مطالعه کتاب امام رضا عليه السلام از ديدگاه اهل سنت - صفحه 13 | کتابخانه دیجیتال (بازار کتاب) قائمیه - دانلود رایگان کتاب

در مورد القاب امام نیز مطالب فراوانی را یاد کرده اند که گویای وجود القاب بی شمار برای این بزرگوار است. خواند امیرشافعی در این باره چنین می نویسد: «آن حضرت (امام رضا(ع)) القاب بسیاری دارد».(1)

درباره القاب حضرت، تاریخ نگاران و محدثان موارد ذیل را یادآور شده اند که عبارتند از: «رضا،(2) هاشمی، علوی، حسینی، قَرَشی، مدنی،(3) ولی،(4) حفی، صابر، زاکی، زکی(5) و قائم»(6) که مشهورترین آنها «رضا» است.(7)

چگونه امام، لقب رضا گرفت؟

به طور کلی نام ها و القابی که برای برخی از افراد انتخاب می شود، هر یک پیام خاصی دارد که القاب امام رضا(ع) نیز این گونه است. برخی از تاریخ نگاران اهل سنت، لقب «رضا» را انتخاب مأمون برای امام می دانند و بر این باورند که در پی پذیرش ولایت عهدی امام، مأمون وی را به این لقب خواند. نخستین کسی که این موضوع را مطرح کرده، محمد بن جریر طبری

ص:13

1- حبیب السیر فی أخبار أفراد بشر، ج2، ص82.

2- الانساب، ج3، ص74؛ اللباب فی تهذیب الأنساب، ج2، ص30؛ المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج10، ص92؛ فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج4، ص337؛ مزی، تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ج13، ص408؛ ابن حجر عسقلانی، تقریب التهذیب، ج2، ص45؛ البدایه و النهایه، ج10، ص250؛ سیر الأعلام النبلاء، ج9، ص387.

3- تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ج13، ص408؛ سیر أعلام النبلاء، ج9، ص387؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج1، ص266؛ البدایه و النهایه، ج10، ص261؛ بَردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، ج2، ص117.

4- الفصول المهمه، ص375.

5- تذکره الخواص، ص315؛ ابن صباغ، الفصول المهمه، ص375؛ سویدی، سبائک الذهب فی معرفه قبائل العرب، ص334؛ شبلنجی، نور الأبصار فی مناقب آل بیت، النبی المختار، ص309؛ احسن القصص، ج4، ص289.

6- خُنجی، وسیله الخادم الی المخدوم، ص238.

7- الفصول المهمه، ص375؛ نورالأبصار، ص309؛ احسن القصص، ج4، ص289. در مصادر شیعه القاب دیگری برای آن حضرت بیان شده است که عبارتند از: «سِراجُ الله، نورُ الهُدی، قُرّه عین المؤمنین، مَکیده الملحدین، کافی الخَلق، الرضی، الرّضا، رَبُّ السَّریر، ربُّ التدبیر، الفاضل، الصابر، الوفی، الصدیق»؛ طبری، دلائل الامامه، ص209؛ مناقب آل ابی طالب، ج4، ص367.