منهل العطشان في رسم احرف القرآن
مشخصات كتاب:
شماره بازيابي : ۵-۱۸۰۵۳
امانت : امانت داده مي شود
شماره هاي شناسايي ديگر : ۴۰۱ (ش روي جلد)
۱۰۳۹-۴۰۱ (ش ليست كتاب خانۀ پهلوي)
سرشناسه : حافظ اصفهاني، طاهر بن عرب، قرن ۹ ق.
عنوان و نام پديدآور : منهل العطشان في رسم احرف القرآن[نسخه خطي]/طاهر بن عرب بن ابراهيم اصفهانى (حافظ قاري ابوالحسن فخرالدين -)
آغاز ، انجام ، انجامه : آغاز:حمد و سپاس بيحد و قياس پادشاهي كه از جنس مخلوقات نوع انسانرا بفضل و لقد كرمنا برگزيد و از آن ميان صنف اهل ايمانرا خلعت اصطفا پوشانيد و حمله قرآن و عمله فرقانرا بتمييز ثم اورثنا مستثني گردانيد ... اما بعد چنين گويد ... طاهر حافظ اصفهاني ... كه چون بتوفيق حق سبحانه و تعالي از براي مهمي ضروري از دارالامان اصبهان بدارالسلطنه هراة رحلة كردم...
انجام:... بر كبرا و حذّاق و استادان پوشيده نخواهد بود كه آنرا بظاهر خط نميبايد خواند مثل جزاؤا الظالمين و لَاَ اوْضَعُوا و لَاَاذبَحَنَّّهُ و بِاَيْيدٍ كه اگر كلمه لااذْبحنّه و لااوْضعُوا را بالفي تلفظ كنند بعد از لام الف چنانچه در رسم است معني فاسد گردد و همچنين جزاؤا و بايْيدٍٍ و الله اعلم بالصواب تمت
مشخصات ظاهري : (ص ۶-۹۷ عكس)، ۱۷س،؛قطع:۹۳×۱۶۷
يادداشت مشخصات ظاهري : نوع و درجه خط:نسخ خوش
تزئينات متن:عناوين و نشان ها به سرخي
نوع كاغذ:
نوع و تز ئينات جلد:
يادداشت استنساخ : پيش از نسخه، كاتب اين رساله و نويسنده آن را چنين معرفي كرده است: هذه الرسالة الموسومة بمنهل العطشان في رسم احرف القرآن من مصنفات سلطان اعاظم القراء في عصره و خاقان المجودين في دهره الذي هو لا ثاني في زمانه و بعده طاهر الاصبهاني تغمده الل بغفرانه
خصوصيات نسخه موجود : حواشي اوراق:اندكي حاشيه نويسي دارد.
معرفي نسخه : نويسنده پس از ترك اصفهان و سفر به هرات، مشاهده مي كند برخي قرآن ها و سي پاره هاي اين شهر، اشتباهات بسياري در اعراب، رسم الخط، شمار آيات و سرسوره ها و تقسيمات آيات دارد. پس از حضور در بارگاه ابوالنصر شاهرخ بهادر سلطان، اين مسأله را يادآور مي شود، و درخواست مي كند قرآني براي تصحيح اين گونه اشتباهات، دراختيار او بگذارند، تا آن قرآن پس از اصلاح ، اساس استنساخ ديگر نسخه هاي قرآن قرار گيرد. قرآني كه بدين منظور در اختيار او مي گذارند اشتباهات زيادي به خصوص در نقطه ها و شكل حروف داشته است. اين قرآن را با دو روايت از قراءت عاصم، كه در آن سرزمين رواج داشته اصلاح مي كند. در اين قرآن بر تمامي حروف مد، علامت سكون گذاشته شده بود. همين طور كتابت همزه ها مشوش بوده است مصحح بسياري از اين گونه اشتباهات را تصحيح مي كند؛ اما چون شمار آن زياد بوده، برخي را به همان حال باقي مي گذارد. براي اينكه در آينده به او خرده گرفته نشود، رساله حاضر را در تشريح رسم الخط قرآن به شيوه مصحف عثمان تدوين مي كند، تا خوانندگان رسم الخط موافق و مخالف مصحف عثمان را بشناسند، و قرآن هايي با اين رسم الخط را صحيح قرائت كنند. منابع وي در نگارش اين رساله كتاب مقنع حافظ ابوعمرو داني، و عقيله اتراب القصائد ابوالقاسم شاطبي، تنزيل شيخ ابوداود، كتاب منصف، و ارجوزه مورد الظمآن ابوعبدالله شريشي است. تقسيماتي با عنوان باب و فصل دارد. عناوين يازده باب آن به قرار ذيل است: ۱. در ذكر آنچه جميع مصاحف متفق اند،۲. در ذكر آنچه مصاحف مختلفند، ۳. در ذكر كلماتي كه الف را در آن اثبات كرده اند، ۴. در بيان كلماتي كه بسبب تعدد و اختلاف ايشان تعدد مصاحف واجب بود و آنكه هر كلمه به كدام مصحف مخصوص است، ۵. در ذكر آنچه حذف كرده اند از وي يكي از دو يا بر سبيل اختصار، ۶. در ذكر الفاتي كه مرسوم اند بواو، ۷. در ذكر كلماتي كه حذف الف از ايشان در همه مصاحف مطرد است، ۸. در بيان آنچه يا از آن حذف كرده اند و اكتفا بكسره كه پيش از ويست كرده، ۹. دربيان همزاتي كه واقعند در رسم بر غير قياس، ۱۰. در ذكر ذوات الياء، ۱۱. المقطوع والموصول. پايان بخش نسخه خاتمه اي در دو باب است.
توضيحات نسخه : نسخه بررسي شده .
يادداشت كلي : زبان: فارسي
يادداشت باز تكثير : به چاپ نرسيده است.
منابع اثر، نمايه ها، چكيده ها : الذريعه ۲۰/ ۲۰۱؛ قدس ۲۳/ ۱۸۵.
صحافي شده در اين مجلد: : باب الوقف علي الهمزة من مفردة حمزه / طاهر بن عرب اصفهاني2983518
عنوانهاي ديگر : منهل العطشان في علم القرآن
منهل العطشان في رسم القرآن
موضوع : قرآن -- رسم الخط و كتابت
قرآن-- رسم الخط و املا
قرآن -- قرائت
قرآن-- مسائل لغوي
قرآن -- اعراب
موضوع : زبان عربي -- رسم الخط واملا
شناسه افزوده : كتابخانه ملي پهلوي
دسترسي و محل الكترونيكي : آدرس الكترونيكي منبع
عناوين اصلي كتاب شامل:
5 منهل العطشان فى رسم أحرف القرآن