آرشیو دروس خارج اصول آیت الله سیدکاظم مصطفوی نیا 93-92

موضوع: تعبدی و توصلی بودن صیغه امر

روایت پیامبر اعظم (ص)

قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: من مات و میراثه الدفاتر و المحابر وجبت له الجنه (1) پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند کسی که بمیرد و میراثش دفتر و قلم باشد، واجب شده است برای این چنین کسی که بهشت برود. این توفیق که زندگی قلم و دفتر باشد و میراثش هم قلم و دفتر، یک توفیق استثنایی است. یک حیاتی است که می شود بگوییم رویایی.

دو نوع زندگی برای انسان

در کل حیات و زندگی دو قسم است: 1. حیات مادی که در مجموع حیات جاهلانه است و عمق آن حیات حیوانی است اولئک کالانعام بل هم اضل. 2. حیات انسانی است و حیات انسانی عبارت است از حیات علمی و حیات معنوی. حیات علمی و حیات معنوی اعم و اخص من وجه است. گاهی فقط حیات معنوی داریم مثل فرض کنید صوفی ها که یک زهد در شکل رهبانیت دارند و از علم خبری نیست. و این حیات حیات معنوی تصوفی است که از دید مکتب اهل بیت مورد تایید نیست. دو ماده افتراق از طرف حیات معنوی معلوم شد. گفتم نسبت بین حیات معنوی و حیات علمی اعم و اخص من وجه است. ماده افتراق از طرف حیات معنوی زندگی صوفیانه و تصوفی است. و از طرف علم حیات علمی بدور از معنا مثل علماء و دانشمندانی که از دین و ایمان بهره ای ندارند، این ماده افتراق. علم است و ارزش و از جهل می آید بیرون، آداب انسانی کم و بیش دیده می شود اما باز هم کامل نیست. نسبت اعم و اخص من وجه بود، ماده اجتماع برای حیات انسانی عبارت است از ترکیب علم و معنا. کسی که اهل علم است و اهل معناست، این دارای حیات انسانی است و این مورد تایید مکتب اهل بیت است و حیات انسانی است. این مقدمه را برای این گفتم که خدای متعال را سپاسگذاریم زندگی یک روحانی در حقیقت یک حیات روحانی است، یک حیات انسانی است که مرکب از علم و معناست. گفته ایم مقوم روحانی دو چیز است: تقوا و علم و این می شود. بعد از که زندگی این شد، به طور طبیعی نفس زندگی و تنفس هوای حیات می شود درس خواندن آن هم درس فقه اهل بیت که این تنفس است. اگر آدم در حال درس فقه و اصول یا در حالت مطالعه یا در حالت تدریس نباشد، نفسش نفس آزاد انسانی نشده است. لذا مرحوم استادنا العلامه شیخ صدرا قدس الله نفسه الزکیه می فرمود من اگر درس نگویم می میرم، یعنی مرگ ظاهری ممکن نباشد. خدا را سپاسگذاریم برای ما این توفیق را عنایت کرده است که حیات انسانی به معنای کلمه دارای دو عنصر علم و معنا، آن هم علم اصلی که علوم آل البیت است، این حیات که حیات معنوی است آخر و فرجام کارش هم وجبت له الجنه که حدیث بود من مات و میراثه الدفاتر و المحابر وجبت له الجنه صدق رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم. خدا را سپاسگذاریم که برای ما این عنایت را کرد و این نفس زندگی به ما داد که شکرش خدا خودش توفیق بدهد. و الان هم امسال روز اول درسی مان است خدا را سپاسگذاریم که این عنایت را مجددا بر ما فرمود.

ص: 1