این کتاب در دو بخش و هر بخش در چند فصل سامان یافته است:
بخش اول: گذری بر زندگانی، فعالیتها و مبارزات فرهنگی ـ سیاسی امام باقر (علیه السلام).
فصل اول: دریچهای به سوی نور نویسنده در این قسمت، شناسنامه امام باقر (علیه السلام) را بیان کرده و درباره ولادت، نامگذاری، کنیه، لقبها، مادر و همسر و فرزندان امام (علیه السلام)، امامت ایشان و نص برای امامت، توضیح میدهد.
فصل دوم: ویژگیهای برجسته امام باقر (علیه السلام)1. ویژگیهای ظاهری 2. اخلاق و ویژگیهای فردی مثل پرستش و پارسایی، دوری از دنیا، دانش و بینش و بخشندگی و سخاوت و... 3. ویژگیهای اخلاقی در خانواده: الف) ایجاد پیوند عاطفی با همسر و ارتباط عاطفی با فرزندان. 4. اخلاق اجتماعی مثل: دستگیری از نیازمندان جامعه ، احترام به مالکیت اجتماعی، حضور در اجتماعات و...
فصل سوم: بررسی مقام علمی و اقدامهای فرهنگی امام باقر (علیه السلام)1. اوضاع فرهنگی ـ اجتماعی جامعه. 2. ترسیمی از چهره علمی امام (علیه السلام) 3. پایه گذاری نهضت بزرگ و پویای علمی 4. تحکیم بنیانهای تفکر شیعی 5. پرورش فرهیختگان و دانشجویان بسیار، مثل زراره بن اعین 6. پیریزی تدوین حدیث 7. بنیان گذاری اجتهاد 8. مبارزه با شیوههای نادرست اجتهاد 9. توسعه فرهنگ انتظار 10. نشر فرهنگ اصیل اسلامی.
فصل چهارم: مبارزههای فرهنگی امام باقر (علیه السلام)1. مناظرههای گسترده علمی 2. مبارزه با مکتبهای انحرافی مثل مرجئه، جبریه و قدریه، خوارج و... 3. مبارزه با اندیشههای خط آفرین یهود 4. مبارزه با نفاق و اندیشههای سازشکارانه خواص
فصل پنجم: اوضاع سیاسی و موضعگیریهای امام باقر (علیه السلام)1. نگاهی کلّی به شرایط سیاسی حاکم2. چهره و عملکرد حکمرانان معاصر امام3. نفوذ اندیشههای غیر اسلامی در حاکمیت4. نقش علمای درباری در پیشبرد اهداف سیاسی امویان5. وضعیت زندگانی امام و شیعیان6. حکومت عمربن عبدالعزیز7. دیدگاه امام باقر و دیگر ائمه درباره شخصیت و عملکرد (عمربن عبدالعزیز)8. بینش سیاسی و رهنمودهای امام باقر (علیه السلام)9. نهادینه سازی تقیه10. واکنش امام باقر (علیه السلام) به قیام زید بن علی (علیه السلام)
فصل ششم: شهادت امام محمدباقر (علیه السلام) و وصیتهای ایشان
فصل هفتم: گلچینی از سخنان گهربار و درسهای آموزنده امام باقر (علیه السلام) در موضوعات مختلف
فصل هشتم: برگی از دفتر کرامات امام محمدباقر (علیه السلام) (تصرف در ادراک، آگاهی از غیب، فرمانبرداری درخت از امام و...)
فصل نهم: امام باقر (علیه السلام) از دیدگاه اندیشمندان اهل سنّت فصل دهم: برگزیده ادب فارسی در وصف امام محمدباقر (علیه السلام) (شامل متون ادبی و اشعار).
بخش دوم: همراه با برنامهسازان، شامل پیشنهادهای کلی و سوژههای برنامهسازی و پرسشهای مسابقهای و مردمی و کارشناسی.
تذکر: فهرست کامل مطالب در ابتدای کتاب، و فهرست منابع در پایان کتاب آمده است.