- مشخصات کتاب
- فهرست
- مقدّمه
- [فصلٌ فی اولیاء العقد]
- 1 مسألۀ 1 (ولایة الاب و الجد علی الصغیر و الصغیرة)
- [مسألة 2: لیس للأب و الجد للأب ولایة علی البالغ الرشید و لا علی البالغة الرشیدة إذا کانت ثیّبة]
- اشاره
- عنوان مسأله: آیا پدر بر دختر باکره ولایت دارد؟
- اقوال:
- اقوال عامّه:
- بررسی اقوال:
- جمعبندی اقوال ثلاثه:
- بقی هنا امورٌ:
- الامر الاوّل: عنوان ثانوی
- الامر الثانی: تفصیل بین نکاح دائم و متعه
- الامر الثالث: با فرض شرط اذن ولی در نکاح بالغۀ رشیدۀ باکره، در مسأله دو استثناء وجود دارد:
- الامر الرابع: در تحریر از این امر بحثی نشده است ولی در کتب دیگر بحث شده است و آن حکم ثیّبه است که «لا یحتاج الی اذن الولی».
- بقی هنا شیء:
- [مسألۀ 3 (استقلال ولایة الاب و الجد)]
- [مسألۀ 4 (شرایط صحّة تزویج الاب و الجد)]
- [مسألة 5: إذا وقع العقد من الأب أو الجد عن الصغیر أو الصغیرة مع مراعاة ما یجب مراعاته]
- [مسألة 6: لو زوّج الولی الصغیرة بدون مهر المثل]
- [مسألۀ 7 نکاح السّفیه المبذّر]
- [مسألۀ 8 تزویج الولی المولّی علیه بمن له عیبٌ]
- [مسئلۀ 9 (استحباب استیذان المرأة من الولی)]
- [مسألۀ 10 (هل للوصی ولایة فی النکاح)]
- [مسألۀ 11 (ولایة الحاکم فی النکاح)]
- [مسألۀ 12 (شرائط الولایة)]
- [مسألۀ 13 (عقد الفضولی)]
- اشاره
- عنوان مسأله:
- معنای فضولی:
- اقوال:
- ادلّۀ قائلین به صحّت عقد فضولی:
- 1- مقتضای قاعده:
- 2- روایات:
- اشاره
- طایفۀ اوّل: روایاتی که در باب نکاح عبید و اماء وارد شده است،
- طایفۀ دوّم: روایاتی که میگوید نکاح عمو، مادر، برادر، پدر نسبت به پسر کبیر و دختر کبیر، با اجازه صحیح است.
- طایفۀ سوّم: روایاتی که از طرق عامّه وارد شده است و ثابت میکند که عقد فضولی صحیح است.
- طایفۀ چهارم: احادیثی که در ابواب دیگر، غیر از نکاح آمده است
- ادلّۀ قائلین به عدم صحّت عقد فضولی:
- [مسألۀ 14 (مَنْ له الاجازة فی الفضولی)]
- [مسألۀ 15 (تأخّر الإجازة عن العقد الفضولی)]
- [مسألۀ 16 (لا اثر للإجازة بعد الرّدّ فی الفضولی)]
- اشاره
- اقوال:
- ادلّۀ قول مشهور:
- ادلّۀ قائلین به نفوذ اجازۀ بعد از رد:
- اشاره
- 1- عمومات و اطلاقات
- 2- سیرۀ عقلا:
- 3- روایات و هی العمدة
- روایت اوّل: صحیحۀ محمد بن قیس است که در باب فضولی در 4 مسأله به آن استدلال کردهاند:
- اشاره
- اشکال اوّل: کلمۀ «ولیدة» به معنی امّ ولد است
- اشکال دوّم: بچّۀ کنیز در اینجا حرّ است
- اشکال سوّم: چرا مشتری پسر مالک را توقیف کرد و گروگان گرفت؟
- اشکال چهارم: قاضی نباید تلقین حجّت به احد الخصمین کند و این خلاف عدالت است و لا یجوز.
- اشکال پنجم: آیا این اجازه اکراهی نبوده است؟
- اشکال ششم: این اجازۀ بعد از ردّ است و اجازۀ بعد از ردّلا یجوز بالاجماع.
- روایت دوم: روایاتی که حاکی بود از شکایت دختری نزد پیامبر
- روایت سوّم: حدیثی است که خدمت امام باقر یا حضرت علی علیه السلام آمدند و مولی عرض کرد که غلام بدون اجازۀ من ازدواج کرده است.
- روایت اوّل: صحیحۀ محمد بن قیس است که در باب فضولی در 4 مسأله به آن استدلال کردهاند:
- [مسألۀ 17 فی الکاره]
- [مسألۀ 18 (بما ذا تحصل الإجازة فی الفضولی)]
- اشاره
- عنوان مسأله:
- اقوال:
- ادلّۀ قول اوّل (اعتبار اجازۀ لفظیّه فقط):
- ادلّۀ قول دوّم (اعتبار اجازۀ لفظی و فعلی):
- اشاره
- 1- قواعد:
- 2- روایات خاصّه:
- ادلّۀ قول سوم (اعتبار اجازۀ لفظی، فعلی و رضایت باطنی):
- [مسألۀ 19 (عدم کفایة الرضا القلبی فی صحة العقد)]
- اشاره
- اقوال:
- در این مسأله نکاتی باید مورد توجّه قرار گیرد:
- نکتۀ اوّل: ما نمیتوانیم چیزی را به گردن اصحاب بگذاریم، چون اصحاب متعرّض این مسأله نشدهاند که آیا رضایت قلبی کافی است یا نه،
- نکتۀ دوم: بحث ما در مقام ثبوتی است نه مقام اثباتی،
- نکتۀ سوم: لا تقاس مسئلة الرضا فی الفضولی بمسألة الرضا فی إباحة التصرّفات.
- نکتۀ چهارم: تعبیری که متن تحریر الوسیله دارد و میگوید: این رضایت مُبرز و مُظهری میخواهد، تعبیر درستی نیست
- نکتۀ پنجم: [استدلال به حدیث معروف «خالد بن الحجّاج» در عدم کفایت مجرّد رضایت در عقد فضولی]
- [مسألة 20: لا یعتبر فی وقوع العقد فضولیّاً قصد الفضولیّة و لا الالتفات الیها]
- [مسئلۀ 21 (فی مَن یتوقف زوجیته علی اجازته)]
- اشاره
- عنوان مسأله:
- صور مسأله:
- فرع مسأله:
- اقوال:
- ادلّه:
- فروعٌ:
- اشاره
- فرع اول: اگر تهمت (علاقه به ارث) در مورد اجازۀ دومی منتفی شود،
- فرع دوم: اگر خودداری کرد و قسم نخورد
- فرع سوم: دختر اجازه داد و از دنیا رفت، سپس پسر اجازه داد؛ ولی قسم نخورد
- فرع چهارم: نص روایت در مورد تزویج صغیرین است، آیا در کبیرین هم همین حرف میآید؟
- فرع پنجم: عاقد در احد طرفین ولی و در طرف دیگر فضولی است،
- فرع ششم: اگر هر دو بالغ باشند منتهی یکی اصیل و دیگری فضولی،
- [مسألۀ 22 (ترتّب الآثار الاخر علی الحلف)]
- [مسألۀ 23 الظاهر جریان هذا الحکم (اجازه و قسم خوردن برای ارث) فی کل مورد، مات مَن لَزِمَ العقد من طرفه و بقی مَن یتوقّف زوجیّته علی اجازته]
- [مسألۀ 24 (إنّ العقد لازم بالنسبة الی المباشر)]
- [مسألة 25: إن ردّ المعقود له أو المعقود لها العقد الواقع فضولًا صار العقد کانّه لم یقع]
- [مسألة 26: انْ زوّج الفضولی امرأةً برجل من دون اطّلاعها و تزوّجت هی برجل آخر]
- [مسألة 27: لو زوّج فضولیّان امرأة کل منهما برجل کانت بالخیار فی إجازة ایّهما شاءت و ان شاءت ردّتهما]
- [مسألة 28: لو وکّلت زوجه رجلین فی تزویجها فزوّجها کلٌّ منهما برجلٍ]
- اشاره
- عنوان مسأله:
- صور مسأله:
- اشاره
- صورت اوّل: هر دو معلوم التاریخ هستند و سابق و لاحق هم معلوم است،
- صورت دوّم: هر دو عقد معلوم التاریخ و وکیلین مقارن هم عقد خواندهاند.
- صورت سوم: احدهما معلوم التاریخ و نمیدانیم کدامیک بر دیگری مقدّم بوده است.
- صورت چهارم: هر دو مجهول التاریخ است و نمیدانیم وکیل اوّل مقدّم بوده یا دومی ولی احتمال تقارن را هم میدهیم،
- صورت پنجم: هر دو مجهول التاریخ و نمیدانیم کدامیک بر دیگری مقدّم بوده است،
- اقوال:
- اشاره
- خلاصۀ اقوال:
- دلیل قول اوّل: [توقّف و احتیاط تا زمان تبیّن حال]
- دلیل قول دوم: [فسخ نکاح از ناحیۀ حاکم]
- دلیل قول سوّم: [فسخ نکاح از ناحیۀ زوجه]
- [دلیل] قول چهارم: حاکم شرع زوجین را برای دفع ضرر به طلاق مجبور کند،
- دلیل قول پنجم: [قرعه برای تعیین اولویّت یعنی حاکم دومی را مجبور به طلاق میکند و به اوّلی میگوید که تجدید عقد کند]
- دلیل قول ششم: [تعیین زوج با قرعه]
- بهترین قول: بهتر از همه در بین این اقوال، آن است که اختیار را به حاکم دهیم
- بقی هنا شیء:
- [مسألۀ 29 (ادّعاء الزّوجین سبق العقد)]
- [مسألة 30: لو زوّج احد الوکیلین عن الرجل له امرأة و الآخر بنتها]
- اشاره
- عنوان مسأله:
- مسأله سه حالت دارد:
- اشاره
- حکم حالت اوّل (معلوم التّاریخ):
- حکم حالت دوم (احدهما معلوم التاریخ):
- حکم حالت سوم (مجهولی التاریخ):
- اشاره
- بقی هنا امورٌ:
- الامر الاوّل: این دو زن که یقین داریم احدهما زوجه است، منتهی مجهولی التاریخ هستند (مقارن هم نیستند) تکلیف این دو اگر بخواهند ازدواج کنند چیست؟
- الامر الثانی: اگر احتیاط کنند و هیچ یک ازدواج نکنند، به عسر و حرج میافتند، در این صورت چه کنند؟
- الامر الثالث: آیا شوهر مهر المسمّی را باید بدهد، چه طلاق دهد و چه ندهد
- الامر الرابع: مسائل تداعی که در مسئلۀ 29 گفته شد، آیا اینجا هم تصوّر دارد؟
- الامر الخامس: مسئلۀ 28 و 29 و 30 در مورد وکیلین و ولیّین است.
- فصلٌ فی اسباب التّحریم
- القول فی النسب
- اشاره
- [اول از صنوف هفت گانه مادر است]
- و امّا بقیّۀ صنوف:
- [مسألة 1: لا تحرم عمّة العمّة و لا خالة الخالة ما لم تدخلا فی عنوانی العمّة و الخالة و لو بالواسطة]
- [مسألۀ 2 (النسب الشرعی و غیر الشرعی)]
- اشاره
- تعریف نسب شرعی:
- احکام ولد نامشروع:
- اقوال:
- دلیل حرمت نکاح:
- بقی هنا امورٌ:
- الامر الاوّل: توارث
- الامر الثّانی: حرمت نظر
- الامر الثالث: دامنۀ محرّمات نکاح
- الامر الرابع: نفقه و حضانت و ولایت
- الامر الخامس: سایر احکام
- الامر السادس: نکاح فرزندان آدم
- [مسألۀ 3 (وطء الشبهة)]
- اشاره
- عنوان مسأله:
- صور مسأله:
- بقی هنا امورٌ:
- الامر الاوّل: در وطی به شبهه نسبت به مواردی که شخص معذور نیست چه حکمی جاری میکنیم؟
- الامر الثانی: هل فرق بین الاعمی و غیره فی وطی الشبهه؟
- الامر الثّالث: اگر در حال مستی مواقعه انجام گیرد آیا احکام زنا دارد؟
- الامر الرابع: آیا در ولد شبهه رضاع اثر میکند؟
- الامر الخامس: بیان شد که وطی شبهه مهر دارد، این مهر چه مهری است، آیا مهر المسمّی است
- [مسألۀ مستحدثۀ] شبیهسازی (الاستنساخ)
- اشاره
- در اینجا سؤالاتی مطرح است:
- البحث فی مقامین:
- [چند مسئلۀ مهم باقیمانده از بحث مقدّمات نکاح]
- [مسألۀ 12 (الافضاء)]
- اشاره
- عنوان مسأله:
- فروع مسأله:
- فروع مستحدثۀ مسأله:
- بقی هنا امران:
- [مسألة 13: لا یجوز ترک وطء الزوجة اکثر من اربعة اشهر الّا باذنها]
- [مسألۀ 14 (حکم العزل)]
- [مسألۀ 12 (الافضاء)]
کتاب النکاح: سلسله مباحث خارج فقه آیه الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله) جلد 2
مشخصات کتاب
سرشناسه : مکارم شیرازی، ناصر، 1305 -
عنوان و نام پدیدآور : کتاب النکاح: سلسله مباحث خارج فقه آیه الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله)/ تهیه و تنظیم محمدرضا حامدی، مسعود مکارم.
مشخصات نشر : قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب (ع) ، 1382-
مشخصات ظاهری : ج.
شابک : دوره: 964-6632-89-0 ؛ 10000ریال : ج.1: 964-8139-09-1 ؛ ج.2: 964-6632-76-9 ؛ 10000 ریال : ج.3 964-6632-74-2 : ؛ ج.4 964-8139-10-5 :
یادداشت : پشت جلد به انگلیسی: Makarem Shirazi Ketab - Al- Nekah: the juris Prudence Lessons of his holiness ayatullahelozma Makarem Shirazi
یادداشت : ج. 3 (چاپ اول: 1381) .
یادداشت : ج.7 (چاپ اول: 1387) .
یادداشت : عنوان دیگر: کتاب النکاح: تقریرات مباحث خارج فقه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله).
یادداشت : کتابنامه .
مندرجات : ج. 1. سال تحصیلی 78 - 79 .-ج. 2. سال تحصیلی 79 - 80 .-ج. 4. سال تحصیلی 81 - 82 .-ج.7. سال تحصیلی 85 - 84
عنوان دیگر : سلسله مباحث خارج فقه آیه الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله) .
عنوان دیگر : کتاب النکاح: تقریرات مباحث خارج فقه حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی(مدظله)
موضوع : زناشویی (فقه)
شناسه افزوده : حامدی، محمدرضا، 1348 - ، گردآورنده
شناسه افزوده : مکارم، مسعود، 1346 -، گردآورنده
رده بندی کنگره : BP189/1 /م 7ک 2 1382
رده بندی دیویی : 297/36
شماره کتابشناسی ملی : م 80-23989
فهرست
مقدّمه … 5
فصل فی اولیاء العقد مسئلۀ 1: ولایه الاب و الجد علی الصغیر و الصغیره … 7
مسئلۀ 2: ولایه الاب و الجد علی الباکره الرّشیده … 10
مسئلۀ 3: استقلال ولایه الاب و الجد … 25
مسئلۀ 4: شرائط الصّحّه التّزویج الاب و الجد … 32
مسئلۀ 5: عقد الولی من العقود اللّازمه … 35
مسئلۀ 6: تزویج الولیّ الصغیره بما دون مهر المثل … 39
مسئلۀ