- مشخصات کتاب
- فهرست مطالب
- پیش گفتار
- مقدّمه
- مقدّمه مؤلّف
- [ذکر اوّل] در وصف اصفهان بر سبیل اجمال
- [ذکر دوم] در نعت اصفهان و نواحی و متفرّجات و متنزّهات به طریق تفصیل
- [ذکر سیوم] در حدیث گاوخوانی و خصایص و نوادر نواحی اصفهان
- [ذکر چهارم] در محاسن داخلی و خارجی شهر از تعداد عمارات و تعیین حقوق و متوجّهات روزگار پیشین و عصر مترجم
- [ذکر پنجم] در آنچه از زمان استحداث اساس آن نواحی که به مثابت سور است بر آن بقعه و منخرط در سلک خطّه منجم کبار امراء و ملوک و منشأ اعاظم فضلا و علما و ارباب جاه و مرتبه و اصحاب جلال و قدر و اهل صلاح و خیر بوده، چنانکه هریک از ایشان، یگانه زمانه خود، و مردانه روزگار بوده
- [ذکر ششم] در وصف اصفهان و فضیلت اهل و فرمانبرداری حاکم و ملوک و قوّت نفس و تأثیر همّت ایشان، و آنکه هر لشکری که قصد ایشان و آنجا کرد، و هر ملکی که تعدّی بر ایشان در خاطر گرفت، زیان نفسی یا مالی بدو عائد گشت
- [ذکر هفتم] در صفت هوای ربیع و ایّام بهار و دیگر فصول، و کیفیت تنعّم و تعیّش اهل خطّه اصفهان
- [ذکر هشتم] در وصف مصلّی و کوهچه و اسماء الرّجال و بزرگان متفنّن و متنسّک و متألّه و ابدال که از اصفهان پیدا شدهاند، و در این هر دو مقام مأنس ساخته و مأوی گرفته، و سادات عظام و نقبای کرام اصفهان
- اشاره
- [از جمله متقدّمان عصر، و متأخّران بر موجب فهرست مذکور در محاسن]
- [کلام در ذکر استادان متبحّر در علم نحو و اعراب، و متبصّر غرایب فنّ تصریف کلمه و اشتفاق ابنیه و حافظان لغات اعراب، و فحول شعرای سخن منقّح، و اصول اختراع معنی مستملح عربی و پارسی، و فاخران اهل توقیع و انشاء، و ماهران اصل ترصیع و املاء، علی سبیل التّفصیل]
- [ذکر حاذقان فلاسفه و هندسه و متفرّسان نجوم و متکیّسان طب]
- ذیل کتاب
- حواشی و ملاحظات
- فهرستها
محاسن اصفهان
مشخصات کتاب
سرشناسه : مافروخی، فضل بن سعده، قرن 5ق.
عنوان قراردادی : محاسن اصفهان. فارسی.
عنوان و نام پدیدآور : محاسن اصفهان/ نگارش مافروخی اصفهانی؛ به کوشش عباس اقبال آشتیانی؛ ترجمه حسین بن محمد آوری (قرن 8ق.)؛ گردآورنده مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل؛ سازمان تبلیغات اسلامی [برای] حوزه هنری اصفهان.
مشخصات نشر : اصفهان : سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری، 1385.
مشخصات ظاهری : 208 ص.
شابک : 18000 ریال: 9649666516
وضعیت فهرست نویسی : فاپا
یادداشت : به مناسبت سال نکوداشت اصفهان پایتخت فرهنگی جهان اسلام
یادداشت : نمایه.
موضوع : صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد، 285 - 326ق. -- سرگذشتنامه.
موضوع : اصفهان -- سرگذشتنامه.
موضوع : اصفهان.
شناسه افزوده : اقبال آشتیانی، عباس، 1275 - 1334 ، گردآورنده و مصحح
شناسه افزوده : آوی، حسین بن محمد، قرن 8ق. ، مترجم
شناسه افزوده : سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان. مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل
شناسه افزوده : سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
شناسه افزوده : سازمان تبلیغات اسلامی. حوزه هنری استان اصفهان
رده بندی کنگره : DSR2073/ص74م 26041 1385
رده بندی دیویی : 955/932
شماره کتابشناسی ملی : م 84-39308
فهرست مطالب
پیش گفتار 7
مقدّمه 9
مقدّمه مؤلّف 15
ذکر اوّل در وصف
اصفهان بر سبیل اجمال 27
مطلع ترجمه 28
ذکر دوم 37
باغات چهارگانه 49
باغ «فلاسان» 49
باغ «احمد سیاه» 50
باغ بکر 50
باغ کاران 51
ذکر سیوم 59
ذکر چهارم 73
ذکر پنجم 93
ذکر ششم 107
ذکر هفتم 129
ذکر هشتم 147
اوّل متقدّمان 159
محاسن اصفهان/ ترجمه حسین بن محمد آوی، ص: 6
شعرای پارسی 161
متأخّران معاصر او 163
ذیل کتاب 173
حواشی و ملاحظات 185
فهرست ها 193
1. فهرست نام کسان 193
2. فهرست نام مکان ها 203
3. فهرست نام کتاب ها 207
4. فهرست خاندان ها و قبایل 207
محاسن اصفهان/ ترجمه حسین بن محمد آوی، ص: 7
پیش گفتار
شهر تاریخی
اصفهان، از مراکز معتبر علمی اسلامی است، وجود مساجد کهن و مراکز متعدّد علمی، نام این شهر را- از همان سده های نخستین اسلام- در تاریخ و فرهنگ و تمدّن اسلامی، به عنوان دار العلم شرق، مشهور گردانیده بود. این شهر، در قرن چهارم هجری، مرکز حکومت امرای شیعی مذهب و مستقل آل زیار و آل بویه شده، و از پرتو وجود وزرای دانشمند و ادب پروری چون صاحب بن عبّاد و ابو علی سینا که سال ها در
اصفهان کرسی صدارت داشتند، مجمع فضلا، ادبا و دانشمندان بنام اسلامی شد.
اصفهان در قرن پنجم هجری، مرکز سلاطین بزرگ سلجوقی شد. در این دوره، این شهر از بزرگ ترین شهرهای آباد و بزرگ آن زمان و مرکز سیاسی اسلام و فعالیت های علمی گردید. ناصر خسرو قبادیانی، شاعر و جهان گرد مشهور ایرانی، در قرن پنجم و در آغاز حکومت سلجوقی در توصیف
اصفهان می نویسد: «من در همه زمین پارسی گویان، شهری نیکوتر و جامع تر و آبادان تر از
اصفهان ندیدم».
از آثار مهم تاریخی- ادبی که در دوران سلجوقی به رشته تحریر در آمده، کتاب محاسن
اصفهان تألیف مفضّل بن سعد