي است، چه كساني مطرح كرده اند؟
- اگر هدف اصلي دين طبق فرموده پيامبر(بعثت لاتمم مكارم الاخلاق) اخلاق مي باشد، پس چه نيازي به اين است كه رسماً ديندار باشيم؟
- برخى گفته اند اجتماع مولود احتياجات و نيازهاى وجودى انسان است . انسان هااجتماع را براى برآورده شدن اين نيازها درست كرده اند . از آنجا كه شخص انسان دچار تحول و تكامل است , نيازها و احتياجات او نيز تغيير مى كند . بنابراين اجتماع نيز تغيير مى كند . از جـمـل
- برخى معتقدند كه حسن و قبح مطلق و ثابت نيستند , حتى امورى مثل عدل و ظلم نيزمتفاوتند . مثلا شلاق زدن زناكار در اسلام عدل است اما در جوامع غربى ظلم است .
- «عقل عملي» در اخلاص و عبادت، چه نقشي دارد؟
- آيا تنها سود و زيان ما، مي تواند ملاك خوب و بد بودن يك موجود يا يك حادثه باشد؟ يا اينكه بايد براي يك قضاوت كلي و نهايي، مجموعه تأثيرات اين حادثه را مورد مطالعه قرار داد؟
- عقل نظري و عقل عملي به چه معناست؟
- آيا ظلم امرى نسبى است؟
- رابطه بين اخلاق و مذهب چيست و آيا ميتوان گفت كه مذهب پاية اخلاق را تشكيل ميدهد؟
- آيا مسائل اخلاقي صرفاً در حوزة دين قرار ميگيرند يا جنبههاي ديگري نيز دارد؟
- چرا اخلاق اسلامي در دين نهادينه نشده است؟
- امكان جايگزيني عمل به وجدان انساني و اخلاقي به جاي دينداري و وابسته شدن در حصار تنگ دين و شريعت ؟
- آزمايش گربه ي شرودينگر كه بعضي در مورد نسبي بودن اخلاق به آن استناد مي كنند چيست و چگونه مي توان آن را نقد كرد ؟
- برخي معتقدند چون حُسن اعمال نيك و قبح اعمال ناپسند بديهي است پس در حوزه اخلاق نيازي به دين نيست اين عقيده چگونه قابل بررسي است؟
- منظور از جامعه اخلاقي كه آقاي سروش مطرح مي كند چيست. شرح اين نظر و ادله و نقد آن را به صورت كاملا مشروح بيان فرماييد.
- آيا خوب وبدي براي خداوند وانسان مطلقند يا خير؟
- آيا اين سخن نويسنده كتاب دانش و ارزش كه ميگويد بايد از هست نتيجه نميشود، درست است؟ و آيا اين نتيجهگيري با مسأله فطرت در مبحث اخلاق مخالفت ندارد؟
- آيا داشتن يك دين صحيح، مي تواند ضامن تكامل اخلاقي انسان باشد؟
- آيا بنيان هاي اخلاق از دين برمي آيد يا دين در سايه ارزش هاي اخلاقي پذيرفتني مي شود؟
- تهذيب اخلاقي و رسيدن به كمالات اخلاقي، از طريق روان شناسي نوين امكان پذيراست؟ در اين صورت بشر چه نيازي به دين خواهد داشت؟
- تجربه ديني
- چه فرقي بين تجربه رواني و وحي وجود دارد؟
- آيا تجربه ديني قابل بيان است؟
- آيا اگر حضرت پيامبر(ص) عمر بيشتري داشتند به قرآن اضافه نميشد؟
- آيات قرآن تناسب با وقايع گوناگون كه در اصطلاح شأن نزول ناميده ميشده نازل ميگشت آيا اگر پيامبر اكرمبيشتر عمر ميكرد، وقايع بيشتري اتفاق ميافتاد، آيات بيشتري نازل ميشد و حجم قرآن بيشتر از الان بود؟ در اين صورت قرآن نسبت به آن حالت فرضي نقص
- چه رابطه اي بين تجربه ديني و ايمان وجود دارد؟
- كثرتگرائي ديني
- پلوراليسم ديني چيست؟ آيا مورد تأييد اسلام است؟
- آيا پيروي از هر آييني مايهي نجات است ؟
- سؤال: در صورت ثابت شدن ضرورت دين و خدا و رسول چه معياري وجود دارد كه بايد اسلام را بپذيريم؟
- مردم ايران و كشورهاي مسلمان كه به خداوند اعتقاد دارند و او را ميپرستند و خداوند هم وعده فرموده كه هر كس او را عبادت كند به بهشت ميرود. در صورتي كه بيشتر كشورهاي خارجي مثل آمريكا و روسيه و آلمان و... كه به خداوند اعتقادي ندارند به جز عده قليلي از آنها، آ
- ميگويند الطريق الوصول الي الله بعدد الانفس. آيا ميتوانيم استنباط كنيم بجز تشيع علوي راه ديگري براي وصول به خداوند وجود دارد؟
- آيا بهشت فقط براي شيعيان 12 امامي است يا ديگر مردم از جمله سني ها مي توانند وارد بهشت شوند؟
- از پيامبر6 روايت شده است كه فرمود: "به تعداد نفوس انسانها، راه رسيدن به حقيقت وجود دارد." ميخواستم بدانم مقصود حضرت چه بوده و آيا اين حديث نميتواند مورد سوءاستفادة كساني قرار گيرد كه به پلوراليسم و تكثرگرايي معتقد هستند؟
- آيا ما شيعيان انسان هاي واقعي و برگزيده هستيم و بقيه مردم همه گمراه هستند؟
- آيا اهل كتابي كه به پيامبر ايمان نياورده اند بهشت شامل آنها مي شود؟
- در مورد شبهه نسبي بودن حققيت و تأثير پذيرفتن آن بر روي عقايد اسلامي فرد و همچنين جواب اين شبهه توضيح فرماييد.
- چگونه ميتوان تنها حقانيت اسلام را نسبت به مسيحيت و يهوديت اثبات كرد؟ چه اشكالي دارد كه همه اديان حق باشند و «پلوراليسم ديني» صحيح باشد؟
- حقانيت يك دين را از چه راههايي ميتوان اثبات نمود ؟
- آيا تنها شيعيان و محبين حضرت علي ـ عليه السلام ـ به بهشت مي روند پس تكليف پيروان اديان و مذاهب ديگر چه مي شود؟
- با توجه به اينكه دين اسلام بهترين دين نزد خداوند است، آيا از اديان ديگر مانند مسيحي و يهودي نيز كسي به بهشت ميرود؟ آيا همه شيعيان - چه گنهكار و چه بي گناه - در آخرت به بهشت ميروند؟
- آيا بهشت اختصاص به مسلمين دارد يا اينكه يهود و نصاري هم به بهشت راه پيدا مي كنند ، ولو در طول عمرشان اسلام را قبول نكنند و يهودي يا مسيحي بميرند ؟
- چرا هميشه نقل است "موسي به دين خود، عيسي به دين خود" توضيح دهيد؟
- آيا مسيحيان و يهوديان و ..... به بهشت مي ورند.؟ ( به نظر من اين با منطق جور در نمي آيد كه در اديان ديگر كسي مذهبي شناخته مي شود و به خاطر خدا كار نيك مي كند و به جهنم برود به خاطر اينكه دينش اسلام نبود )
- با توجه به آيه 27 سوره مائده كه به اهل انجيل فرمان داده مي شود طبق كتابشان حكم كنند آيا منظور همان پلوراليزم ديني است ؟
- چگونه اثبات مي كنيد كه اين دين بر حق است و ديگر اديان نابه حق؟ شايد اگر شما در يك خانواده يهودي يا لائيك به دنيا مي آمديد اكنون تمام سعي تان را در جهت توجيه به حق بودن آنها به خرج مي داديد. اين طور نيست؟ شايد اگر شما در يك جزيره كه در آن فقط 20 نفر زندگي
- آيا كسانى كه به وجود آيينى به نام اسلام پى برده اند ولى به آن معتقد نمى باشند، مستحق كيفرند؟
- با وجود چند ميليارد انسان روي زمين كه داراي اديان و عقايد متفاوتي هستند تكليف آن ها در جهان آخرت چه مي شود؟
- تعداد قابل توجهي از مردم اعم از مسيحي، مسلمان (سنّي و شيعه) و حتّي لائيك بر اساس تعليمات خانوادگي و تحت تأثير تبليغات اجتماعي و حكومتي و به تعبيري به صورت تقليدي، ملتزم به مذهب خود هستند و به طور تحقيقي از مذاهب ديگر اطلاعي ندارند. آيا اين گونه اشخاص جاه
- به چه دليل تنها اسلام دين حق است و ساير اديان باطل است؟ (آيات و روايات هم مورد قبول غير مسلمان نيست).
- در سوره آلعمران آيه 19 آمده است: "دين نزد خدا اسلام است" آيا به درستي اين همه مسيحي و يهودي كه امروزه در دنيا زندگي ميكنند، در آن دنيا از زيانكاران خواهند بود؟
- آمدن پيامبران با اديان گوناگون (كه موجب نفاق بين انسانها مي شود ) آيا سدّي در مقابل كمال انسانها نيست؟
- آيا مسيحي مي تواند به سعادت مورد نظر ائمه اطهار برسد؟
- خداوند مي فرمايد ما دين اسلام را برگزيده ايم كه كامل ترين دين است، در حالي كه تعداد محدودي مسلمان هستند، آيا فقط خداوند به فكر همين تعداد انسان است و آن ها از نعمت هدايت برخوردار كرده است؟
- آيه 62 سوره بقره كه مى گويد : پيروان هر مذهبى بايد به مذهب خود عمل كنند وهمين قدر كه بـه خـدا و آخرت ايمان داشته باشند و عمل صالح انجام دهند را كافى دانسته پس چه لزومى دارد كه يهود و نصارى و پيروان اديان ديگر اسلام را پذيراشوند ؟
- آيا پيروى از هر آئينى مايه نجات است ؟
- هـرگاه اسلام ناسخ دينهاى ديگر است , چرا در برخى از آيات قرآن , هر يك از افرادو ملل جهان را اعـم از مـسـلـمان و يهودى و مسيحى و 000 در صورتى كه به خدا ايمان داشته باشد و عمل نيك انـجـام دهد , اهل نجات مى داند و مى گويد : براى چنين افرادى در روز رستاخيز تر
- دو طرز تفكر افراطي و تفريطي در زمينه «پذيرش عمل خير غير مسلمانان از سوي خداوند» چيست؟
- دليل عقلي طرفداران مسئله «عدم تفاوت بين مسلمان و غير مسلمان در پذيرش عمل خير از سوي خداوند» چيست؟
- دليل عقلي و نقلي طرفداران مسئله «پذيرش عمل خير از سوي خداوند، فقط از مسلمانان» چيست؟
- ما در سراسر جهان افرادى را مى شناسيم كه مسلمان يا شيعه نيستند، اما انسانهاى خوبى هستند و درست كردارند. بسيارى از اختراعات توسط دانشمندان غير مسلمان انجام شده است. آيا درست است كه همگى آنها را به اين دليل كه مسلمان نيستند، مستحق جهنم و عذاب الهى بدانيم؟
- آيا استدلال به آيه 62 سوره بقره (كه ميفرمايد مسلمانان، يهوديان و مسيحيان و صائبان هر كدام به خداوند و روز قيامت ايمان بياورند و عمل نيك انجام دهند نزد پروردگار پاداش دارند و خوف و بيم و اندوهي نخواهند داشت) جهت مختار بودن انسان در پيروي از هر آييني صحيح
- بطور كلّي چه انگيزه يا انگيزه هايي موجب پيدايش تفكّر پلوراليسم شده است؟
- كثرت گرايي ديني در بُعد نظري يعني چه؟ و آيا قابل پذيرش است؟
- باتوجه به آيه 19 سوره آل عمران ( ان الدين عند الله الاسلام ) و آيه 6 كافرون ( لكم دينكم ولي دين ) چگونه مي توان به دين واحد اعتقاد داشت ؟
- منظور از كلام حضرت علي ( ع ) كه مي فرمايند اگر حق خالص بود و باطل خالص بود كسي گمراه نمي شد چيست ؟
- منظور از كلام حضرت علي ( ع ) كه مي فرمايند اگر حق خالص بود و باطل خالص بود كسي گمراه نمي شد چيست ؟
- آيا بعد از بعثت پيامبرر خاتم((صلى الله عليه وآله))فقط مسلمانان به بهشت مى روند؟
- اگر همه پيامبران از سوى خداوند مبعوث شده، بر حق هستند چرا در حال حاضر غير از اسلام دين ديگرى پذيرفته است؟
- آيا معقول است كه بگوييم: مثلا يهودى ها و مسيحى ها و صاحبان اديان و مذاهب غير از اسلام همگى جهنّمى هستند و فقط شيعيان به بهشت مى روند؟
- ملاكهاي داوري درباره حقانيت اديان چيست؟
- آيا اديان و كيش هاي مختلف بر حقند و همه راهي براي رسيدن به حقيقت و سعادتمندي مي باشند؟
- چگونه مي توان ثابت كرد كه حق با كساني است كه نماز مي خوانند نه با كساني كه به كليسا مي روند ؟
- علم و دين
- آيا دين با علم منافات دارد؟
- با توجه به پيشرفت هاي گستردة علوم، نقش دين چيست؟
- آيا با گذشت زمان و پيشرفت علوم تجربي، تعارض بين علم و دين آشكارتر نميشود؟
- جمله « علم ذاتا سكولار است يا نه» يعني چه؟جواب آن چيست؟
- آيا خود علم فايده دارد؟ يعني اگر مثلا عدد ريگهاي بيابان را بياموزيم هر چند سودي در آن نباشد آيا دانستن اين موضوع بهتر از ندانستن آن خواهد بود؟
- چرا گاهي اعتقادات ديني و مطالب علمي با يكديگر تضاد دارند ؟
- در تعارض قرآن و علم چه كنيم؟
- چرا با وجود پيشرفت علوم و فراهم شدن وسايل رفاه، بشر داراي آرامش و راحتي كمتري است؟
- آيا علم و عقل با دين تعارض دارند؟ رابطه آنها چيست ؟
- در جهانبيني اسلامي تأثير و ارتباط علم و ايمان چگونه است؟
- : تفكيك علم و ايمان از يكديگر چه نتايجي داشته است؟
- جورج سارتن ، در مورد نياز انسان به مثلث هنر ، ايمان و علم چه گفته است؟
- آيا از ديدگاه قرآن و روايات اسلامي اهميت علم منحصر به علوم ديني است؟ يا مطلق علم؟
- آيا از ديدگاه قرآن اهميت علم منحصر به علوم ديني است؟ يا مطلق علم؟
- آيا از ديدگاه روايات اسلامي اهميت علم منحصر به علوم ديني است؟ يا مطلق علم؟
- آيا مى توان با كنار نگذاشتن ارزشهاى اسلامى و انسانى در علم و صنعت پيشرفت كرد؟
- آيا ميتوان علم و دين را از هم جدا كرد؟
- ضرورت و اهميت تحقيق و پژوهش از ديدگاه اسلام و قرآن را بيان كنيد؟
- آيا علم و تكنولوژي به دين وابسته است؟
- آيا علم محوري كه بر دين تقدم يافته از سوي قرآن كريم بيان شده است
- چرا برخي از نظريههاي علمي با آيههاي قرآن مغايرت دارد؟ داروين پيدايش انسان را يك سير تكاملي ميداند، ولي قرآن آدم و حوا را نخستين انسان ميداند، چرا چنين است
- فرق بين علوم ديني و غير ديني چيست
- منظور از علم در اسلام چيست؟ توضيح دهيد و آيا درس هايي كه ما نيز مي خوانيم جزو علم محاسبه شود و يا نه؟
- آيا فقط علمي كه موجب معرفت الله مي شود مفيد است ؟ با اين حساب تكليف بقيه علوم مثل تاريخ و فيزيك و شيمي و غيره چه مي شود؟
- اشتراكات و تعارضات بين علم و دين در چه مواردي است؟
- آيا اصولا امكان دارد كه يافته هاي علمي متعارض با آيات قران باشد ؟
- نظر قران درباره پيشرفت علم و تكنولوژي جديد چيست ؟
- آيا مي توانيم بگوييم كه علم زير مجموعه اي از دين است؟
- شبههاي برايم به وجود آمده است. البته ميدانم ميان علم و دين تقابل نيست؛ ولي ميخواهم مسأله برايم روشن شود. سؤال من اين است: ميدانيم در اسلام بر ارزش گرسنگي بسيار تأكيد شده است و در حديث داريم: معده خانه درد است و دواي آن گرسنگي است؛ ولي از آن طرف در علم
- آيا بشر ميتواند از راه تكنيك جديد به سعادت برسد؟
- با اهميتي كه علوم غيرديني دارند, آيا اين علوم در شناخت و ايمان فرد تاءثيري دارند؟
- چگونه مي شود از علوم تجربي لذت برد و آن را با علوم اسلامي عجين كرد؟
- : چرا علوم اسلامي، خود را با تكنولژي روز و ارتباطات امروز خود را هماهنگ نمي نمايد ؟
- اضافه كردن كلمه اسلامي به انتهاي نام يك علم (مثل پزشكي اسلامي ،اقتصاد اسلامي و...) چه معنايي دارد؟آيا معنايش اين است كه در آن رشته فقط بايد به احاديث و آيات مرتبط رجوع كرد و حداكثر تفسير يا آزموني رويشان انجام داده يا اين كه از آيات و روايات مي توان روشي
- تعارض آموزههاي ديني با يافتههاي علمي در پوشيدن لباس سياه و سياه پوش كردن تكايا و محافل چه توجيهي دارد؟ يافتههاي علمي حكايت از تأثير مثبت لباسهاي روشن، در نشاط و شادي و ارتقاي فعاليتهاي انساني و تأثير منفي لباس سياه در اين امور دارد كه با سنت رايج دين
- عقل و دين
- لطفاً مراتب عقل را توضيح داده بگوييد آيا عقل ما را بينياز از دين ميكند؟
- بر حسب تلازم بين حكم شرع و عقل چه ضرورتي در انتخاب دين وجود دارد؟ يعني وقتي هر آن چه را كه شرع مقدس و پيامبر اكرم (ص) آورده، عقل درك كند و بتواند قوانين مثل قانوع شرع را ارائه دهد، چه نيازي به پذيرش دين وجود دارد؟ لطفاً توضيح دهيد.
- ديدگاه قرآن پيرامون جايگاه عقل و انديشه چيست؟
- با توجه به اين كه در شناخت دين و عقايد، استناد به عقل ضروري است، زيرا كه عقل به نص احاديث حجت باطني است و از حجت باطني به حجت ظاهري ميرسيم. اما در جايي ديگر داريم كه هيچ كس در هيچ جاي عالم نميتواند بدون تسلط بر قرآن و كليدهاي فهم آن و اخبار و احاديث و ق
- اسلام براي نجات تودههاي مردمي كه در جهل مطلق بودند، نازل شد و زماني كه بشر به تمدن و تكامل برسد، ديگر نيازي به دين نيست پيامبر نيز مكمل بودن دين و عقل را با هم بيان ميكند; بنابراين اگر عقل در شرايط آن روز در قالب وحي آمده امروز در عصر جديد، از ذهن
- ميزان ارزش و اعتبار عقل در شنǘΘʠمعارف از نظر اسلام چيست ؟
- استفاده از قوه عقلانيت در قرآن و اسلام را توضيح دهيد؟
- چرا در بعضي موارد مثل نماز مسافر و يا ربا بين دين و عقل تعارض ايجاد مي شود؟
- تفكر و تعقل منطقي درباره «مسكوت عنه قرآن» چه سان است آيا همان اهميت و فضيلت مسائل گفته شده را دارد؟
- نقش عقل در استنباط قواعد و مقررات حقوقي از ديدگاه اسلام چيست؟
- از ديدگاه اسلام عقل چيست و چه جايگاهي در شناخت دارد؟
- اساساً انسان چه نيازي به دين دارد؟ مگر انسان با عقل خود نميتواند راه خود را بشناسد و نيازهاي خود را تأمين كند؟ بنابراين با وجود عقل، ديگر چه حاجت به دين است؟
- اگر جايي از اسلام با استدلالهاي عقلي ما تضاد يا تناقض داشته باشد و ما براي يافتن پاسخ و راه انطباق تلاش كنيم و به پاسخ نرسيم، وظيفه چيست؟
- آيا مي توان با كمك عقل به حقانيت اديان پي برد؟
- آيا عقل و اجتماع عقلاء براي سعادت كافي نيست؟
- آيا با وجود برهان وحي، دليل عقلي مردود نيست؟ با اينكه بسيار ميشود كه عقل، در احكام خود اشتباه ميكند؟
- آيا مي توان با كمك عقل به حقانيت اديان پي برد؟
- 26- رابطة ايمان و علم چيست؟ آيا ايمان همان علم است يا چيز ديگري است؟
- از ديدگاه اسلام عقل چيست و چه جايگاهي در شناخت دارد؟
- معيار شناخت خوبيها و بديها چيست؟
- دين و ايدئولوژي
- معرفت ديني
- فهم و درك ما از دين , مبتني بر معرفت و ادراك مفهوم الفاظ و كلماتي است كه در منابع ديني به كار رفته است . از طرفي مفهوم كلمات و الفاظ را از عرف و عامهء مردم مي گيريم ; پس اگر عرف اشتباه كند و ياكاربرد اين الفاظ تغيير يابد, معناي كل دين عوض مي شود. آيا اين
- معارف دينى قداست ندارند چون فهم بشرى نسبى است .
- معرفت ديني چيست؟
- معرفت ديني چيست
- شهيد مطهري چه ديدگاهي درباره نسبيت معرفت ديني دارند؟
- آيا فهم از دين بايد در تمام زمان ها يكسان باشد؟
- دين چيست ؟ معرفت ديني يعني چه؟ آيا معرفت ديني جزء دين است يا متباين با دين است؟ چه نسبتي با دين دارد؟
- زبان دين
- هرمنوتيك
- هرمنوتيك به چه معنا است، و در چه حوزه هايي مطرح مي شود؟
- منظور از روش شناسي فهم قرآن چيست؟
- نظرية « هايدگر» و «گادامر» در مورد تفسير متون و نيز اشكالات وارد بر اين نظريه چيست؟
- آيا در تفسير قرآن يا يكي از متون مقدس، محور، تحصيل مقاصدفرستنده كتاب و نويسنده آن است يا خود متن و فهم مفسر؟ تا جايي كه گاهي اين مسأله را در كتابهاي هرمنوتيك به صورت مؤلف مدار، متن مدار و يا مفسر مدار مطرح ميكنند؟
- بحث هرمنوتيك توسط چه كسي و در تحت چه عنواني در ايران مطرح شد؟
- چه رابطه اي بين هرمنوتيك و قرايت هاي مختلف از دين است ؟
- الف در مورد هرمنوتيك توضيح دهيد.
- هرمنوتيك چيست لطفاً پيرامون آن توضيح دهيد ؟
- هرمنوتيك چيست؟ مباني آن كدام است و آيا نقدي بر آنها وارد است، يا خير؟
- هرمنوتيك و فهم دين ،نظريه شلاير ماخر در رابطه با هرمنوتيك نقد فرماييد با توجه به سه گرايش در ارتباط با ساز و كار فهم متن و هرمنوتيك كه عبارت است از :1. اصل با مولف متن است 2. اصل با متن بوده و متن مستقل از مؤلف است 3. اصل با مفسر متن است ،هرمنوتيك شلاير م
- هرمنوتيك به چه معناست و تفسير قرآن و هرمنوتيك چه ارتباطي با يكديگر دارند؟
- قرائتهاي مختلف از دين
- بعضي از نويسندگان نوشته اند: شريعت صامت است، ما به حرفش مي آوريم: آيا اين نظر پايه و اساسي دارد يا بي اساس و پوچ است؟
- چرا علما در بعضي از مسائل با يكديگر اختلاف نظر دارند؟
- چرا مراجع تقليد در بعضى مسائل با هم اختلاف دارند ؟
- آيا فهم فقها در مورد احكام شرعي، اختلاف در فهم و قرائت محسوب ميشود؟
- ديدگاه امام علي (ع) در مورد قرائتهاي مختلف چيست؟
- نظرية « هايدگر» و «گادامر» در مورد تفسير متون و نيز اشكالات وارد بر اين نظريه چيست؟
- قرائت هاي مختلف ازدين يعني چه؟ وبا اختلاف فتواي مراجع در بعضي از مسائل چه فرقي دارد؟
- آيابحث كثرتگرائي ديني با قرائتهاي مخلف يكي هستند؟
- آيا بين اختلاف فتاوا و پلوراليزم ديني رابطه اي وجود دارد؟
- آيا قرائت هاى مختلف از دين ممكن هست؟ به چه دليل؟
- آيا قرائتهاي مختلف از دين نظريه تفسير به راي را به رسميت مي شناسند يا نه ؟
- دين ما اسلام است و همة ما پيروي يك دين هستيم پس چرا مراجع با هم اختلاف نظر دارند و احكام شرعي در رسالهها مختلف بيان شده است
- آيا درك از اسلام ثابت است ؟
- در اسلام داريم كه اسلام دين واحد الهي است يعني اينكه در مورد يك مسئله اي در آن واحد فقط يك حكم داريم يعني نمي شود بگوييم كه كسي كه مثلا آدم كشته است هم مي شود حكم ايكس و هم مي شود حكم واي و...را اجرا كنيم و اسلام مي گويد كسي كه آدم كشته بايد قصاص شود حال
- قبول مقدمات پنجگانهاي كه آقاي شبستري براي فهم يك متن مطرح كردهاند، چه لوازمي دارد؟
- آيا فهم يك متن، عين فهميدن مقصود صاحب آن متن است و عناصر مفاهمه كدامند؟
- آيا ميتوان گفت كه تمام برداشتهايي كه از دين ميشود، مورد قبول و صحيح است
- چرا در بين مراجع از نظر فتوا اختلاف وجود دارد؟ توضيح دهيد.
- آيا فهم يك متن عين فهميدن مقصود صاحب آن متن است ؟ و عناصر مفاهمه كدامند؟
- آيا صحبت هرشخصيت حوزوي يا مكتوب آن در هرزمينه اي همان نظر اسلام است , واگرنظراسلام است چرا اين قدر اختلاف مي باشدوچگونه نظرصحيح راتشخيص دهيم ؟
- نيازهاي بشر به دين
- آثار اعتقاد به دين در زندگي انسان چيست ؟
- سؤال : دين به انسان براي بر آوردن نيازش چه كمكي مي كند؟
- چرا بشر همواره ديندار بوده است؟
- با توجه به پيشرفت هاي علمي انسان، ديگر چه نيازي به دين است؟
- آيا علم مي تواند به اين سؤال ها پاسخ دهد: من كيستم؟ از كجا آمده ام؟ براي چه آمده ام؟ به كجا مي روم، اگر علم نمي تواند پاسخ دهد، جواب اين سؤال ها را انسان از چه منبعي به دست مي آورد؟
- آيا دين براي ما كه الان از خوب و بد همه چيز آگاهيم لازم است يا براي اعراب جاهل آن زمان كه دختران خود را زنده به گور ميكردند لازم بود؟
- آيا جامعة انساني رو به تكامل مي رود يا تنزل؟
- در كـشـورهـايـى كـه مردم آنها روابط اجتماعى خوبى دارند و به حقوق يكديگر تجاوزنمى كنند , عدالت و حسن تفاهم در ميان آنان برقرار است . در چنين كشورهايى دين چه نقشى را مى تواند به عهده بگيرد ؟
- اريك فروم ،دربارة نيازمندي همه انسانها به دين چه گفته است؟
- بوعلي، در مورد نياز انسان به شريعت و نبي چه گفته است؟
- آيا اين سخن عده اي كه مي گويند قوانين بشري مي توانند ـ براي اداره امور جامعه ـ جاي دين را بگيرند درست است؟
- نمونههايي از قوانين اسلام كه بر اساس فطرت و نيازمنديهاي انسان وضع شده را ذكر كنيد؟
- آيا دين، امرى لازم و ضرورى است؟
- آيا مردم روز بروز با اسلام نزديكترمى شوند يا دورتر؟
- فايده مسلمان شدن چيست؟
- چه ضرورتي دارد كه ما دين داشته باشيم ؟
- آيا دين براي انسان است يا انسان براي دين ؟
- دين اسلام تا چه اندازه توانسته است نيازهاي انسانها را برطرف كند؟
- احساس ارزشمندي در پناه دين به چه اموري بستگي دارد؟
- فوايد دين براي بشر امروز چيست؟
- نقش دين در زندگي (فردي و اجتماعي) انسان چيست؟ چرا حتماً انسان بايد دين دار باشد؟
- چرا انسان امروزي نيز نياز به دين دارد ؟ و چرا اين دين بايد از جانب خدا باشد؟
- چرا دين وجود دارد و چرا ما بايد دين داشته باشيم آيا واقعا لازم است بعضي كارها را انجام دهيم و از انجام برخي خودداري و اجتناب كنيم.براي رسيدن به پاسخ اين سئوال چيزهايي را شنيده ام و يا خوانده ام ولي مرا راضي نكردند در نهايت به فلسفه روي آوردم تا بعضي جاها
- دين در جامعه امروزي و انسان متمدني كه به تكنولوژي پيشرفته مسلح است، چه فايده و ثمري خواهد داشت؟
- آيا دين ميتواند شادي مورد نياز انسان را تأمين كند؟ آيا تعاليم مذهبي و دستورهاي ديني مانع شادي و شادماني انسان نميگردد؟ براي مثال، آيا سفارش به گريه و عزاداري موجب غم و اندوه و افسردگي انسان نميگردد؟
- انسان چه نيازي به دين دارد؟
- چرا بشر همواره ديندار بوده است ؟
- دين و فطرت
- با نگاهى به جهان پيرامون روشن مى شود كه اكثريت مردم رو به بدى و تباهى دارد، اما اگر دين و توحيد و گرايش به خوبيها در نهاد انسان گذارده شده و به اصطلاح فطرى آدميان است، پس چرا اكثريت به خلاف آنها گرايش دارند; و اكنون جهان ما رسماً سكولار است. پس بايد گفت ك
- استدلال به آيه فطرت كه منشأ و ريشه دين را در فطرت انسان ميداند چگونه است؟
- با توجه به آيه فطرت كه منشأ و ريشه دين را در فطرت انسان ميداند ممكن است چنين توهم شود كه آيه 213 سوره بقره كه منشأ دين را بيرون از گوهر انسان و ضرورت اجتماعي بودن او ميداند با فطري بودن دين ناسازگار است اين شبهه را چگونه پاسخ ميدهيد؟
- منظور از حس ديني چيست؟ و چه دليلي براي وجود حس ديني آورده اند ؟
- عوامل بي توجهي به فطرت چيست ؟
- اگر خداجويى امرى فطرى است چرا عده اى منـكر خـدا هسـتند؟
- اگر انسان فطرتا خداجو مي باشد, چرا افرادي مشرك و كافر مي شوند؟
- چرا بشريت ارزشهاي اصيل و اخلاق فطرتا پاك خود را فراموش كرد.
- لطفا توضيح دهيد اگر آيين اسلام با فطرت انسانها سازگار است چرا اين قدر ارزشهاي اسلامي در جامعه خودمان و در دنيا دچار غربت و فراموشي است؟ و اصولا چرا دين دار بودن اين قدر سخت است؟
- آيا ايمان به خدا فطري است يا معلول عوامل ديگر؟
- چه آياتي در قرآن از راه محبت به تبيين فطرت مي پردازد؟
- اسناد مستقيم اراده تطهير به خداوند و نه كس و چيز ديگر، در آيه «تطهير»، بيانگر چه نكاتي است؟
- دين و تقليدناپذيري
- بسياري از ما مسلمانان به خاطر اين كه در خانواده مسلمان بزرگ شدهايم، مسلمانيم و اگر در يك خانواده يهودي بوديم، حتماً يهودي بوديم. پس يهوديان كه مسلمان نيستند، چه تقصيري دارند؟
- از اول دوره ابتدايي تا پايان دوره متوسطه به صورت تقليدي تربيت شده و هيچ گاه دنبال آن نبود يا ما را طوري تربيت نكردند كه دنبال تحقيق برويم و بدانيم چرا مسلمان يا شيعه هستيم. اگر ما در زمان جاهليت بوديم، مي گفتيم از پدران و اجدادمان پيروي مي كنيم و يقيناً ج
- من فكر مي كنم كه اگر پدر و مادرم در آمريكا زندگي مي كردند يا هر جاي ديگر قطعاً من شيعه نبودم چرا؟
- حال كه ما در خانواده و جامعه اي مسلمان متولد شده و رشد پيدا كرده ايم، آيا ديگر لازم نيست كه درباره اسلام تحقيق كنيم؟ و آيا بايد آن را بدون چون و چرا بپذيريم؟
- از ديدگاه قرآن كريم چگونه ميتوان از ترديدها و شكها، رهايي يافت و بر دين حق اسلام و شيعه ايمان واقعي داشت
- مراد از تقليدي نبودن اصول دين چيست و چگونه مي توان با تحقيق به اين اصول رسيد؟
- چرا ما بايد به دين پدرمان باشيم ؟
- آيا اين احتمال وجود نداشت كه اگر ما در خانواده مسيحي به دنيا مي آمديم مسيحي بوديم و حالا چون در خانواده اي مسلمان به دنيا آمده ايم مسلمان هستيم آيا اسلام ما ارزشي دارد؟
- با توجه به اينكه ما بايد با مطالعه و تحقيق پيرامون دين و مسائل ديني بينش و آگاهي خود را در اين زمنيه افزايش دهيم و به قول معروف فقط به خاطر مسلمان بودن پدر و مادرمان اسلام نياورده باشيم لازم است مطالعاتي داشته باشيم، لطفا مرا در مورد كتابهايي كه مي توانم
- اگر يك شيعه بخواهد سني بشود و يا يك سني بخواهد شيعه بشود (تغيير مذهب بدهد) شرعاً و قانوناً مجاز است يا خير؟ و آيا تأثيري در دنياي اخروي آن دارد يا خير؟
- چه تفاوتي ميان تقليد كوركورانه و تقليد در احكام دين وجود دارد؟
- به فرموده يكي از ائمه(عليهم السلام) اگر با تحقيق وارد دين شويد، از آن خارج نخواهيد شد. ما ميدانيم مسلمان به دنيا ميآييم و به سن تكليف ميرسيم. اگر دين ديگري را انتخاب كنيم حكم خارج شده از اسلام بر ما لازم ميآيد و محكوم به مرگ ميشويم، چه كنيم؟
- چگونه مي توانم اسلام تقليدي نداشته باشم و خودم در مورد دين تحقيقي و استدلالي عمل كنم؟
- آيا تغيير مذهب مثلاً سني، شيعه شود يا شيعه به مذهب اصل سنت در آيد، گناه است، چون ميان مردم گفته مي شود: فلاني انسان كثيفي بود، زيرا مذهبش را فروخت يا عوض كرد؟ لطفاً در اين مورد توضيح دهيد.
- اگر پدران و مادران ما كافر بودند يا مسيحي و... باز امكان داشت با ايماني كه به خدا داريم، مسلمان شويم و به مذهب تشيع روي آوريم؟
- چرا ما در سن بلوغ نمي توانيم مذهب خود را انتخاب كنيم؟(پ)
- چرا افراد هميشه بايد دين پدر و مادر خود را داشته باشند؟
- 1- آيا در مسائل اساسي و اصولي اسلام ميتوان تقليد كرد؟
- براي انتخاب دين ، از كجا بفهميم كه كدام مذهب و دين حق است ؟
- براى يافتن دين صحيح چه بايد كرد؟
- چرا شك و ترديد در مبانى دينى مذموم واقع مى شود. مگر نبايد دين را با استدلال پذيرفت؟
- آيا غير از اين كه درباره اسلام و شيعه بايد تحقيق و پژوهش انجام دهيم لازم است درباره اديان و مذاهب ديگر نيز تحقيق كنيم ؟ تحقيق در مسائل ديگر آيا براي دعوت آنها به دين اسلام و جواب دادن به سؤالات آنها بر همه واجب است ؟تحقيق در مسائل شيعه تا چه حدي بر ما واج
- ما كه به پيروي از خانواده خويش به دين اسلام روي آورده ايم اكنون مثل آنهايي نيستيم كه پيروي از پدران خويش به آئين مسيحيت يا ديگر مذاهب روي آورده اند؟ براي جلوگيري از اين حالت چه بايد كرد؟
- ما كه در انتخاب دين نقشي نداشتيم و چون پدر و مادر ما مسلمان بودند، مسلمان شديم حالا كساني كه در محيط بت پرست و در خانوادههاي بي دين متولد ميشوند چيست
- خداوند از كساني كه چشم گوش بسته از دين آبا و اجداد خويش پيروي مي كنند انتقاد مي كند, حال با كساني كه اسلام را اين گونه پذيرفته اند چه مي كند؟
- ميخواهم در اسلام و در امور اعتقادي تحقيق كنم , از چه طريقي و با مراجعه به چه منابعي مي توانم به هدف خودم برسم ؟
- آنچه از اصول و فروع دين آموخته ام بدون آگاهي كامل بوده و اين مرا به ترديد وا مي دارد چگونه به آگاهي كامل برسم ؟
- چگونه است كه من نبايد در مورد هدف خلقت و چگونگي انجام اعمال خودم (جبر و اختيار) فكر كنم و با اين حال اين دين را نيز با همه دستوراتش بپذيرم؟
- آيا غير از اين است كه درباره اسلام و شيعه بايد تحقيق و پژوهش انجام دهيم لازم است كه درباره اديان و مذاهب ديگر نيز تحقيق كنيم ؟ تحقيق در مسائل ديگر آيا براي دعوت آنها به دين اسلام و جواب دادن به سؤالات آنها بر همه واجب است ؟تحقيق در مسائل شيعه تا چه حدي بر
- با توجه به اينكه اصول دين تقليدي نيست چرا بايد كودكان قبل از رسيدن به سن بلوغ متدين و مذهبي تربيت كرد؟
- تقليد، پذيرفتن بدون دليل است، و عقل انسان چيزي را بدون دليل نميپذيرد.
- مگر نه اينكه طبق اصول دين اسلام را بر پايه اصلي خود و با شناخت اساسي پذيرفت و در اساس و اصول آن به هيچ وجه تقليد جايز نيست. و شناخت و پذيرش اسلام لازمه اش تحقيق و تفكر است و بعد از پذيرش امكان برگشت از آن وجود ندارد.و برگشت از آن به معناي ارتداد خواهد بود
- وظيفه يك دانشجوي مسلمان در شناخت و تبليغ اسلام چيست؟اگر عده اي در مورد دين او سئوال كردند آيا من بايستي به دنبال آن بروم يعني وظيفه من مي باشد يا خير؟ يا در مواقع ضروري بايستي به شناخت جزئيات دينم بپردازم يا نه در حد توان كافي است.براي اين منظور چه كتاب ه
- آيا در دين تقليد جايز است؟
- تقليد به معناي رجوع جاهل به عالم است. علت اينكه مجتهدان تقليد را بر مردم واجب كردهاند، اين است كه مردم را جاهل و بيسواد ميدانند. همين نكته باعث ميشود قشر تحصيل كرده هرگز سراغ تقليد نرود.
- تقليد، پذيرفتن بدون دليل است، و عقل انسان چيزي را بدون دليل نميپذيرد.
- تقليد كوركورانه از گذشتگان چه آثاري را در پي دارد؟
- اگر فرزندان بخواهند خودشان به دينشان دست پيدا كنند يعني ما كه به تبعيت از اولياء خود مسلمان هستيم بخواهيم خودمان ديني درخور پيدا كنيم مي توانيم مدتي از دين اسلام كناره گيري كنيم و به تحقيق درباره دينهاي ديگر بدون تعصب مسلماني بگرديم؟
- در مورد شبهاتي كه در مورد مسائل اعتقادي برايم بوجود مي آيد چه كنم ؟
- علل گريز از دين
- علت آن كه جوانان كمتر به دين گرايش دارند چيست؟ چرا انسان از سنين بالاتر بيشتر جذب عبادت ميشود؟
- علل اجتماعى انحراف از دين را شرح دهيد ؟
- علل فكرى انحراف از دين و شاخه هاى آن را بيان كنيد .
- : چگونه، اظهار نظرهاي ديني و مذهبي غير متخصصان، در اسلام و مسيحيت، سبب دين گريزي و گرايشهاي مادي ميشود؟
- چگونه رهبانيت و كشتن غرايز به بهانه رستگاري و سعادت در آخرت، سبب دين گريزي و گرايشهاي مادي ميشود؟
- چرا بيشتر جوانان ما نسبت به دين و مسائل آن بي اطلاع اند؟
- دين دار كيست ؟ آيا ژاپني ها كه دين ندارند ولي وجدان كاري دارند از ما دين دارتر نيستند؟
- علل دين گريزي در نسل حاضر چيست؟ چه راهكارهاي براي بهبود آن وجود دارد؟
- چرا در جامعه دين گريزي وجود دارد؟
- بعضي از عِلل گرايش به ماديگرّي كدامند؟
- چه علل و عواملي باعث گرايش جوانان به گريز از دين شده است؟
- .علل دينگريزي در نسل حاضر چيست؟ چه راهكارهاي براي بهبود آن وجود دارد؟
- چرا با توجّه به اين كه همه جا از اسلام صحبت است، جوانان به اسلام كمتر توجّه دارند؟
- دين گريز كيست؟ چه كسي دين گريز را ميشناسد؟ و چگونه با اين افراد بايد رفتار شود؟
- اديان براى هدايت و رستگار انسانها آمده و انسانها هم طالب سعادت و رستگارى خويش مى باشند. پس چرا انسانها روز به روز از دين فاصله مى گيرند؟
- اديان براى هدايت و رستگاري انسانها آمده اندو انسانها هم طالب سعادت و رستگارى خويش مى باشند. پس چرا انسانها روز به روز از دين فاصله مى گيرند؟
- علل و عوامل پيدايش و گسترش « الحاد » را بر شمريد ؟
- چرا بعضي مردم گاهي خرافات را جزء دين ميكنند و باعث دين زدائي ميشود؟
- آيا جامعهي ما اسلام واقعي را معرفي ميكند؟ اگر اسلام واقعي در جامعه حكم فرماست چرا جوانان از اسلام رويگردانند؟
- علت دين گريزي دانشجويان چيست؟ (آيا عملكرد بد يك روحاني يا چند روحاني دليلي بر فرار از دين مي شود؟
- ماهيت فلسفه دين و كلام جديد
- چيستي دين
- جامعه شناسي دين
- دين و جامعه
- آيا جامعة انساني رو به تكامل مي رود يا تنزل؟
- اگـر نـظـام اجـتـمـاعى اسلام , نظام پويا و كامل است , چرا امروزه قابل اجرا نيست ؟و در مقابل نظام هاى اجتماعى دموكراتيك , نظامى عقب افتاده است كه نه سعادت فردرا تامين مى كند و نه سعادت جمع را ؟
- مقصود از جامعة بيامتياز توحيدي چيست؟
- بُعد اجتماعى نظام و قوانين اسلامى چگونه است؟
- قرآن كريم جامعه ايدهآل را داراي چه ويژگيهايي ميداند؟
- از نظر اسلام آزادي بر نظم و امنيت مرجح است يا بالعكس ؟
- چرا دين اسلام بطور كامل و دقيق در كشورمان اجراء نمي شود؟
- جايگاه نگرش طبقاتي در بينش اسلامي چيست ؟
- حضور دين در صحنه اجتماع ، به عنوان اصلاح گر اجتماعي ،بيانگر تاريخي طولاني و پر فراز و نشيب در جهان است. از مبارزه مصلحان مسيحي در تاريخ قرون وسطي تا جنبش اسلامي قرن بيستم و انقلاب اسلامي ايران و ظهور جنبش هاي بنياد گرايانه در تاريخ بشر همچون ظهور سازمان ا
- سكولاريزم
- سكولاريسم چه مكتبي است؟
- چرا در اسلام، دين و سياست از يكديگر جدا نيست، اما كشورهايي كه اين دو را از هم جدا كرده اند، پيشرفت نموده اند؟
- مي خواهم ديدگاه سكولاريستي خود را كه در طول سالهاي تدريس با آن اخت شده ام را عوض نمايم.
- نسبت دين و سياست با هم چگونه است؟ آيا دين و سياست با هم قابل جمع هستند؟
- مفهوم سكولاريسم و نظر اسلام در اين مورد؟
- در مقايسه اديان بزرگ توحيدي ،اسلام ،احكام مدني بيشتري نسبت به آيين مسيحيت و يهود دارد. نوع رفتار و كنشي هم كه مسلمين دارند ،گوياي اين نظر است. اين احكام نظر عمده اي از صاحب نظران را به اين نكته جلب كرده است كه اسلام ديني سياسي است. در اينجا بحث معروف دين
- دنيوي شدن يا سكولاريسم ،فرايندي است كه اخيرا بسيار مورد توجه قرار گرفته است. اين مفهوم جدا از بار سياسي كه روشنفكران سكولار همراه خود آوردند مفهومي جامعه شناختي است و به فرايندهايي سه بعدي اطلاق مي شود كه وجه ديني را از وجه غير ديني متمايز مي كند. يك بعد
- آيا قداست دين با دخالت در عرصههاي اجتماعي و سياسي از بين نميرود؟
- سكولاريسم چيست و چه تعريفي دارد؟
- رابطه اسلام با سكولاريسم چگونه است و جدايي دين از سياست تا چه حد با اسلام سازگاري دارد؟
- درباره سكولاريسم توضيح دهيد
- تاريخ گواه است كه دخالت دين در سياست به تضعيف دين انجاميده است و هيچ گاه نتوانسته حاكميت را در مورد طولاني نگه دارد، مانند حكومت امام علي(ع). آيا بهتر نيست دين در سياست دخالت نكند؟
- آيا مي شود يك امر دنيايي را با يك امر ديني مخلوط كرد؟ آيا مي شود جمهوري كه يك امر سكولاريزم و دنيوي است را با اسلام كه يك امر ديني است مخلوط كرد و به هر دو عمل كرد؟ آيا ائمه"ع" و پيامبران "ص" تا به حال چنين كاري كرده اند؟
- بفرماييد پاسخ ما در برابر افرادي كه مي گويند دين از سياست جداست چيست؟
- نسبت دين و سياست با هم چگونه است؟ آيا دين و سياست با هم قابل جمع هستند؟
- سكولايسم به چه معني است؟ ديدگاه اسلام درباره آن چيست؟
- نظريه جدايي دين از سياست يعني چه ؟چه كسي براي اولين بار آن را طرح كرده است و چرا؟
- كساني كه از تز جدايي دين از سياست دفاع ميكنند، ميگويند قرآن حكومت پيامبر(ص) را نفي كرده است، جواب آنان چيست؟
- تفاوت حكومت ديني در انديشه كليسا در قرون وسطي و انديشه حكومت ديني در عصر حاضر و در ايران و در انديشه شيعي چيست؟
- ديدگاه مهندس بازرگان درباره حكومت ديني چيست؟ آيا ايشان مخالف حكومت اسلامي بود؟
- سياست چيست وآياعلم سياست بادين پيوند دارد ؟
- در برابر كساني كه انديشه جدايي دين از سياست را مطرح ميكنند، چه پاسخي ميتوان داد؟
- سكولاريسم يا انديشه ى جدايى دين از سياست چگونه شكل گرفت؟
- دليل انديشمندان سكولار بر سكولاريسم چيست؟
- آيا اسلام با سكولاريزم ( جدائى دين از سياست ) موافق است ؟
- آيا از ديدگاه اسلام , دين از سياست جدا نيست ؟
- پيشينه , خصوصيات , و انگيزه هاى ترويج انديشه سكولاريزم را بيان كنيد
- آيا اسلام با سكولاريزم ( جدائى دين از سياست ) موافق است ؟
- آيا دين با سياست سازگار است؟
- علت رايج شدن شعار جدايي دين از سياست در غرب چيست؟
- دليل كساني كه ميگويند اسلام از نظر اصول و فروع و تاريخ با حكومت آميخته است، چيست؟
- پيشينه, خصوصيات, وانگيزهاي ترويج انديشه سكولاريزم را بيان كنيد؟
- بين دين و سياست چه رابطه اي وجود دارد؟
- آيا حكومت ديني امكان پذير است ؟
- اين كه اسلام در طول تاريخ تنها در زمان پيامبر عملى شد و امروز نيز در كشورهاى اسلامى فقط نام اسلام هست، نمى تواند دليلى بر اين باشد كه اسلام قابل پياده شدن نيست؟
- اگر اسلام دينى قابل اجراست، چرا اجراء نشد و نتوانست بر مردم حكومت كند؟
- مذهبى را كه پيامبر و امامان((عليهم السلام)) نتوانستند پياده كنند و پس از تحريفهاى زيادى كه در آن صورت گرفته به دست مارسيده، چگونه مى توانيم پياده نماييم؟
- آيا ميتوان دين را از سياست و يا سياست را از دين جدا كرد؟
- هدف دين تامين آخرت انسان است حال آنكه ما براي تدبير اموردنيوي خود, به علوم نيازمنديم و در دين به آنها اشاره نشده حال چه بايد كرد ؟
- چند دليل از قرآن براي عدم جدايي دين از سياست بيان كنيد؟
- فرق لائيسم و سكولاريسم با هم در چيست ؟
- آيا سامان دادن به دنيا و امور دنيوي از اهداف اساسي دين است ؟
- آيا مي توان چگونگي تنظيم رابطه با خدا را تماما به دست انسان سپرد؟
- سكولاريسم يعني چه ؟ ديدگاه اسلام را درباره سكولاريسم توضيح دهيد.
- دين افيون ملتهاست؟ چرا اين شعار باعث شك وترديد ميشود؟
- سكولاريسم را كه امروزه وِرد زبان دشمنان است، توضيح دهيد؟
- چه رابطه اي بين دين و سياست در مكتب عرفان وجود دارد؟
- چنانچه دين دستمايه قدرتها گردد موجب ضعف دين و ضربه خوردن دين نميشود؟
- دين و جامعه
- آزادي تشريعي
- اشاره
- مدرنيسم و پستمدرنيسم
- نوگرايي ديني چيست و اشكوري و كديور كيستند و چه ميگويند و چه ميخواهند؟
- مدرنيسم و پُست مدرنيسم به چه معنا است و چه فرقي بين اين دو وجود دارد؟
- مدرنيته و پست مدرنيسم چيست
- كمال معنوي به موازات مدرنيته چگونه حاصل مي شود ؟
- مدرنيسم يعني چه ؟
- تفاوت مدرنيته -مدرنيسم - مدرنيزاسيون در چيست.
- درباره پست مدرنيسم توضيح دهيد .
- دين و دموكراسي
- اشكالاتي كه با مبناي اسلاميما بر نظامهاي مردم سالار و كساني كه براي قوانين اجتماعي پشتوانه تكويني قائل نيستند وارد است را بيان كنيد.
- دموكراسي در اسلام چه جايگاهي دارد؟
- ديدگاه روايات درباره حاكميت مردم چيست؟
- آيا در اسلام مردمسالاري حاكم است يا خداسالاري؟
- در حالي كه قرآن در بسياري از آيات، اكثريت را محكوم ميكند، چگونه مردمسالاري در لباس راي اكثريت پرتوي از حكومت اسلامي خواهد بود؟
- ايرادهاي وارد بر نظريه دموكراسي چند قسم اند؟
- چگونه عده اي كوشيده اند دموكراسي را با خلافت الهي جمع كنند و اشكالات وارد بر آن چيست؟
- موارد اصلي اختلاف وچالش بين اسلام وليبراليسم كدام است؟
- دموكراسي به معناي قديم يعني چه ؟ و سير تطور دموكراسي از معناي قديم آن به دموكراسيهاي كنوني چگونه بوده است؟
- چه ايراداتي از سوي خود فلاسفه حقوق(نه مكاتب ما) بر نظامهاي مردم سالار گرفته شده است؟
- آيا اسلام مومنان را مقيد به پذيرش خواست اكثريت مي كند؟
- آيا دموكراسي از نظر اسلام درست است ؟ نظر امام خميني ( ره ) در مورد دموكراسي چيست ؟
- آيا استفاده از لفظ ليبراليسم اسلامي صحيح است و آيا اين واژه مترادف مردم سالاري ديني است؟
- خاصيت دموكراسي از نظر قرآن چيست؟
- تفاوت مردمسالاري ديني و غربي چيست ؟
- دموكراسي مربوط به كدام مكتب سياسي است و آيا دموكراسي مختص ليبراليسم است يا تنها روش پياده كردن عقل در جامعه است؟
- در مورد دموكراسي برايم لطف كنيد توضيح بدهيد ؟
- فهرستي از اشكالات وارد بر دموكراسي چه در حوزه نظر و چه در حوزه عمل را بيان كنيد.
- اهميت مشورت در اسلام چگونه است و تفاوت آن با مشورت در حكومتهاي دموكراتيك چيست؟
- آيا پذيرش مردم نقشي در حكومت و امامت ائمه دارد؟
- مردم سالاري در حكومت امام علي(ع) چگونه بود؟
- آيا اسلام اعتقادي به دموكراسي دارد؟
- نقش مردم در حكومت اسلامى چيست ؟
- اگر در جامعه اي اكثر مردم مخالف تشكيل حكومت اسلامي باشند و اقليت موافق آن , تكليف چيست ؟
- ديدگاه قرآن دربارة حكومت مردسالاري ديني چيست
- دين و آزادي
- آيا حكم ارتداد با آزادي عقيده سازگار است؟ آيا عقلاً صحيح است كسي به خاطر عوض كردن دينش كشته شود؟
- دين مبين اسلام و دين مسيحيت از دين هاي شناخته شده هستند, اما بسيار مشاهده مي كنيم مسيحيان به دين اسلام مي گردند, ولي مسلمانان نمي توانند به دين مسيحيت گرايش يا اعتقاد پيدا كنند. علت آن چيست ؟
- چرا امامان معصوم(ع) با برده داري مخالفت جدي نكردند و برخي از آنان غلاماني را خريد و فروش ميكردند؟
- با اينكه در قرآن آمده است: «لااكراه فى الدين...; در دين اكراهى نيست». چگونه در برخى آيات ديگر آمده است كه هر كه جز اسلام دينى را بپذيرد از وى پذيرفته نمى شود؟
- در جامعه امروزي ما جواني كه مسلمان زاده است مجبور است نسبت به دين اسلام پايبند باشد و آن را بپذيرد. در صورتي كه بخواهد از دين جدا شود و به دين ديگري بپيوندد مرتد اعلام شده و اگر چنين تفكري داشته باشد جامعه او را از خود دور مي كند در صورتي كه در قرآن آمده
- مگر خداوند در قرآن كريم نفرمودهاند: «لا اكراه في الدين پس چرا، مجازات شخص مرتد، قتل است مگر اظهار پشيماني يك فرد از دين ضرري دارد كه اسلام از آن جلوگيري كرده است
- چرا خداوند در انتخاب دين اجبار قرار نداده است؟
- لطفاً توجيه دقيق و دلايل اصلي عدم موضعگيري قاطع اسلام را در برابر مسئله "بردهداري بيان كنيد؟
- چرا انسانها حق ندارند غير از دين اسلام دين ديگري انتخاب كنند
- اگر در پذيرش دين اكراه و اجبار نيست چرا حكم مرتد از نظر اسلام اعدام است
- آيا ما ايرانيها به حكم اينكه پدر و مادرمان مسلمان هستند بايد دين اسلام را بپذيريم. اگر شخصي تحقيق كرد و به غلط به اين نتيجه رسيد كه دين مسيحيت را انتخاب نمايد آيا مرتد است؟ آيا مي تواند از نظر شرعي و قانوني اين كار را انجام دهد؟
- شبهه اعتقادي: مگر شما نمي گوييد كه دين اختياري است و هيچ جبري در كار نيست پس چطور است كه اگر اكنون من مسلمان دين يهوديت يا مسيحيت يا يكي از اديان كفرآميز ديگر را اختيار كنم شما مي گوييد من مرتد هستم و بايد اعدام شوم. يعني از طرفي شما مي گوييد ما در همه اف
- مسئله ارتداد را توضيح دهيد و تعريف كنيد.
- ارتداد يعني چه؟ فلسفه مجازات مرتد در چيست؟ مگر اسلام آزادي عقيدتي را قبول ندارد، پس چرا مجازات سختي را بر مرتد تحميل ميكند؟ آيا اسلام دين حق و منطبق بر عقل و برهان نيست، پس چرا با تحميل مجازات درصدد ابقاء اجباري مسلمانان بر دين خود كه سابقاً و چه بسا از
- در مورد اعدام مرتد كه سوال كرده بودم جوابي داديد كه قانع نشدم:(نامه 11273.2) اولا كه بحث بر سر اينست كه چرا اين حكم شامل كافر معمولي نمي شود ولي شامل فردي كه يهودي شود در حاليكه پدر و مادر او مسلمان بوده اند مي شود (حتي اگر از ابتدا اين فرد هرگز مسلمان نب
- خداوند در سوره بقره (آيه الكرسي)مي فرمايد :در دين هيچ اجباري نيست و هيچ كس مجبور نيست كه اسلام را بپذيرد پس چرا امر به معروف ونهي از منكر واجب است ؟
- اسلام دين آزادي است «لا اكراه في دين »حال چطور است كه كسي كه مرتد مي شود حكم او اعدام است.
- آيا مي توان حكم ارتداد را با آزادي مذهب تطبيق كرد؟
- آيا محدوديتهايي كه دين براي انسان به وجود ميآورد مخالف آزادي او نيست؟
- آيا براي تحقيق شخصي مي توانم انجيل يا تورات بخوانم؟ (از جهت ايجاد شبهه ميپرسم)
- در يكي از آيات قرآن مي خوانيم كه در پذيرش دين اجباري نيست (لا اكراه في الدين ) از طرف ديگر يكي از ايات قرآن بيان مي كند كه هر كس غير از اسلام دين ديگري بگيرد از او پذيرفته نيست و در قيامت از زيانكاران خواهد بود تناقض ظاهري اين آيات چگونه برطرف مي شود.
- اگر دين را بايد بر اساس آزادي و اجتهاد انتخاب نمود، چرا كساني كه غير اسلام را بر ميگزينند مرتد محسوب ميشوند؟
- به فرموده يكي از ائمه(عليهما السلام) اگر با تحقيق وارد دين شويد، از آن خارج نخواهيد شد، ما ميدانيم مسلمان به دنيا ميآييم و به سن تكليف ميرسيم اگر دين ديگري را انتخاب كنيم حكم خارج شده از اسلام بر ما لازم ميآيد و محكوم به مرگ ميشويم، چه كنيم؟
- اگر كسي در تحقيقات خويش درباره اصول دين به نتيجهاي نرسيد چرا شما او را مرتد ميدانيد ؟
- آيا محدوديتهايي كه دين براي انسان به وجود ميآورد مخالف آزادي او نيست؟
- آزادي عقيده، آزادي انسان و امنيت در قرآن چگونه پيشبيني شده است؟
- با توجه به اينكه در قرآن كريم ميفرمايد: "لاَ َّ إِكْرَاهَ فِي الدِّين;(بقره،256) در دين هيچ اجباري نيست"، اولاً) اين شبهه به وجود ميآيد كه هر فردي در جامعه اسلامي، بدون هيچگونه شرطي آزادانه زندگي كند و هر كاري دلش خواست انجام دهد، آيا چنين است؟
- برده فروشي رفتاري غير انساني است يعني يك انسان را مانند مال خريد و فروش مي كنيم و خود را مالك وصاحب آن مي دانيم چرا در قرآن احكامي در مورد كنيز يا غلام آمده كه نشان دهنده تاييد اين نظام است و چرا ائمه ما با خريد غلام و كنيز آنها را به خدمت گرفته و بر اين
- مرز آزادي انديشه چيست؟
- آزادي چيست و ديدگاه اسلام را در مورد آزادي بيان كنيد.
- آيا آزادى مستلزم وحدت اديان نيست ؟
- منظور از «آزادي معنوي » در اسلام و راه حصول آن، چيست؟
- با اينكه در قرآن آمده است: «لااكراه فى الدين...; در دين اكراهى نيست». چگونه در برخى آيات ديگر آمده است كه هر كه جز اسلام دينى را بپذيرد از وى پذيرفته نمى شود؟
- اگر دين اسلام به عنوان يك دين آزاد و طرفدار دمكراسي است، چرا مسلمانان را به عنوان حاميان اصلي تروريسم در جهان معرفي ميكنند؟
- بارها شاهد اين بودهايم كه اقليّتهاي مذهبي در ماه محرّم خيلي علاقه به امام حسين(ع) و حضرت ابوالفضل، و شهداي كربلا نشان ميدهند، و حاجتهاي زيادي هم گرفتهاند، و با دادن غذاي امام حسين(ع) به بيمارستان شفاي بيمار را ميگيرند. اينها چرا مسلمان نميشوند؟
- آيا علت اين كه مسلمان شدن انسانها اختياري است، و هر كس دوست دارد و تشخيص ميدهد، بايد اسلام بياورد و مسلمان شود، براي اين است كه آن عدّه كه خداوند دلهايشان را نرم ساخته، بايد مسلمان شوند، يعني مسلمان شدن جداي اين كه امر عقلي است، امري قلبي است؟
- چرا يك مسلمان نمي تواند دين ديگري انتخاب كند اماشخص ديگري مي تواند اسلام را انتخاب كند.وحكم ارتداد با آزادي عقيده چگونه قابل جمع است؟
- اگر فردي در خانواده مسلماني تشخيص داد كه ديني غير از اسلام بر حق است آيا ميتواند آن دين را انتخاب كند؟
- طبق آيات 6 و 7 سورة بقره اگر كسي ايمان به غيب نداشته باشد، به عذابي سخت وعده داده شده است. حال كسي كه با انديشيدن به اين نتيجه رسيده باشد، آيا انديشيدن جرم است؟
- با توجه به اين كه قرآن مي فرمايد: "لا اكراه في الدين" چرا هر كس كه از دين اسلام خارج بشود، حكم او اعدام است؟ اگر كسي مسلمان باشد و بعداً كافر شود يا كافر بوده، بعد مسلمان شده، سپس مرتد شود، حكمشان چيست؟ آيا مرتد نمي تواند توبه كند؟
- با اين كه قرآن فرمود: لااكراه في الدين، پس چرا در قانون كشور ما مرتد را ميكشند؟
- چرا انسان در انتخاب دين، آزاد نيست؟
- چرا هر كس كه ازدين اسلام خارج بشود حكم او اعدام است ؟
- نظر اسلام درباره آزادى عقيده چيست ؟
- نظر اسلام درباره آزادى انسان چيست ؟
- اسلام مى گويد : پيروان هر دين و آيينى حق حيات دارند و بطور آزاد مى تواند خود رامعرفى كند پس چرا از پيروان ديگر ماليات و جزيه دريافت مى كند ؟
- سؤال: تعارض هايي كه در قرآن وجود دارد چگونه حل شدني است مثلاً در جايي از قرآن گفته "لا اكراه في الدين" و در جايي ديگر گفته شده"لكم دينكم ولي دين" و در جايي ديگر گفته مي شود هر جا كفار را يافتيد آن را بكشيد.
- آيا واقعيّت دارد حكم كسي كه مرتد شده، اعدام است يا خير؟ و اگر صحّت دارد، چرا؟ به حكم آيه شريفة «لا إِكْراهَ فِي الدّينِ...» هركس مخيّر است دين را آزادانه و با تفكّر و تحقيق بپذيرد نه اجبار؟
- آيا ايمان را با زور و فشار، ميتوان ايجاد كرد؟
- آيا پذيرش دين اجباري است؟
- با توجه به اينكه آيين اسلام، آيين حريت و آزادي است معالوصف، چرا مسلماني كه از دين اسلام برگشت و به اصطلاح «مرتد» شده بايد كشته شود؟
- رابطه دين وآزادي چيست؟
- آيا اعدام مرتد با مساله عدم اكراه در دين تناقض ندارد؟
- نظر اسلام در مورد آزادي چيست ؟
- با اينكه تعاليم اسلام برپايهى آزادى عقيده و عمل است، چرا آزادى كسانى را كه برخلاف اسلام باشند، سلب مى كند؟
- اگر انسان در مذهب حقّه خود شك كند، تا اتمام مرحله تحقيق چه تكليفى دارد؟
- مگر نمي گويند هر آن چه در درون انسان وجود دارد، پاسخي براي آن در عامل درون وجود دارد، پس چرا درباره برخي از چيزها نبايد سئوال كرد؟
- 1- چرا اسلام بعد از ظهور، بردهداري را لغو ننمود؟
- موضع اسلام در مورد بردگي چيست؟ پرسش
- چرا اسلام بعد از ظهور، بردهداري را لغو ننمود؟ پرسش
- اعدام مرتد، چه نقشي در سعادت وي دارد؟
- علي ( ع ) مي فرمايد : ( حق را بشناس تا به وسيله آن اهلش را بشناسي ) . چگونه حق را مي توان شناخت ؟ آيا با واسطه اشخاص مي توان حق را شناخت ؟
- من چندي پيش در مقاله اي در مورد آزادي آيه قرآني را ديدم كه ترجمه مربوط به آزادي عقيده بود اينكه خداوند فرموده من مي توانستم همه بندگان را خدا پرست بيافرينم اما اينكار را نكردم در مورد اين آزادي عقيده برايم ابهاماتي پيش آمده مي خواهم بدانم محدوده اين آزادي
- اگر فردي اظهار كند كه مسيحي است و از آيين اسلام رويگردانده است آيا عمل اين فرد مسلمان صحيح است يا خير؟... لطفاً راهنمايي فرماييد؟
- در ادامه سؤالي در مورد ارتداد «پيرو نامه شماره 10314»
- آيا از علماي اسلام كسي بوده است كه مرتد بشود؟ نام ببريد؟
- آرمان آزادي و مقداري از جوانب آن را توضيح دهيد؟
- مقصود از لااكراه في الدين چيست ؟
- الف) معناي لااكراه في الدين چيست ؟ آيا اين آيه به اين معناست كه در پذيرش دين اجبار نيست ؟
- آية لا اكراه في الدين آيا در مورد مسلمانان است؟ اگر درمورد مسلمانان است آيا در شروع دين است يا در پذيرفتن دين و يا در اجراي احكام است؟
- معناي آيه (لا اكراه في الدين ...) چيست ؟
- بارزترين مفاد آيه شريفه (لا اكراه في الدين ) چيست ؟ و چه گروههايي را شامل مي شود؟
- مفاد آيه ي (لا اكراه في الدين ) چگونه با اجبار در نماز و روزه و اجراي حدود و تعزيرات سازگار است ؟
- آنچه مهم است دل پاك است , چگونه عبادت در حال خستگي با (لا اكراه في الدين ) سازگار است ؟
- اجبار پيروان اديان ديگر به پرداخت جزيه (ماليات ويژه ) چگونه با مفاد آيه ي (لا اكراه في الدين ) سازگار است ؟
- منظور از آيه (لا اكراه في الدين ) چيست ؟
- آيه «لا اكراه...» را بيان فرماييد و توضيح اين كه برخي اظهار مي دارند چون در خانواده مسلمان به دنيا آمده ايم ناچار از همان ابتدا اسلام را به ما عرضه كرده اند و حال نمي توان دين خود را در صورت نياز تغيير دارد زيرا برچسب مرتد بودن به انسان زده شده و حتي ممكن
- لا اكراه في الدين . . . اين آيه با توجه به اعدام مرتد چگونه توجيح مي شود
- آيا استدلال به آيه 62 سوره بقره (كه ميفرمايد مسلمانان، يهوديان و مسيحيان و صائبان هر كدام به خداوند و روز قيامت ايمان بياورند و عمل نيك انجام دهند نزد پروردگار پاداش دارند و خوف و بيم و اندوهي نخواهند داشت) جهت مختار بودن انسان در پيروي از هر آييني صحيح
- حكم مرتدّ در جامعهء اسلامي چيست ؟ آيا فرد مرتد مي تواند در جامعهء اسلامي زندگي كند؟ اگرنمي تواند, علت را توضيح دهيد.
- در آيهء 160بقره مي گويد: . با توجه به اين آيه اگر سلمان رشديِ مرتد توبه كند, توبه اش به درگاه خداپذيرفته است . پس آيا باز حكم ارتداد وي سنديّت و اعتبار خواهد داشت ؟
- به چه دليل اگر كسي از اسلام برگردد و به دين ديگري مثل مسيحيت روي آورد، مرتد محسوب مي شود، با آن كه مسيحيت يك دين توحيدي است؟
- آيا قتل مرتد ظالمانه نيست؟
- آيا در مورد ارتداد و حكم آن در قرآن به صراحت آيهاي آمده است
- 1- جايگاه مرتد وحكم آن ازنظرقرآن ومنظر درون ديني چيست؟
- مرتد به چه كسي گفته مي شود وآيا فرد مسلماني بخواهد به يكي از اديان پيامبران اولوالعزم بپيوندد، مرتد محسوب مي شود؟
- اگر دين را بايد بر اساس آزادي و اجتهاد انتخاب نمود، چرا كساني كه غير اسلام را بر ميگزينند مرتد محسوب ميشوند؟
- اگر كسي در تحقيقات خويش درباره اصول دين به نتيجهاي نرسيد چرا شما او را مرتد ميدانيد ؟
- چرا اگر مسلماني دين ديگري را بپذيرد، محكوم به مرگ ميشود؟
- در چه صورتي مسلماني مشرك يا مرتد مي شود؟
- دين و تساهل و تسامح
- مقصود از تسامح و تساهل در دين چيست ؟
- درباره تساهل و تسامح:
- ديدگاه اسلام پيرامون تساهل و تسامح چيست؟
- آيا تسامح و تساهل با اهل كتاب ريشه حديثي دارد؟
- تسامح دتساهل دين چيست؟ وآيا روايات مثل (بعثت بالحنفية السمعة السهله)(1) بيانگر آنست كه مردم وحاكمان ميتوانند در عمل به احكام دين تسامح وتساهل داشته باشند؟
- پرسش: تسامح و تساهل در دين يعني چه؟
- تساهل و تسامح چه تاثيري در اسلام آوردن ايرانيان و بلاد كفر داشته است ؟
- درباره ء تساهل و تسامح و دين سمحه اسلام توضيح دهيد.
- دين و تمدن
- علل عقب ماندگي كشورهاي اسلامي از لحاظ علمي و صنعتي از ديگر كشورها چيست؟
- چرا با وجود منابعي چون قرآن، نهج البلاغه و ... ما مسلمانان اين قدر در علم و تكنولوژي عقب مانده ايم، ولي امريكايي ها اين قدر رشد كرده اند؟
- آيا مى توان با كنار نگذاشتن ارزشهاى اسلامى و انسانى در علم و صنعت پيشرفت كرد؟
- آيا مسلمانان در زمينه هاى مختلف اختراعاتى داشته اند؟
- اسلام در ابتداى ظهور خود به اندازه اى نيرومند و قوى بود كه تا قلب اروپا پيش رفت. علل انحطاط و سقوط آن رد قرون بعد چه بوده است؟
- آيا پيشرفت صنعتى اروپا دليل ترقى فضايل اخلاقى آنهاست؟
- با توجه به اينكه در گذشته مسلمانان در زمينههاي علمي و فرهنگي پيشرفتهاي فراوان داشته و دانشمندان بسياري از قبيل ابوريحان بيروني و ابن سينا و ... را تربيت نمودهاند، ولي امروزه جوامع غربي گوي سبقت را ربوده و از مسلمانان پيشي گرفتهاند; برخي از افراد متجد
- در حال حاضر كه جهان در حال پيشرفت است و غربيها از لحظه لحظه زمانشان بهره ميبرند، براي ما مسلمانان براي تمام لحظههاي زندگي دعا و نماز سفارش شده است آيا اين امر فقر علمي را براي جامعة اسلامي در پي ندارد؟
- چرا كشورهاي اسلامي باتوجه به دين اسلام - كه مايه سعادت دنيا و آخرت است - در زمينه هاي ديني و فرهنگي و تكنولوژي عقب مانده هستند وچاره اين كارچيست ؟
- آيا دين با رشد و توسعه منافات ندارد؟
- علل پيشرفت غرب چيست ؟ آيا اين فرضيه كه ترك دين باعث پيشرفت آنها شده درست است ؟
- علت عقب ماندگي ما مسلمانان نسبت به غرب در همه زمينه ها بخصوص علم و تكنولوژي با توجه به اينكه ما قرآن و ائمه اطهار و پيامبران داريم چيست و اگر جواب كوتاهي ما در عمل و پيروي و اطاعت از آن بزرگواران و قرآن است چرا غرب كه هيچ اعتقادي به قرآن و ائمه اطهار و يا
- علت عقب ماندگي علمي و فرهنگي مسلمانان چيست؟ اگر عدم پايبندي به اصول اسلامي است، چرا غرب دچار عقب ماندگي نشده است؟
- اگر دين براي پيشرفت، جوامع انساني و كمال بشريت است، به ويژه در مورد دين اسلام كه ما آن را دين كامل و پيشرفته مي دانيم، پس چرا كشورهاي اسلامي عقب مانده اند؟ و بر عكس كشورهاي توسعه يافته و جهان اول، همه غير ديني و سكولار هستند؟
- آيا بشر احتياج به امداد غيبي دارد؟
- آيا قوانين پيشرفته بشري ميتواند كمال بشري را تأمين كند؟
- بدون شك دين اسلام برترين اديان است، چرا كه رهبران و اماماني همچون امامصادق( داشته است. چرا در حال حاضر مسلمين از بعضي جهات از غير مسلمين عقب مانده ترند و از نظر تكنولوژي فاصلة زيادي با جهان غرب داشته باشند.
- آيا پيشرفت صنعتي اروپا دليل ترقي فضايل اخلاقي آنهاست؟
- چرا فساد اخلاقي در جوامع غربي موجب ضعف و انحطاط تمدن آنان نشده است؟
- اگر دين موجب بهبود زندگي انسان ميشود چرا جوامع اسلامي پيشرفت نميكنند؟
- چرا ملل فاقد ايمان، زندگي مرفّهتري دارند؟
- چرا غرب با وجود فساد هميشه در حال پيشرفت علمي است؟
- راز پيشرفت ژاپن چيست؟ چرا آنان پيش رفتند، ولي ما ايرانيان عقب ماندهايم؟ آيا استعداد و تعداد سلولهاي مغزي آنان بيشتر است يا از نظر فرهنگ و ايدئولوژي بر ما برتري دارند؟
- 1-چرا در جامعه ما بيشتر به تجدّد ميانديشند؟
- اگـر ايمان و تقوى , موجب نزول انواع بركات الهى است و نقطه مقابل آن باعث سلب بركات , چرا مشاهده مى كنيم ملتهاى بى ايمانى را كه غرق ناز و نعمتند , در حالى كه جمعى از افراد با ايمان به سختى روزگار را مى گذرانند ؟
- چـرا روزى مسلمانان بر اكثريت مردم متمدن روى زمين حكومت مى كردند و قافله سالاركاروان تمدن بودند ; ولى امروز دنباله رو ملل پيشرفته جهان شده اند ؟
- بـا اين كه پيامبر اسلام مردم را به علم و دانش دعوت كرده و با زبان و بيان وتقرير , از مقام علم و دانش و مبارزه با بى سوادى و 000 مسلمانان را به فراگرفتن دانش دعوت كرده است - مع الوصف - چرا امروز بسيارى از مسلمانان بى سوادهستند ؟
- پيشرفت و عقبگرد امتها ناشي از چيست؟
- آيا قوانين قرآن با هر تمدن صحيح انساني سازگار است؟
- چگونه برخى از مكاتب انحرافى در ميان ملتها از پيشرفت برخوردارند؟
- آيا جوامع اسلامى امروز از نظر ساير ملل جهان، متمدنترين جوامع بشرى هستند.؟
- چرا دانشمندان مسلمان در زمينه صنعت اختراعى نكرده اند، در صورتى كه غربى ها در صنعت و اختراعات صنعتى بسيار پيشرفته اند؟
- چگونه است كه در ظاهر امر ساير اديان الهى از ما پيشرفته تر هستند و تكنولوژى و رفاه آنان بيشتر است؟
- چرا تنها غرب در صنعت و تكنولوژى ترقى كرده است؟ آيا مسلمانان نمى توانستند در اين زمينه پيشرفتى داشته باشند؟
- آيا مى توان گفت غرب در پيشرفت خود در بسيارى از موارد از حقايق قرآن استفاده كرده است؟
- چرا ملل غربى پيشرفته تر از ملل مسلمان هستند؟
- چرا پيروان اديان ديگر، مانند يهوديان و مسيحيان ثروتمند و مرفهند اما پيران اسلام در فقر و عقب ماندگى به سر مى برند؟
- آيا اسلام با تكنيك موافق است و اگر موافق است چرا مسلمانان عقب مانده هستند؟
- آيا مذهب عامل عقب افتادگى مسلمانان است؟
- چرا اين ماركسيستها و چپ گراها كه هيچ نمى فهمند از نظر ماديات و صنعت پيشرفته اند ولى ما خداپرستان دانا و فهميده بهيچ نرسيده ايم؟
- آيا علت عقب ماندگى مسلمانان غير قابل درك بودن مفاهيم قرآن نيست؟
- چرا با اينكه مسيحيت كنونى به انحراف و خرافه كشيده شده در جهان گسترش يافته و در مقابل، اسلام، كه آيين صحيح و بدون انحرافى است، نفوذ و گسترش كمى كرده است؟
- گفته مى شود در برخى از آيات قرآن به سفر انسان به ماه و ديگر كرات اشاره شده است. در اين صورت چرا ما مسلمانان در اين امر پيشقدم نبوده ايم؟
- آيا اين كه در كتاب شهيد مطهرى((رحمه الله))آمده است پيشرفت علم و تكنولوژى، باعث مى شود انسان تحت تاثير جاذبه هاى آن قرار گرفته و از معنويات فاصله بگيرد، سخن سستى است؟
- نقش اسلام و مسلمين در پيشرفت صنعت چه بود؟
- چـرا روزى مسلمانان بر اكثريت مردم متمدن روى زمين حكومت مى كردند و قافله سالاركاروان تمدن بودند ; ولى امروز دنباله رو ملل پيشرفته جهان شده اند ؟
- چگونه برخى از مكاتب انحرافى در ميان ملتها از پيشرفت برخوردارند؟
- علت عقب ماندگي مسلمانان ، با داشتن معارف و قرآن و ... چيست ؟
- اگر رمز موفقيت در تحصيلات ترك گناه است پس چرا غربي ها از ما جلوترند؟
- علت عقب ماندگي مسلمانان از قافله تمدن چيست ؟
- اسلام مى گويد كسانى كه به ايمان و درجاتى از علم و دانش و ديگر فضايل مى رسند، در اثر تهذيب نفس و توسل و... مى باشد، در حالى كه ما شاهديم در كشورهاى ديگر، افراد به درجات بالايى از علوم مى رسند بدون اين كه حتى كمترين توجهى به اين گونه امور داشته باشند، لطفا
- چرا مسلمانان كه برترين امتها بدترين شرايط زندگي را دارند آيا با وعدههاي خداوند سازگار است؟
- با وجود پيشرفتهاي انسان در زمينه هاي مختلف چه نيازي به خواندن نماز و آموزه هاي حياتي هست
- چرا بيشتر افراد متخصص و داراي تحصيلات بالا غرب گرا و مادي گرا هستند؟
- علل عقبماندگي مسلمانان كدام است؟
- اگر دين موجب بهبود زندگي انسان ميشود چرا جوامع اسلامي پيشرفت نميكنند؟
- چرا كشورهاي مسلمان عقب مانده و فاقد پيشرفت مي باشند؟
- با توجه به گفته يكي از مورخان بزرگ كه تمدن ها سه دوره دارند «كودكي،جواني،پيري»و در نهايت سقوط مي كنند آيا اين در مورد اسلام نيز صدق مي كند.
- چرا غربيها كه بي دين هستند، از نظر فن وري تكنولوژي) جلوترند؟
- نقش اسلام و مسلمين در پيشرفت صنعت چه بود؟
- آيا مسلمانان در زمينههاي مختلف اختراعاتي داشتهاند؟
- بين دو مقولهء مسلماني و عقب ماندگي كافري و پيشرفت چه ارتباطي وجود دارد؟
- چرا غربي ها مذهب را رها كردند و پيشرفت نمودند, اما مسلمانان دين را رها كردند و سقوط نمودند؟
- چرا غربي ها در بيش تر چيزها ابتكار عمل را ازمسلمانان گرفته و آنان را دنباله رو خود ساخته اند؟ چرا مسلمانان نبايد از خود ابتكار و خلاقيت داشته باشند؟
- اگر دين موجب بهبود زندگي انسان ميشود چرا جوامع اسلامي پيشرفت نميكنند؟
- چرا كشورهايي مثل ژاپن كه معتقد به اسلام نيستند، اين همه پيشرفت كردهاند، ولي كشورهاي مسلمان عقب مانده هستند. دليل اين عقب ماندگي چيست؟
- علت عقب ماندگي مسلمانان از قافهء علم و صنعت جديد چه مي باشد؟ چرا غرب با وجود عدم رعايت معيارهاي ديني و اخلاقي توانسته است بر تارك صنعت نشند و بر افلاك گام نهد؟
- چرا مسلمان ها و كشورهاي اسلامي نسبت به يهودي ها و مسيحي ها عقب مانده تر هستند؟ علت پيشرفت صنعت كشورهاي غير مسلمان چيست و مسلمان ها چه كار بايد بكنند كه خود را به قافلة علم و صنعت برسانند؟
- با توجه به اين كه بسياري از علوم توسط دانشمندان اسلامي پايه گذاري شده است چرا امروز جامعة مسلمانان از كاربرد و استفاده از آن محرومند؟
- با توجه به اين كه دين اسلام حق است، چرا همه قدرت هاي جهان در دست غير مسلمانان است؟
- 1-علل انحطاط و عقب ماندگي مسلمانان چيست؟
- با توجه به اين كه دين اسلام حق است، جر همه قدرت هاي جهان در دست غير مسلمانان است؟
- 1- چرا كشورهاي اسلامي عقب افتادهاند؟
- 1- علّت اين همه ضعف مسلمانان چيست؟
- آيا جوامع اسلامي امروز از نظر ساير ملل جهان، متمدنترين جوامع بشري هستند.؟
- چرا دانشمندان مسلمان در زمينه صنعت اختراعي نكردهاند، در صورتي كه غربيها در صنعت و اختراعات صنعتي بسيار پيشرفتهاند؟
- علل عقب ماندگي مسلمانان كدام است؟
- چرا بزرگان دين كه منبع علم بودهاند، مخترع هيچ گونه وسيلهاي نبودهاند؟
- روان شناسي دين
- يكي از اساتيد ما در مورد مذهب درماني صحبت ميكردند. آيا نتايج چنين تحقيقاتي در نشريهاي چاپ شده است؟
- آيا بين دين و روانشناسي تضاد وجود دارد.
- تأثير مذهب در درمان بيماريها به چه صورت است؟
- علل روانى انحراف از دين را بيان كنيد .
- آيا برخي تعاليم اسلامي با روانشناسي در تضاد نيست؟
- لطفا يك سايت درباره نقش دين در سلامت روان معرفي كنيد؟
- ديدگاه قرآن را دربارة بهداشت رواني بيان كنيد؟
- 1. چند آيه در مورد موضوعات روانشناسي در قرآن وجود دارد؟
- ساير مباحث دين پژوهي
- تعريف صحيح روشنفكري ديني را بيان فرماييد.
- چرا در جهان متمدن و پيشرفته امروز مهر و عاطفه و محبت بين انسانها از بين رفته و انسان قرن معاصر با يكديگر اين قدر بيگانه شدهاند؟
- منظور از درون ديني و برون ديني چيست؟ ملاك و معيار تشخيص درون ديني و برون ديني چيست؟
- رابطه دين و فلسفه چيست ؟
- پيامبر اكرم(ص) آفتهاي دين را چه چيزهائي ميدانند؟
- آيا اين مطلب صحت دارد كه اسلام براي اثبات خود از فلسفه استفاده مي كند وبعد آنرا كنار گذاشته و مورد عمل قرار نمي دهد در نتيجه پويايي ندارد؟
- با توجه به اين كه از نظر قرآن كريم براي جلوگيري از يك عمل بدتر، مجاز به انجام يك عمل بد هستيم در اين صورت با نقض قانون "هدف وسيله را توجيه نميكند"، چگونه قابل توجيه است
- آيا صحيح است كه انسان هيچ حقي نسبت به خدا ندارد ؟
- آيا فلسفه و دين با هم متناقضند؟ آيا هر دو انسان را به يك سرمنزل مي برند؟ آيا هدف هر دو يكي است ؟
- چگونه مي توان نظريه سارتر كه بزرگترين تز ضد ديني را نوشته نقص كرد. (سارتر نويسنده فرانسوي)
- بنيادگرايي چيست و ايا بنيادگرايي اسلامي قابل تعريف است؟
- مقصود شريعتي و آخوندزاده از پروتستانتيسم اسلامي چيست؟
- آيا شما قبول داريد اسلام در خارج هست ولي مسلمان نيست و در ايران برعكس است؟ لطفا توضيح دهيد دين آنجا چرا بايد اسلام باشد.
- در قرآن سوره آل عمران آيه اي است كه مي فرمايد: من يبتغ غير الاسلام دينا فلن يقبل منه و هو في الاخرة من الخاسرين اگر كسي غير از اسلام ديني انتخاب كند از او پذيرفته نمي شود و او در آخرت از زيانكاران است. با توجه به اينكه دين اسلام دين زندگي نيز هست و احكام
- پديدار شناسي دين
دين پژوهي
مشخصات كتاب
نويسنده : مرکز ملی پاسخگوئی به سوالات دینی
ناشر : مرکز ملی پاسخگوئی به سوالات دینی
كليات
فلسفه دين و كلام جديد
چيستي دين
آيا دين همان عرفان نفس و تصوف نيست ؟
پرسش
آيا دين همان عرفان نفس و تصوف نيست ؟
پاسخ
خير , زيرا دين يعنى اعتقاد به ماوراى طبيعت و خدا و عبادت خالصانه خداوند ,دين معرفت نفس را ابزارى براى رسيدن به غايت نهايى كه همان خدا باشد مى داند . در حاليكه عرفان و تصوف به خودى خود و به طور كلى صرفا در فكر شناخت نفس وتهذيب آن اند . به بيان ديگر عرفان صحيح همواره بخشى از دين است . اما دين الهى هيچ گاه مساوى با عرفان صرف نيست .
دين يعني چه؟
پرسش
دين يعني چه؟
پاسخ
«دين» در معاني متعددي استعمال مي شود مانند«جزاء» ، «پاداش» و « طاعت» ، چنانكه بر مجموع تعاليم اعتقادي و اخلاقي و عملي كه از سوي خدا به وسيلة پيغمبر به مردم ابلاغ مي شود، « دين» مي گويند بلكه گاه بر مطلق اينگونه تعاليم اگر چه از جانب خدا نباشد دين اطلاق مي شود.
در قرآن مجيد«دين» در اين معاني آمده است، مثلاً به معني «پاداش» و «جزاء» چنانكه در سورة فاتحة الكتاب مي فرمايد:« مالِكِ يَوْمِ الدّين»، مالك روز جزاء و در آيه پنجم سوره البينه در معني طاعت استعمال شده است :
«وَ ما اُمِرُوا اِلّا لِيَعْبُدُوا اللهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدّينَ» بيّنه/5
[امر نشده اند مگر اينكه خدا را عبادت كنند در حالي كه طاعت را براي او خالص كنند.]
و همچنين آيه:
«وَمَنْ أَحْسَنُ ديناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ ِللهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ» نسا/125
[طاعت چه كسي بهتر است از كسي كه روي خود را براي خدا تسليم كند و او نيكوكار باشد.]
كه بعضي از مفسرين فرموده اند: مقصود از دين، طاعت است.
و در معناي مجموع تعاليم اعتقادي و اخلاقي و عملي در مثل اين آيات آورده شده است.
«اِنَّ الدّينَ عِنْدَ اللهِ الإِسْلامُ» آل عمران/19
[همانا دين در نزد خدا اسلام است.]
«وَ مَنْ يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلامِ ديناً فَلَنْ يُقْبَلَ مِنْهُ» آل عمران/85
[هر كس كه غير از اسلام ديني را انتخاب كند از او پذيرفته نخواهد شد.]
بنابر اينكه از «اسلام» در اين دو آيه همان معني علمي و اصطلاحي كه اسم است براي ديني كه بر حضرت خاتم انبياء نازل شده است قصد شده باشد، چنانكه ظاهر آيه هم همين است.
و مثل آية:
«هُوَ الَّذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدي وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهَرَهُ