- مشخصات کتاب
- جلد 1
- سخن ناشر
- اشاره
- مقدمه استاد
- مقدّمه: نگارنده
- مقدّمه مصنّف
- اشاره
- امر اوّل
- امر دوّم وضع الفاظ
- امر سوّم ملاک صحت استعمال چیست؟
- امر چهارم
- امر پنجم موضوع له الفاظ، ذوات معانی است
- امر ششم «وضع» مرکّبات
- امر هفتم راههای تشخیص معنای حقیقی
- امر هشتم در احوال لفظ- تعارض احوال-
- امر نهم حقیقت شرعیّه
- امر دهم در صحیح و اعم
- امر یازدهم اشتراک لفظی
- امر دوازدهم استعمال لفظ در اکثر از معنا
- امر سیزدهم «مشتق»
- اشاره
- بیان امور لازمه قبل از ورود به بحث
- ادلّه کسانی که مشتق را در «اعم» حقیقت میدانند
- بیان چند أمر:
- امر اوّل آیا مفهوم مشتق، بسیط است یا مرکّب نقد و بررسی کلام محقّق شریف «ره»
- اشاره
- پاسخ صاحب فصول به محقّق شریف
- نقد و بررسی کلام صاحب فصول
- جواب صاحب فصول از شق دوّم کلام محقق شریف
- اشکال مصنّف بر کلام صاحب فصول
- صاحب فصول در کلام خود تنظّر نمودهاند
- ایراد مصنّف نسبت به بیان صاحب فصول
- برداشت مصنّف از کلام صاحب فصول نادرست است
- نظر مصنّف درباره کلام محقّق شریف «قدّس سرّهما»
- دلیل مصنّف بر بساطت مفهوم مشتق
- مقصود از بساطت مشتق چیست؟
- امر دوّم «تفاوت میان مشتق و مبدأ مشتق»
- امر سوّم ملاک صحّت حمل در قضایای حملیّه چیست
- امر چهارم بین ذات و مبادی صفات چه نوع تغایری لازم است
- امر پنجم ارتباط و اضافه بین مبدأ و ذات چگونه است
- امر ششم
- امر اوّل آیا مفهوم مشتق، بسیط است یا مرکّب نقد و بررسی کلام محقّق شریف «ره»
- مقصد اوّل «در اوامر»
- فصل اوّل «در مادّه امر- الف، میم و راء-»
- اشاره
- جهت اوّل معانی لفظ «امر»- الف، میم و راء- از نظر لغت و عرف
- جهت دوّم در امر «علو» معتبر است
- جهت سوّم لفظ امر- الف، میم و راء- حقیقت در وجوب است
- جهت چهارم معنای «امر» طلب حقیقی است یا طلب انشائی؟
- اشاره
- آیا بین طلب و اراده، تفاوتی هست؟
- مصالحه بین «امامیّه و معتزله» با اشاعره در معنای طلب و اراده
- دفع توهّم
- دلیل سوّم اشاعره بر مغایرت طلب و اراده
- پاسخ مصنّف، نسبت به دلیل سوّم اشاعره
- جبر و تفویض
- فصل اوّل «در مادّه امر- الف، میم و راء-»
- الفهرس الموضوعی
- فهرست موضوعی کتاب
- جلد 2
- مشخصات کتاب
- اشاره
- مقدّمه:
- تتمه مقصد اوّل «در اوامر»
- فصل دوّم «در صیغه امر- هیئت افعل-»
- اشاره
- مبحث اوّل معانی صیغه امر- هیئت افعل-
- مبحث دوّم آیا صیغه امر، حقیقت در وجوب است؟
- مبحث سوّم جمل خبریهای که در طلب استعمال میشوند «ظهورشان» در چیست؟
- مبحث چهارم «آیا صیغه امر، ظهور در وجوب دارد یا نه؟»
- مبحث پنجم «واجب تعبّدی و توصّلی»
- مبحث ششم «مقتضای اطلاق صیغه امر، چه نوع واجبی است؟»
- مبحث هفتم «وقوع امر، عقیب حظر»
- مبحث هشتم «مرّه و تکرار»
- اشاره
- «نقد و بررسی کلام صاحب فصول رحمه اللّه»
- مقصود از مرّه و تکرار «دفعه و دفعات» است یا «فرد و افراد»؟
- نقد و بررسی کلام صاحب فصول رحمه اللّه
- پاسخ مصنّف به مدّعای صاحب فصول
- بنا بر قول به مرّه، کیفیّت امتثال چگونه است؟
- بنا بر قول به تکرار، کیفیّت امتثال چگونه است؟
- بنا بر مختار مصنّف، کیفیّت امتثال چگونه است؟
- مبحث نهم «فور و تراخی»
- فصل سوّم «مبحث اجزاء»
- اشاره
- امر اوّل مقصود از عنوان «علی وجهه» چیست؟
- امر دوّم مقصود از کلمه «اقتضا» چیست؟
- امر سوّم مقصود از کلمه «اجزا» چیست؟
- امر چهارم چه تفاوتی بین بحث «اجزا» و «بحث مرّه و تکرار» هست؟
- تحقیقی در بحث اجزا، در دو موضع
- فصل چهارم مقدّمه واجب
- اشاره
- امر اوّل «بحث مقدّمه واجب از مسائل اصولی است نه فقهی»
- امر دوّم «تقسیمات مقدّمه»
- امر سوم: اقسام واجب
- ثمره بحث مقدّمه واجب
- در تأسیس اصل
- ادلّه مصنّف بر اثبات ملازمه:
- دلیل ابو الحسن بصری بر ملازمه
- بعضی از تفاصیل در وجوب مقدّمه
- «مقدّمه مستحب»
- «مقدّمه حرام و مقدّمه مکروه»
- فصل پنجم مبحث «ضد»
- فصل ششم امر آمر با علم به انتفاء شرطش چگونه است
- فصل هفتم آیا اوامر و نواهی به طبایع، متعلّق است یا افراد
- فصل هشتم نسخ وجوب
- فصل نهم وجوب تخییری
- فصل دهم وجوب کفائی
- فصل یازدهم واجب موسّع و مضیّق
- فصل دوازدهم «امر به امر»
- فصل سیزدهم «امر بعد از امر»
- فصل دوّم «در صیغه امر- هیئت افعل-»
- الفهرس الموضوعی
- فهرست موضوعی کتاب
- جلد 3
- مشخصات کتاب
- اشاره
- مقصد دوّم «نواهی»
- اشاره
- متعلّق نهی «ترک» است یا «کفّ»
- آیا صیغه نهی دالّ بر دوام و تکرار هست؟
- «اجتماع امر و نهی»
- اشاره
- 1- مقصود از کلمه «واحد» چیست؟
- 2- فرق بین مسأله «اجتماع امر و نهی» با «نهی در عبادت»
- 3- مسأله اجتماع امر و نهی از مسائل علم اصول است
- 4- آیا مسأله اجتماع امر و نهی، عقلی است یا لفظی؟
- 5- آیا بحث اجتماع امر و نهی، شامل تمام اقسام ایجاب و تحریم میشود؟
- 6- آیا در اجتماع امر و نهی، وجود مندوحه معتبر است؟
- 7- بحث اجتماع امر و نهی، ارتباطی به مسأله تعلّق احکام به طبایع ندارد
- 8- اعتبار مناط امر و نهی در ماده اجتماع
- 9- مناط امر و نهی در مادّه اجتماع چگونه احراز میشود؟
- 10- ثمره بحث اجتماع امر و نهی
- فرق باب تعارض با بحث اجتماع امر و نهی
- تقریر دلیل امتناع
- تنبیهات مسئله اجتماع امر و نهی
- تنبیه اوّل: ملاک اضطرار رافع حرمت چیست؟
- تنبیه دوّم
- تنبیه سوم: الحاق تعدّد اضافات به تعدّد جهات
- اشاره
- آیا نهی در شیء، مقتضی فساد آن شیء هست یا نه
- اقسام تعلّق نهی به معامله
- آیا نهی بر صحّت متعلّق خود دلالت میکند؟
- مقصد سوّم «مفاهیم»
- مقصد چهارم «عامّ و خاص»
- اشاره
- تعریف عام
- اقسام عام
- آیا اسماء عدد از افراد عام است؟
- آیا «عموم»، دارای لفظ خاصّی هست؟
- الفاظ دالّ بر عموم
- آیا عامّ مخصّص، نسبت به «باقی» حجّیّت دارد؟
- آیا اجمال مخصّص به عام سرایت میکند یا نه؟ «مخصّص مجمل»
- احراز مشتبه به وسیله اصل موضوعی
- آیا در غیر از مورد تخصیص میتوان به عام تمسّک نمود؟
- اصالت العموم در چه موردی حجّت است؟
- آیا قبل از فحص از مخصّص میتوان به «عام» عمل کرد؟
- تفاوت «فحص» در محلّ بحث با «فحص» در باب اصول عملیّه
- آیا خطابات شفاهیّه، شامل غائبین و معدومین میشود یا نه؟
- ثمره خطابات مشافهیّه و مناقشه در آن
- تعقّب عام به ضمیر
- تخصیص عام به مفهوم مخالف
- استثنای عقیب جمل متعدّد
- تخصیص عامّ کتابی به خبر واحد معتبر
- تعارض عام و خاص
- مقصد پنجم «مطلق و مقیّد»، «مجمل و مبیّن»
- فهرستها
- جلد 4
- مشخصات کتاب
- اشاره
- مقدمه
- مقصد ششم: امارات معتبره شرعی یا عقلی
- اشاره
- آیا مباحث قطع جزء علم اصول است؟
- تعریف مسئله اصولی
- مناسبت احکام مربوط به قطع با علم کلام
- مناسبت احکام مربوط به قطع با مسائل علم اصول
- اشکالات مصنّف به کلام شیخ اعظم قدس سرّه
- ایرادی بر کلام مصنّف رحمه اللّه
- مبحث قطع
- امر اوّل احکام و آثار قطع
- امر دوّم تجرّی و انقیاد
- امر سوم اقسام قطع
- اشاره
- قطع موضوعی و شرائط آن
- اقسام قطع موضوعی
- ثمره بین قطع تمام الموضوع و جزء الموضوع
- ایراد بر مصنّف
- آیا امارات، جانشین قطع طریقی محض میشوند؟
- آیا امارات معتبره شرعی قائم مقام اقسام چهارگانه قطع موضوعی میشوند؟
- بیان شیخ اعظم قدس سرّه
- ایراد مصنّف بر کلام شیخ قدس سرّه
- آیا اصول جانشین قطع میشوند؟
- آیا استصحاب جانشین قطع میشود؟
- عدول مصنّف از توجیه کلام شیخ قدس سرّه (المناقشة فی کلام الحاشیة)
- امر چهارم نحوه استعمال قطع موضوعی
- امر پنجم موافقت التزامیّه
- اشاره
- عدم وجوب موافقت التزامیّه
- بین موافقت التزامیه و موافقت عملیه ملازمه نیست
- گاهی موافقت التزامیّه ممکن نیست
- آیا مسئله موافقت التزامیّه میتواند مانع اجرای اصول عملیّه در اطراف علم اجمالی بشود؟
- آیا در اطراف علم اجمالی اصول عملیّه جاری میشوند؟
- کلام شیخ اعظم قدّس سرّه
- آیا اجرای اصول عملیّه در اطراف علم اجمالی میتواند مانع موافقت التزامیّه شود؟
- امر ششم قطع موضوعی عقلی (قطع طریقی)
- امر هفتم علم اجمالی
- اشاره
- آیا علم اجمالی مانند علم تفصیلی، علّت تامه برای تنجّز تکلیف است؟
- علم اجمالی مقتضی حجّیت است
- ایراد مصنّف بر کلام شیخ اعظم قدّس سرّه
- در صورت تمکّن از امتثال علمی تفصیلی آیا احتیاط (امتثال علمی اجمالی) جائز است؟
- مسئله دارای صوری است
- امّا بیان سه اشکال
- در صورت تمکن از امتثال ظنّی تفصیلی آیا احتیاط (امتثال علمی اجمالی) جائز است؟
- امارات غیر علمیّه
- اشاره
- حجّیّت امارات ظنّیه ذاتی نمیباشد
- آیا جعل حجّیّت برای امارات غیر علمیّه امکان وقوعی دارد؟
- کلام شیخ اعظم و ایراد مصنّف برآن
- کلام شیخ الرّئیس
- محذورات تعبّد به اماره ظنّیه و اشکال ابن قبه
- جواب مصنّف از محذورات تعبّد به اماره ظنّیه و پاسخ به ابن قبه
- جواب تفصیلی از اشکال اوّل و دوّم
- جواب از اشکال سوّم
- امّا جواب اشکال
- روش شیخ اعظم در جمع بین حکم ظاهری و واقعی
- اشکال دوّمی که به مرحوم شیخ شده است
- آخرین روش در جمع بین حکم واقعی و ظاهری
- اصل اوّلی در امارات حجّیّت است یا عدم حجّیّت؟
- اشاره
- چرا ظواهر الفاظ حجّت است؟
- حجّیّت ظواهر مقیّد به حصول ظنّ شخصی نمیباشد
- حجّیّت ظواهر مقیّد به عدم حصول ظنّ به خلاف نمیباشد
- حجّیّت ظواهر الفاظ نسبت به کسانی که مقصود به افهام نیستند
- تفصیل بعضی از محدّثین در حجّیّت ظواهر
- ادله محدثین بر عدم حجّیّت ظواهر قرآن
- جواب مصنّف نسبت به ادله محدّثین
- مرحوم آقای آخوند «ره» میفرمایند ادّعای تحریف قرآن بعید نیست
- اختلاف قراءات قرآن
- از چه راههائی میتوان ظهور کلام را به دست آورد
- اجماع منقول
- خبر واحد
- آیا بحث حجّیّت خبر واحد از مسائل علم اصول است؟
- کلام صاحب فصول
- کلام شیخ اعظم
- ادله قائلین به عدم حجّیّت خبر واحد
- جواب ادله قائلین به عدم حجّیّت خبر واحد
- اقسام تواتر
- ادله حجّیّت خبر واحد
- دلیل قرآنی بر حجّیّت خبر واحد
- اخبار دالّ بر حجّیّت خبر واحد
- دلیل دیگر بر حجّیّت خبر واحد (اجماع)
- وجوه عقلیّه دالّ بر حجّیّت خبر واحد
- حجّیت مطلق ظن
- مقدّمات پنجگانه دلیل انسداد
- مقصد هفتم اصول عملیّه
- فهرست موضوعی
- جلد 5
- مشخصات کتاب
- اشاره
- مقدّمه:
- ادامه مقصد هفتم
- اصالة الاحتیاط
- اشاره
- مقام اوّل دوران امر بین متباینین
- مقام دوّم دوران امر بین اقلّ و اکثر ارتباطی
- اشاره
- برائت عقلی در اقلّ و اکثر ارتباطی جاری نمیشود
- آیا برائت شرعی در اقلّ و اکثر ارتباطی جاری میشود
- تنبیهات اقل و اکثر ارتباطی
- تنبیه اوّل دوران امر بین مشروط و مطلق، خاصّ و عام، مطلق و مقیّد و عدم جریان برائت عقلی در آنها
- «تنبیه دوّم» حکم ناسی جزء یا شرط و ...
- تنبیه سوّم «جریان برائت در جزء و شرط عدمی»
- تنبیه چهارم شک در اطلاق جزئیّت یا شرطیّت
- خاتمه در شرائط جریان اصول عملیّه
- اشاره
- شرط جریان «احتیاط» چیست
- شرط جریان برائت عقلی
- شرط جریان برائت نقلی
- شرط جریان اصالة التّخییر
- قاعده لا ضرر
- استصحاب
- «اقوال در استصحاب»
- تعریف استصحاب
- بیان اجمالی ادلّه حجیّت استصحاب
- آیا استصحاب از مسائل اصولی است یا اینکه از قواعد فقهیّه است؟
- اتّحاد قضیّه متیقّنه و مشکوکه
- اتّحاد قضیّه متیقّنه و مشکوکه در استصحابات موضوعی
- اتّحاد قضیّه متیقّنه و مشکوکه در استصحاب احکام جزئی
- اتّحاد قضیّه متیقّنه و مشکوکه در استصحاب احکام کلّی
- ادلّه حجّیّت استصحاب
- احکام وضعیّه
- تنبیهات استصحاب
- اشاره
- تنبیه اوّل در جریان استصحاب یقین و شک فعلی معتبر است
- تنبیه دوّم در جریان استصحاب، شک در بقاء شیء، علی تقدیر الثّبوت کافی است یا نه؟
- تنبیه سوّم اقسام استصحاب کلّی
- تنبیه چهارم استصحاب امور تدریجیّه
- تنبیه پنجم استصحاب تعلیقی
- تنبیه ششم استصحاب احکام شرایع سابقه
- تنبیه هفتم اصل مثبت
- تنبیه هشتم در مواردی که از اصل مثبت نمیباشد
- تنبیه نهم ترتّب بعضی از آثار غیر شرعی در استصحاب
- تنبیه دهم اینکه مستصحب باید حکم یا موضوع ذی حکم باشد، و لو بقاءً
- اصالة الاحتیاط
- فهرستها
- جلد 6
- مشخصات کتاب
- اشاره
- مقدمه:
- ادامه مقصد هفتم
- ادامه استصحاب
- ادامه تنبیهات استصحاب
- خاتمه: نسبت بین استصحاب و اصول عملیه و تعارض بین استصحابین
- ادامه استصحاب
- مقصد هشتم: تعارض ادله و امارات تعادل و تراجیح
- فصل: در معنای تعارض
- فصل: أصالة التساقط
- فصل: مقتضای قاعده ثانوی شرعی در خبرین متعارضین چیست؟
- فصل: تعدی یا عدم تعدی از مرجحات منصوصه
- فصل: آیا اخبار علاجیه، شامل موارد جمع عرفی هم میشود یا نه؟
- فصل: مرجحات نوعیه دلالیّه
- فصل: در انقلاب نسبت
- فصل: رجوع تمام مرجحات به سند روایت است
- فصل: مرجحات خارجیه
- خاتمه: اجتهاد و تقلید
- اشاره
- فصل: در معنای اجتهاد
- فصل: اطلاق و تجزّی در اجتهاد
- اشاره
- اجتهاد بر دو قسم است:
- احکام اجتهاد مطلق
- احکام تجزّی در اجتهاد
- فصل: مبادی اجتهاد
- فصل: تخطئه و تصویب
- فصل: تبدل رأی مجتهد
- فصل: تقلید
- فصل: تقلید از اعلم
- فصل: تقلید میت
- فهرستها
- فهرست موضوعی
ایضاح الکفایه: درسهای متن کفایه الاصول حضرت آیه الله فاضل لنکرانی
مشخصات کتاب
سرشناسه : فاضل لنکرانی، محمد، 1310 - 1386.
عنوان قراردادی : کفایه الاصول .شرح
عنوان و نام پدیدآور : ایضاح الکفایه: درسهای متن کفایه الاصول حضرت آیه الله فاضل لنکرانی/ بقلم محمد حسینی قمی.
مشخصات نشر : قم: دار الکتاب، 1373 -
مشخصات ظاهری : 6ج.
شابک : 3500 ریال ؛ 9000 ریال(ج.4، چاپ دوم) ؛ 16500 ریال: ج.4،چاپ سوم 964-5594-11-1 :
یادداشت : کتاب حاضر شرحی بر کفایه الاصول محمدکاظم آخوند خراسانی است.
یادداشت : ج.4 (چاپ دوم: 1374).
یادداشت : ج.4 (چاپ سوم: 1378).
یادداشت : کتابنامه.
موضوع : آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، 1255 - 1329ق. . کفایه الاصول -- نقد و تفسیر
موضوع : اصول فقه شیعه
شناسه افزوده : حسینی قمی، محمد، 1335 - ، گردآورنده
شناسه افزوده : آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، 1255 - 1329ق . کفایه الاصول. شرح
رده بندی کنگره : BP159/8/آ3ک70216 1373
رده بندی دیویی : 297/312
شماره کتابشناسی ملی : م 74-84
ص: 1
جلد 1
سخن ناشر
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
انتشارات نوح تقدیم می نماید:
هم زمان با طبع جلد ششم کتاب ایضاح الکفایه، فهرست مجموع مجلدات، تقدیم خوانندگان گرامی می شود.
چند تذکر:
1- نحوه تنظیم و استفاده از فهرست: ابتدا عناوین اصلی مجلدات کتاب به ترتیب حروف الفبا مشخص شده سپس به ترتیب بیان شارح کتاب(1)- به ترتیب صفحات- مطالب و عناوین غیر اصلی آن بحث، تحت همان عنوان با ذکر شماره و صفحه کتاب، درج شده. مثلا تحت عنوان کلمه «اجتماع»(2) تمام مطالبی که به نحوی به آن بحث، مربوط است درج گردیده. به عنوان مثال «تضاد احکام خمسه» در بحث اجتماع امر و نهی، مشخص شده و درعین حال، آدرس بحث «تضاد احکام خمسه» را هم در عنوان «تضاد» و هم در عنوان «احکام» می توان یافت.
2- در پایان مطالب و مسائل هر عنوان اصلی، آدرس اکثر مطالب مربوط به آن عنوان را که در غیر از مبحث مخصوص خودش مطرح شده به ترتیب بیان مصنف قدّس سرّه و شارح، ذکر کرده ایم مثلا مصنف رحمه اللّه در پایان بحث اصول عملیه- بعد از اصالت الاحتیاط- شرط جریان اصل برائت(3) را بیان نموده اند که ما آدرس آن را هم در عنوان «اصالت الاحتیاط» و هم در پایان عنوان اصل «برائت» و هم تحت عنوان کلمه «شرط» ذکر کرده ایم.
ص: 1