آیین های باران خواهی در هزارستان

مشخصات کتاب

سرشناسه:کتابخانه مجازی افغانستان ،1392

عنوان و نام پدیدآور:آیین های باران خواهی در هزارستان/ دکتر حفیظ الله شریعتی.

مشخصات نشر دیجیتالی:اصفهان:مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان، 1392.

مشخصات ظاهری:نرم افزار تلفن همراه و رایانه

موضوع: فرهنگ

آیین های باران خواهی در هزارستان

کشاورزی و دامداری در بیشتر مناطق هزارستان اساس زندگی معیشتی مردم را تشکیل می دهند. و آب، به عنوان محور تولید در این مناطق، نقش حیاتی دارد. اساس معیشت و کشاورزی در هزارستان بر پایه آب است، بنابراین کم و یا زیاد بودن باران و آب مشکلاتی را ایجاد می کند. هزاره ها وقتی دچار کمبود آب بشوند، مراسم خاصی را به جای می آورند تا خداوند دعای آن ها را مستجاب کرده و باران بفرستد. آیین های طلب باران از جمله آیین های محلی بسیاری از مناطق کم آب هزارستان است. در این سرزمین اگر بارش باران با تأخیر روبه رو شود، مردم دست به دعا برمی دارند و آیین ها و مناسکی را برای باریدن و تسخیر این عنصر طبیعی انجام می دهند.

مراسم دعای باران خواهی

بی بارانی در فصل بارانی به ویژه در بهار و زمستان برای روستائیان هزاره، بی آبی را در سال آینده به دنبال دارد. مردم هزاره نیامدن باران را قهر آسمان، خشیم(قهر) باران و بلای زمینی و آسمانی می پندارند. جلوه ی این مصیبت را در سال که می آید می توان دید. دهقانان هزاره همیشه چشم به آسمان دارند که کی باران می بارد.

هزاره ها گندم را بیشتر به صورت فصلی(آبی) و کمی هم بخس (دیم) کشت می کنند. پیداست که اگر سالی باران نبارد یا کم ببارد چه سرنوشتی در انتظار آن هاست. در هنگام بی بارانی هر گروه از مردم به طرزی خاص دعا می کنند و از درگاه خداوند می خواهند که کاری کند تا باران ببارد.

نماز باران خواهی

یکی از مراسم رایج به هنگام خشک سالی در هزارستان نماز باران خواهی است. به این منظور ابتدا از اهالی محل، مواد اولیه برای پخت برنج و یا دلده مورد نظر آن ها، جمع آوری می شود و در روز معین اهالی روستا یا شهر در مکان فراخی مانند: کوه، دشت و بیابان جمع می شوند مراسم نماز، دعا و روضه خوانی انجام می دهند و از خداوند طلب باران می کنند. در وقت نماز کودکان را از مادر جدا می سازند و بره ها را از مادر شان دور نگه می دارند تا خداوند مهربان بر آن ها رحم کند و باران رحمتش را بر آنان ارزانی دارد. این مراسم پس از صرف غذای نذری به پایان می رسد.

مراسم باران خواهی

هزارستان به عنوان سرزمین کم بارش، هیچگاه از گزند کم آبی در امان نبوده و حفر کاریز و ساخت آب انبارها، برای مبارزه با اهریمن خشکسالی که هزاره ها معتقد اند از دشمنان دیرپای هزارستان است، گواه بر این ادعا است. از این رو بر اساس اعتقادات و باورهای مذهبی خودشان، آیین های زیبای را به فراخور فرهنگ زمانه ی خود به وجود آورده اند که مراسم باران خواهی یکی از آن ها است.

از آن رو که هزارستان از دیر باز کم آب بوده و کم آبی، تقدس آب و باران را برای اهالی آن بیشتر کرده است، کم آبی بهانه ی خوبی بوده برای هزاره های خوش ذوق، تا ضمن بر گزاری آیین های رنگارنگ نمایشی و هنر محلی از خداوند بخواهند بر آنان باران رحمتش را ارزانی دارد.

بنابراین هزارستان منطقه ای کم آب