دوم؛ نگاه و مطالعه تحليلي به جامعه اسلامي 50 ساله از پيدايش تا آستانه عاشورا و مطالعه تحولات و جريانهاي سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي اين جامعه در دورههاي گوناگون و بازتابهاي آنكه بهگونهاي مستقيم يا غيرمستقيم در پيدايش حادثه عاشورا مؤثر بوده است.
در بخش دوم براي بازشناسي نسبت انفعالي و خنثي و يا منفي جامعه اسلامي در برابر قيام نواده پيامبر(صلی الله علیه و آله) ضمن مطالعه كلي تحولات جهان اسلام سعي شده است چهار، پنج شهر مهم آن روز جهان اسلام از آغازين روزهاي پيدايش اسلامي آنها تا سال 61 قمري مورد مطالعه قرار بگيرد.
اين شهرها عبارتند از مكه، مدينه، بصره و كوفه (و شام به صورت اجمالي). از ديگر ويژگيهاي اين پژوهش، طرح شخصيتشناسي آن است كه بهعنوان نمونه درباره معاويه و يزيد به انجام رسيده است و صد البته لازمه پژوهش كامل درباره عاشورا انجام مطالعات شخصيتشناسي تفصيلي درباره تمامي شخصيتهاي سفيد، سياه و خاكستري حادثه عاشورا ميباشد.
آخرين نكته درباره اين پژوهش آنكه در اين پژوهش با اضافه نمودن بحثي در باب ولايتشناسي كه بهگونهاي اجمالي آورد شده است، تلاش شده است نگاه معرفتي و ارزشي جبهه حق مورد كنكاش قرار گيرد تا بهواسطه مبنا قرار دادن آن به نقد و بررسي و راستآزمايي حوادث منتسب به جبهه حق پرداخته شود
