- مشخصات كتاب
- ويژگيهاي مدير
- اسلام براي واگذاري مديريّتها به افراد، چه اصلي را مورد تأكيد قرار داده است؟
- قرآن چه معيارهايي را براي گزينش مديران و كاركنان حكومت اسلامي معرفي ميكند؟
- عمدهترين شرايط و صفات مشترك مديران و فرماندهان چيست؟
- چه ويژگيهايي باعث شد پيامبر اسلام به عنوان مدير و فرماندهاي فوقالعاده از طرف دوست و دشمن ستوده شود؟
- از ديدگاه حضرت علي ع) يك فرماندة نمونه داراي چه ويژگيهايي است؟
- امام علي(ع) در دستورالعمل خود، خطاب به «محمّد بن ابي بكر» هنگام انتصاب او به ولايت مصر چه فرمود؟
- از ديدگاه اسلام ويژگي هاي عموميمديريت چيست؟
- ويژگيهاي يك مدير اسلامي را از ديدگاه قرآن بنويسيد. يك مدير اسلامي با يك مدير مسيحي يا يهودي چه تفاوتي دارد؟ آيا بر اساس مباحث و ويژگيهايي كه در قرآن مطرح شده يك مدير مسلمان ميتواند ويژگي يك مدير مسيحي يا يهودي را داشته باشد؟
- "شرح صدر" به چه معنا است و چرا يك مدير بايد شرح صدر داشته باشد؟
- وظايف و مسووليتهاي مدير
- آفات مديريت
- تشويق و تنبيه
نيز در حديث ديگري از آن حضرت آمده است :
«مَنْ قَلَّدَ رَجُلاً عَلَي عِصابَهٍ وَ هُوَ يَجِدَ في تِلْكَ الْعِصابَهِ أَرْضي مِنْهُ فَقَدْ خانَ اللهَ وَ خانَ رَسُوَلَهُ وَ خانَ الْمُؤْمِنينَ» (السّياسة الشرعيه/716) [كسي كه كار گروهي را بر عهده كسي بگذارد كه درميان آن گروه فردي از او شايسته تر پيدا مي شود، خيانت به خدا و رسول خدا و مؤمنين كرده است.]
بنابراين، اصل اساسي در تقسيم پستها در حكومت اسلامي و سپردن مديريّتها و فرماندهي به افراد، همان اصل گزينش شايسته ترين افراد است. و انحراف از اين خط ، خيانتي است به خدا و پيامبر و همة جامعة اسلامي.
در حديثي از رسول خدا(ص) يكي از نشانه هاي قيام قيامت و نابودي جامعة بشريّت «سپردن كارها به نا اهل» شمرده شده است؛ پيغمبر اكرم(ص) مي فرمايد:
«اِذا ضُيِّعَتْ الْاَمانَهُ اِنْتَظِرِ السّاعَهَ قيلَ يا رَسُولَ اللهِ وَ ما أَضاعَتْها؟ قالَ اِذا أَسَدِيَ الْاَمْرُ اِلي غَيْرِ أَهْلِهِ فَاْنَتَظِرِ السّاعَهَ» (السّياسة الشرعيه/11)
[هنگامي كه امانت ضايع گردد منتظر پايان جهان باش!عرض كردند اي رسول خدا! منظور از ضايع كردن امانت چيست؟] فرمود هنگامي كه كارها به دست غير اهلش سپرده شود، منتظر پايان جهان باش.]
قرآن چه معيارهايي را براي گزينش مديران و كاركنان حكومت اسلامي معرفي مي كند؟
پرسش
قرآن چه معيارهايي را براي گزينش مديران و كاركنان حكومت اسلامي معرفي مي كند؟
پاسخ
در سه سوره قرآن مجيد به سه گونه معيار براي سه گونه پذيرش مسؤوليّت اشاره شده است:
1 - در سورة بقره درداستان «طالوت و جالوت» و انتخاب طالوت به عنوان فرماندهي بني اسرائيل به وسيلة پيامبر آن زمان، «اشموئيل) براي پيكار با «جالوت» كه سلطان جبّار آن زمان بود،روي دو ويژگي مهم، يعني گستردگي علم و جسم تكيه شده است؛ آنجا كه مي فرمايد :
«اِنَّ اللهَ اصْطَفاهُ عَلَيْكُمْ وَزادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَ الجِسْمِ وَ اللهُ يُؤْتي مُلْكَهُ مَنْ يَشاءُ وَ اللهُ واسعٌ عَليمٌ» بقره/247
[خداوند او را بر شما برگزيده و به او توانائي جسماني و علمي بخشيده و خداوند حكومت را به هر كس بخواهد(شايسته ببيند) مي بخشد و احسان خداوند وسيع است؛ و (از لياقت افراد براي منصب ها ) آگاه است.] روشن است كه قدرت جسماني و فكري دو شرط اساسي براي پيكار با دشمن سرسخت است.
2 _ در سورة يوسف به هنگامي كه پيشنهاد سرپرستي خزانه داري مصر از سوي يوسف مطرح شد، او روي امانت و آگاهي خويش تكيه كرده و مي گويد :
«اِجْعَلْني عَلَي خَزائِنِ الْاَرْضِ اِنّي حَفيظٌ عَليمٌ» يوسف/55
[مرا سرپرست خزائن سرزمين (مصر) قرار ده، كه نگهدارنده و آگاهم!]
قابل توجه اين كه، در معيارهاي قرآني در هر مورد روي صفاتي متناسب با همان پست و مقام تكيه شده است.
در مورد فرماندهان روي عنوان«زادَهُ بَسْطَهً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ».
در مورد كاركنان روي عنوان «القَوِيُّ الاَمينُ»
در مورد حافظان مديريّت و بيت المال روي عنوان«حَفيظٌ عَليمٌ»
3_ در داستان موسي و شعيب به هنگامي كه يكي از دختران شعيب پيشنهاد انتخاب موسي را