- مشخصات کتاب
- اشاره
- پیشگفتار
- مقدمه
- بخش اول: کلیات
- اشاره
- گستره ابعاد اقتصادی حج
- بررسی ظرفیتهای اقتصادی حج ابراهیمی - محمدی (ص) با رویکرد نظاموار (سیستمی) در پرتو بیانات امام خمینی (رحمه الله) و مقام معظم رهبری مدظلّه العالی
- تحلیل کارآمدی دستگاه حج و ارائه بسته آغازین برای بهرهور سازی حج ابراهیمی (ع) اقتصاد حج از زاویهای دیگر
- ظرفیتهای اقتصادی حج از دیدگاه امام خمینی (قدس سره)
- چالشهای اخلاقی در اقتصاد حج
- اشاره
- ١. مقدمه
- ٢. پیشینه تحقیق
- ٣. سیاستگذاری اقتصادی حج
- ۴. ارزیابی اخلاقی سیاستگذاری اقتصادی حج
- ۵. اخلاق کاربردی سیاستگذاری اقتصادی حج
- ۶. تحلیل آثار سیاستگذاری اقتصادی حج
- ٧. بررسی آثار سیاستگذاری اقتصاد حج در جمهوری اسلامی ایران
- ٨. رهیافت اخلاق کاربردی برای مواجهه با چالشهای اخلاقی اقتصاد حج
- ٩. نتیجه گیری و پیشنهادات
- تأملی در نحوه تأمین مالی حج تمتع
- نگاهی کلی به اقتصاد و بازار حج (با تأکید بر رفتار اقتصادی ایرانیان و نگاهی به کشورهای اسلامی در آن)
- اشاره
- مقدمه
- کلیات
- اقتصاد حج در سطوح خرد، کلان، توسعه، منطقهای، بینالملل و جهانی شدن
- بازار حج، منابع و منافع عربستان
- نقش ایرانیان در عرضه و تقاضا
- اثرات تقاضای ایرانیان
- سخن پایانی
- سایر موارد
- نتیجه گیری و پیشنهادات
- سایر موارد
- معیارهای اقتصادی حج در قرآن و سنّت
- ابعاد اقتصادی و مالی حج از دیدگاه قرآن و عترت
- حج و اقتصاد
- بخش دوم: حج و موضوعات فقهی
- اشاره
- امکان محرومیت از حج در باب معاملات ممنوعه
- اشاره
- مقدمه
- حاکم و لزوم حکومت در عصر غیبت
- یکی از ادله ولایت حکومت در عصر غیبت
- حدود و بدعت حاکم و حکومت
- ارکان حکومت و شروط حاکم
- یکی از ادله حکومت و حدود حاکمیت
- ولایت مردم به نصب حاکم
- ضابطه اختیارات حاکم براساس آیه (النَّبِی أَوْلی)
- موارد تصور ولایت حاکم
- بحث از صور ولایت
- مقدار ولایت حاکم براساس ادله ولایت
- نتیجه حدود ولایت در مسئله محل بحث
- راهکار محروم کردن مالک از مال او
- محدود بودن و بدعت حاکم براساس قاعده (لاطاعة)
- مراحل بحث قاعده «لاطاعة»
- مفاد قاعده (لاطاعة)
- اشکالی بر قاعده «لاطاعة»
- نیازمندی قاعده «لاطاعة» به دلیل نظری بودن آن
- ثانوی بودن حکم در قاعده «لاطاعة»
- حکومت قاعده «لاطاعة» بر ادله
- مدلول مفردات قاعده
- موارد استعمال ترکیب «لا»
- مختار در مفهوم ترکیب لا
- دلیل قاعده «لاطاعة» از اجماع و نصوص
- نتیجه بحث
- اوراق عمره ابزاری جایگزین در ثبتنام عمره
- چالشها و راهکارهای تأمین مالی ثبتنام عمره
- پژوهشی فقهی در تأثیر هزینه سوغات و ولیمه حج در استطاعت
- بخش سوم: حج و اقتصاد خرد
- اشاره
- استطاعت، محاسبه آن و بررسی رابطهاش با شئون
- اشاره
- مقدمه
- اشاره
- ١. مباحث تئوریک (شناخت و اندازهگیری استطاعت)
- الف) شناخت استطاعت حج
- ب) زمان حصول استطاعت حج
- ج) عوامل اثرگذار بر استطاعت
- اشاره
- اول - تأثیرپذیری اندازه و زمان استطاعت از بُعد خانوار
- دوم- تأثیرپذیری اندازه و زمان استطاعت از محل زندگی، عادات نوعی و اخلاق اجتماعی
- سوم - تأثیرپذیری اندازه و زمان استطاعت از ناحیه توزیع درآمد
- چهارم - تأثیرپذیری زمان استطاعت از ریسک افراد
- پنجم - تأثیرپذیری اندازه و زمان استطاعت از ناحیه ویژگیهای صنفی و شخصی (همانند شرف و مانند آن)
- ششم - تأثیر پذیری استطاعت از حد فقر و نفقه
- د) اندازهگیری استطاعت و فروض آن
- ه) معیارهایی که باید در اندازهگیری استطاعت لحاظ شود
- ٢. بررسی کاربردی تأثیر شأن بر استطاعت
- نتیجهگیری
- سوغاتی در حج و ضرورت تغییر فرهنگ موجود
- تخمین تابع تقاضای ایرانیان برای سفر حج
- برآورد کمّی استطاعت مالی حج با رویکرد حداقل معیشت خانوار
- بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تعداد زائران در مراسم حج
- برآورد تابع تقاضای حج و تقاضای عمره در ایران
- با استفاده از دادههای تابلویی استانهای کشور
- بخش چهارم: حج و اقتصاد کلان
- اشاره
- بررسی تأثیر سفر حج بر اقتصاد عربستان سعودی
- پتانسیل و ظرفیت حج و توزیع درآمد در کشورهای منتخب اسلامی
- تأثیر حج ابراهیمی بر رفتار عاملان اقتصادی برای تأمین توسعهی پایدار
- تحلیلی براساس مدل رشد فراگیری با انجام کار با نرخ پسانداز درونزا
- بکارگیری بودجهریزی عملیاتی در سازمان حج و زیارت به منظور تثبیت وکاهش هزینههای اداری عملیاتی
- اشاره
- مقدمه
- اشاره
- ١. بودجه و بودجهریزی
- ٢. انواع بودجهریزی
- ٣. بودجهریزی عملیاتی
- ۴. اهداف ناشی از اجرای بودجهریزی عملیاتی
- ۵. مزایای ناشی از اجرای بودجهریزی عملیاتی
- ۶. عناصر کلیدی و مراحل اجرا
- ٧. مؤلفههای تأثیرگذاری در بودجهریزی عملیاتی
- ٨. محاسبه قیمت تمام شده کالا یاخدمت تولیدی
- ١٠. موانع اجراء
- ١١. وضعیت موجود بودجهریزی در سازمان حج و زیارت
- ١٢. وضع مطلوب و ارائه چند پیشنهاد
- ١٣. نتایج
- ١۴. پیشنهادات
- نقش حج در تحقق توسعه اقتصادی مطلوب اسلام
- اشاره
- مقدمه
- اشاره
- ١. پیشینه تاریخی مباحث توسعه
- ٢. مفهوم توسعه
- ٣. مبانی توسعه، از دیدگاه غرب
- ۴. مبانی توسعه از دیدگاه اسلام
- ۵. مبانی توسعه اقتصادی مطلوب از دیدگاه اسلام
- ۶. نقش حج در تحقق توسعه اقتصادی مطلوب از دیدگاه اسلام
- جمع بندی
- بخش پنجم: حج و اقتصاد بینالملل
- اشاره
- رابطه حج و گردشگری
- سازوکار ایجاد بازار مشترک اسلامی با بهرهگیری از نشان تجاری (برند) و آثار اقتصادی آن بر حج
- نگاهی آماری به ظرفیتهای بازرگانی کشورهای اسلامی با یکدیگر
- حج بارزترین مصداق گردشگری اسلامی
- اشاره
- مقدمه
- گردشگری دینی
- گردشگری در اسلام
- زیارت، مهمترین انگیزه در گردشگری دینی
- ویژگیهای گردشگری دینی
- الزامی بودن
- تکرار پذیری
- دارا بودن اعمال پیشینی و پسینی
- زمانمند بودن
- وجود جاذبههای تاریخی - تمدنی
- راهکارهای تعمیق آثار و برکات حج با رویکرد گردشگری دینی
- بازاریابی گردشگری دینی
- روز بین المللی حج
- ایجاد و گسترش نمادهای حج ابراهیمی
- فناوریهای ارتباطاتی
- طراحی و اجرای بستههای مختلف زیارتی
- استفاده از پتانسیل حضور زائران خاص
- نتیجه
- حج و زمینههای همکاری اقتصادی بین کشورهای اسلامی
- حج و همگرایی اقتصادی
- اشاره
- مقدمه
- مفاهیم و کلیات
- روشهای همگرایی
- همگرایی اقتصادی و آثار آن
- شرایط همگرایی اقتصادی
- شرایط موجود در کشورهای اسلامی
- مشترکات فرهنگی
- دین مشترک
- مشترکات اقتصادی
- نتیجه
- منافع و آثار اقتصادی حج
- آثار اقتصادی حج در متون دینی
- دیدگاه مفسرین
- فقرزدایی
- آثار اقتصادی حج در وضعیت موجود
- آثار اقتصادی در سطح خرد
- آثار اقتصادی حج در سطح کلان
- همگرایی اقتصادی بینالمسلمین و ضرورت آن
- قاعدة لزوم برپاداشتن بازار مسلمین
- قاعدة نفی سبیل
- قاعدة علوّ اسلام
- کارکرد حج در همگرایی اقتصادی
- اشارات کاربردی در همگرایی اقتصادی بینالمسلمین
- اتّحادیة گمرکی بینالمسلمین
- تحقق بازار مشترک بینالمسلمین
- نتایج و پیشنهادات
ص: 114
در مبارزه اراده است و پس از آن تصمیم بر اینکه سیادت کفر و شرک جهانی، خصوصاً آمریکا را بر خود حرام کنید. . . . (1)امام خمینی (رحمه الله) در این پیام ها، از سویی مردم را به مقابله و ایستادگی رهنمون می شود و از سوی دیگر، مقدمه و پیش نیازهای آن را بیان و تأمین می کند. هدف ایشان از بیان سخنانشان، این است که زائران خانه خدا را به یک خودباوری، براساس ایمان به داشته ها و توانمندی های جهان اسلام، برساند.
ایشان در پیامی به زائران خانه خدا، با لحنی متفاوت، می فرماید:
. . . اگر نمایندگان یک میلیارد مسلمان با اسم و رسم از متجاوزان به حقوق مظلومان و بلاد مسلمین برائت جویند و خواستار قطع ید ظالمین شوند، هیچ قدرتی تاب مقاومت با آنان را نخواهد داشت. اگر ملت های اسلامی و دولت های کشورهای اسلامی، با این همه امکانات انسانی و ذخایر مورد احتیاج حیاتی قدرتمندان، از روی قدرت با آنان برخورد کنند و از جار و جنجال و هیاهوهای کاخ نشینان نترسند و تحت تأثیر تبلیغات دروغین رسانه های طرفدار و جیره خوار ابرجنایتکاران واقع نشوند و با اتکال به قدرت لایزال ایزدی و به شکر نعمت هایی که به آنها داده است، بر سر آنها فریاد کشند و آنان را تهدید به بستن مرزهای خود به روی آنان و قطع کمک های خود از نفت و غیر آن نمایند، شکی نیست که آنها در مقابل این قدرت که ما قدر آن را نمی دانیم، تسلیم خواهند شد. (2)
4. اخلاق و اقتصاد در حج
یکی از مهم ترین مباحث در اقتصاد، جهات اخلاقی و ارتباط دوسویه بین آنهاست. نظام های اخلاقی، تعامل ویژه ای با اقتصاد دارند و از رد اقتصاد تا در خدمت اقتصاد قرار گرفتن تفاوت می کنند (3). حتی برخی از اندیشمندان، دین را با رویکرد اقتصادی می نگرند و از این جهت دین را در ایجاد نظام اقتصادی تحلیل می کنند. (4)از طرف دیگر، نظام اقتصادی برای پیشرفت و تعامل، به سلامت و دوری از فساد نیاز دارد؛ چراکه فساد هر نوع نظام اقتصادی تمدنی را به اضمحلال می کشد.
حج، عبادتی ژرف است که با اعمال سمبلیک و نمادینش، زائر را کنار کعبه و خانه خدا، در اقیانوس عمیق عرفان اسلامی شناور می کند تا او بتواند مقام قرب به خدا را به خوبی درک کند.