- مشخصات كتاب
- [هويت كتاب]
- مشخصات كتاب
- نگاهى كوتاه به حيات و آثار عماد الدين محمود بن مسعود بن محمود شيرازى
- [مقدمه]
- [در تعريف مرض آتشك]
- [در سبب پيدايش آتشك و سبب نامگذارى آن]
- [اختلاف اطباء در تطبيق آتشك به امراضى كه در كتب مذكور است]
- [علامات مرض آتشك]
- فصل در اسباب اين مرض
- [علاج آتشك]
- فصل در بعضى قوانين علاج مطلق اين مرض
- اما مجمل علاج اقسام اين مرض [و ذكر زيبق]
- و اما تجربه اين حقير اين نسخه در اكثر انواع كثير النفع عظيم الفوايد است
- در ذكر سبب تاثير زيبق و نفع او درين مرض
- [و اما اولان دو چيز كه عمده بودند در تسقيه و از بيخ چينى بود]
- خاتمه در طلايى كه از براى جرب بغايت نافع است
- [مطلب پايانى]
فرصت آثارى از جمله كتاب آتشك را كه مورد بحث ماست تأليف نموده است.
اگرچه تاريخ دقيق زندگى و وفات وى مشخص نيست 6 اما نگاهى به آثار وى و زمان تأليف آنها حاكى از عمر طولانى وى لااقل تا دهه هاى اول قرن 11 هجرى است.
وى با برخى از پزشكان و داروسازان عصر خود ارتباط علمى داشته است چنانكه به عنوان مثال داروشناسى بنام علاء
آتشك، ص: 2
الدين در اثر خود ( (رساله چوب چينى)) از حكيم عماد الدين و كتاب وى نام مى برد، عماد الدين نيز از داروشناس مورد اشاره در آثار خود نام برده است. 7
عماد الدين از كتاب خلاصه التجارب اثر گرانقدر و ماندگار نابغه پزشكى بالينى و تجربى بهاء الدوله رازى 8 استفاده هاى فراوانى كرده است اگرچه انتقاداتى نيز بر آن دانشمند كم نظير وارد كرده است 9.
بهر حال باز شناسى مقام علمى عماد الدين مجال ديگرى مى طلبد تا با تحليل نظرات و نوآوريهاى وى و مقايسه آن با نظرات شخصيت هاى علمى متقدم ارزيابى مناسبى از حيات علمى او، ميسر گردد لذا با صرفنظر كردن از اين مهم، فعلًا تنها به معرفى آثار بجا مانده و در دسترس او مبادرت مى گردد. متأسفانه همانند بسيارى از دانشمندان پيشين، قسمت عمده آثار بجا مانده از او بايد در كتابخانه هاى خارج كشور جستجو نمود و آرزو كرد كه با يك عزم ملى و همت مسئولانه و بكارگيرى امكانات فرهنگى و تبادلات بين المللى روزى نه چندان دور، لااقل تصويرى از آثار بغارت رفته علمى كشور را در كتابخانه هاى داخل بتوان يافت.
آثار مورد اشاره عبارتند از:
1. ينبوع در 436 صفحه، موجود در كتابخانه ملى پاريس شامل مباحثى